طی سالهای اخیر هرگاه بحث افزایش قیمت و گرانی خودروهای داخلی بهمیان آمده، خودروسازان با استناد به نرخ تورم عمومی، مدعی شدهاند که قیمت محصولات آنها در مقایسه با این «نرخ»، بالا نرفته و در واقع، «شاخص قیمت خودرو» از تورم عقب مانده است.
بر این اساس، هرچند در حال حاضر انتقادهای زیادی نسبت به قیمت فعلی خودروهای داخلی میشود و خیلیها به دنبال کاهش دستوری آن هستند؛ اما نگاهی به شاخص نرخ تورم طی یک سال گذشته نشان میدهد شاخص قیمت خودرو هنوز هم از تورم عمومی عقب است.
اگر مبدا مقایسه را شهریور سال 92 در نظر بگیریم، شاخص کل قیمت خودرو حدودا یک واحد (9 دهم) کمتر از شاخص تورم رشد داشته، بهنحویکه روند افزایش قیمت خودرو در پایان دوره بررسی (مردادماه امسال)، 112 واحد بوده، اما سطح عمومی قیمتها 9/112 واحد محاسبه شده است.
بهعبارت سادهتر، در حال حاضر شاخص قیمت خودرو در مقایسه با شهریور سال 92 معادل 12 درصد بالا رفته و این در شرایطی است که سطح عمومی قیمتها افزایشی 9/12 درصدی را به خود میبیند؛ با این شرایط میتوان گفت که شاخص قیمت خودرو طی یک سال گذشته، کمتر از تورم عمومی رشد کرده است.
البته اگر روند نوسان قیمت خودرو و سطح عمومی قیمتها را بهصورت ماه به ماه در یک سال گذشته بررسی کنیم، متوجه میشویم که گاه خودرو از تورم جلو افتاده و گاهی هم این دو به اصطلاح آینه به آینه هم جلو رفتهاند. در حالت کلی اما شاخص قیمت خودرو نتوانسته در پایان بازه زمانی تحت بررسی، از تورم جلو بزند، هرچند اگر هم این اتفاق رخ بدهد، بازار دیگر ظرفیت و تاب این «سبقت» را ندارد.
این در حالی است که ظاهرا خودروسازان با استناد به تورم بخشی 6 ماه نخست امسال، درخواست افزایش قیمت به شورای رقابت دادهاند و در انتظار اعلام نتیجه از سوی این شورا هستند.
خودرو عقبتر از تورم
اما نگاهی بیندازیم به شاخص قیمت خودرو و سطح عمومی قیمتها طی یک سال گذشته و ببینیم در این مدت و بهصورت ماه به ماه، این دو با چه تغییراتی روبهرو و چه نسبتی میان شان برقرار بوده است.
از آنجاکه مبدا مقایسه، شهریور ماه سال 92 است، شاخص قیمتها را در این ماه، 100 در نظر میگیریم که با این حساب و طبق محاسبات انجام شده، سطح عمومی قیمتها در مهرماه و در مقایسه با شهریور، 2/1 واحد بالا رفته اما شاخص خودرو افزایشی 4/3 واحدی را به خود میبیند؛ بنابراین در مهرماه 92، تورم خودرو بیش از تورم عمومی بوده و این روند، طی دو ماه بعدی نیز تکرار شده است.
بر این اساس، در آبانماه 92، تورم عمومی 2/2 درصد افزایش داشته، اما شاخص قیمت خودرو 9/3 درصد رشد پیدا کرده است. هرچند باید در نظر گرفت که تورم عمومی آبانماه در مقایسه با مهر، بیش از تورم خودرو بالا رفته است. بهعبارت بهتر، شاخص قیمت خودرو در آبان 92 و نسبت به مهرماه همان سال افزایش داشته، حال آنکه تورم عمومی، رشد را به خود میبیند.
در آذرماه نیز باز هم این خودرو بوده که از تورم عمومی پیش افتاده است؛ بهنحویکه تورم عمومی 7/2 واحد بالا رفته، اما شاهد افزایش 3/3 واحدی شاخص قیمت خودرو هستیم. این در شرایطی است که مقایسه تورم آذر با آبان نشان میدهد قیمت خودرو روندی کاهشی داشته و تورم رشد کرده است.
اما در دیماه 92، تورم عمومی بالاخره از خودرو پیش افتاده است، چه آنکه شاخص خودرو رشد 4/3 واحدی را تجربه کرده، اما تورم عمومی 9/3 واحد افزایش را به خود میبیند؛ همچنین هر دو اینها (خودرو و تورم عمومی) در مقایسه با آذرماه روندی افزایشی داشتهاند.
سبقت تورم عمومی از شاخص قیمت خودرو، طی بهمن 92 نیز ادامه یافته، بهنحویکه در این ماه شاهد افزایش 5/5 واحدی شاخص قیمت خودرو و 4/4 واحدی تورم عمومی هستیم. در بهمنماه نیز هم شاخص خودرو و هم تورم عمومی، روندی افزایشی نسبت به دیماه داشتهاند.
طی اسفند 92 نیز در حالی که شاخص قیمت خودرو 7/6 واحد افزایش را تجربه کرده، تورم عمومی یک واحد کمتر بالا رفته است؛ در این ماه نیزهر دو شاخص مورد بررسی (خودرو و تورم عمومی) نسبت به بهمنماه طعم افزایش را چشیدهاند.
اما به سال 93 و اولین ماه آن برویم، ماهی که شاخص قیمت خودرو بیشترین صعود خود را طی یک سال گذشته، در آن تجربه کرده است. در فروردین 93، شاخص قیمت خودرو ناگهان 13 واحد رشد میکند، حال آنکه در همین ماه تورم عمومی تنها 7/6 واحد افزایش را به خود میبیند.
اگر روند قیمتی خودرو و کالاهای عمومی را در فروردین 93 با اسفند 92 مقایسه کنیم، متوجه میشویم که هر دو آنها در مسیر صعود قرار گرفتهاند. در اردیبهشت ماه نیز اما شاخص قیمت خودرو 9/11 واحد افزایش داشته و در مقابل، تورم عمومی افزایشی هشت واحدی را تجربه کرده است. هرچند شاخص قیمت خودرو در اردیبهشت و نسبت به فروردین، کاهش داشته، ولی در عوض تورم عمومی افزایش را به خود میبیند.
اما در خرداد 93 با وجود آنکه شاخص قیمت خودرو در مقایسه با اردیبهشت ثابت مانده، تورم عمومی باز هم رشد کرده است. در حالت کلی نیز شاخص قیمت خودرو 9/11 واحد افزایش داشته، در شرایطی که کالاهای عمومی 9/9 واحد رشد را تجربه کردهاند و این یعنی خودرو همچنان از تورم پیش بوده است.
این در حالی است که طی تیرماه 93، تورم عمومی از شاخص قیمت خودرو پیش میافتد؛ بهنحویکه در این ماه، خودرو 2/11 رشد میکند و تورم عمومی 4/11 واحد.
در نهایت طی مردادماه 93 نیز تورم عمومی همچنان جلوتر از شاخص قیمت خودرو باقی میماند و در حالی که خودرو 12 واحد رشد مییابد، تورم عمومی افزایشی 9/12 واحدی را تجربه میکند.