قیمتگذاری دستوری خودرو به ایستگاه پایانی می‌رسد

قیمتگذاری دستوری خودرو به ایستگاه پایانی می‌رسد

 

با گذشت بیش از یک دهه از اجرای سیاست قیمت‌گذاری دستوری خودرو و وعده های فراوان درباره اصلاح این سیاست، وزارت صمت در وعده ای جدید اعلام کرده که اصلاح فرایند قیمت گذاری در خرداد کلید می خورد.

 

 با فرارسیدن خردادماه ۱۴۰۴، سیاست قیمت‌گذاری دستوری خودرو در ایران وارد مرحله‌ای حساس شده است. طی سال‌های اخیر، این سیاست به یکی از چالش‌برانگیزترین تصمیمات اقتصادی کشور تبدیل شده و اکنون با افزایش نارضایتی خودروسازان، مصرف‌کنندگان و کارشناسان، نشانه‌هایی از بازنگری یا حتی حذف آن از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) مشاهده می‌شود.

قیمت‌گذاری دستوری خودرو؛ از آغاز تا بحران

سیاست قیمت‌گذاری دستوری خودرو از اواخر دهه ۱۳۸۰ به‌طور رسمی در کشور اجرا شد. هدف اولیه این سیاست، کنترل قیمت‌ها و حمایت از مصرف‌کننده بود. بر این اساس، قیمت خودروهای داخلی توسط نهادهای دولتی مانند شورای رقابت و سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان تعیین می‌شود و بازار یا خودروسازان نقشی در تعیین قیمت ندارند.

اما با گذشت زمان و افزایش تورم، رشد نرخ ارز، بالا رفتن هزینه‌های تولید و ممنوعیت واردات، فاصله میان قیمت مصوب و قیمت بازار خودرو افزایش یافت. این شکاف قیمتی، به‌ویژه در سال‌های اخیر، زمینه‌ساز ایجاد رانت گسترده‌ای بین کارخانه و بازار شد؛ به‌طوری‌که برخی گزارش‌ها از وجود رانت ۴۵۰ تا ۵۰۰ هزار میلیارد تومانی در برهه‌هایی از زمان حکایت داشتند. نتیجه آن، کاهش توان خرید مردم و نارضایتی گسترده مصرف‌کنندگان بود.

ساختار فعلی قیمت‌گذاری خودرو

در حال حاضر، روند قیمت‌گذاری خودرو با محوریت وزارت صمت و نظارت شورای رقابت دنبال می‌شود. خودروسازان اطلاعات مالی و هزینه‌های تولید را به سازمان حمایت ارائه می‌دهند و قیمت نهایی پس از بررسی، توسط وزارت صمت ابلاغ می‌شود. شورای رقابت تنها نظارت بر اجرای ضوابط رقابتی را بر عهده دارد.

از دی‌ماه ۱۴۰۳، با مصوبه رسمی شورای رقابت، نقش اصلی قیمت‌گذاری به وزارت صمت واگذار شد؛ با این حال، شورا همچنان بر رعایت اصول رقابتی نظارت دارد و در صورت بروز تخلف، حق ورود و اصلاح دارد.

 

تصمیم بزرگ در راه است؟

بر همین اساس در پی آخرین اصلاحات قیمتی خودرو در آذرماه ۱۴۰۳، و افزایش مجدد هزینه نهاده‌های تولید، خودروسازان بار دیگر خواستار تعدیل قیمت‌ها شدند. در روزهای گذشته، برخی گزارش‌ها از توقف فروش محصولات توسط یکی از خودروسازان بزرگ کشور منتشر شد؛ این شرکت طی مکاتبه‌ای رسمی اعلام کرد با قیمت‌های فعلی، امکان ادامه عرضه را ندارد.

در واکنش به این موضوع، حامد عاملی، معاون وزیر صمت، اعلام کرد که وزارتخانه در آستانه اتخاذ تصمیمی بزرگ درباره آینده قیمت‌گذاری دستوری خودرو قرار دارد. او تصریح کرده که «وزارت صمت مخالف قیمت‌گذاری دستوری است و شخص وزیر بر لزوم اصلاح این سیاست تأکید دارد. ما پیگیر تحقق این اصلاحات در خردادماه هستیم.»

با این حال، عاملی نیز به پیچیدگی تصمیم‌گیری در صنعت خودرو اشاره کرد و یادآور شد که ۲۹ نهاد مختلف در این حوزه تصمیم‌گیر هستند و هرگونه تغییر اساسی نیازمند اجماع میان این بازیگران است.

پیامدهای سیاست قیمت‌گذاری دستوری خودرو

کارشناسان اقتصادی معتقدند سیاست قیمت‌گذاری دستوری، نه تنها در کنترل قیمت موفق نبوده بلکه آثار منفی گسترده‌ای بر جای گذاشته است. مهم‌ترین پیامد آن، زیان انباشته شدید خودروسازان است. طبق صورت‌های مالی منتشرشده، زیان انباشته ایران‌خودرو و سایپا تا پاییز ۱۴۰۳ از مرز ۲۲۳ هزار میلیارد تومان عبور کرده است.

آرش محبی‌نژاد، دبیر انجمن قطعه‌سازان، اعلام کرده بود: «زیان انباشته دو خودروساز بزرگ به ۲۵۰ هزار میلیارد تومان رسیده، بدهی جاری آن‌ها ۴۵۰ همت، بدهی کل معوق به زنجیره تأمین ۴۵ همت، و کل بدهی تعیین‌تکلیف‌نشده به زنجیره تأمین ۱۱۰ همت است. همچنین آینده‌فروشی خودروسازان با ابزارهایی مانند اوراق گام، ال‌سی داخلی و برات الکترونیک به ۹۰ همت رسیده است.»

افزون بر آن، تولید خودروهای ناقص و افت کیفیت، نبود سرمایه‌گذاری در فناوری و ایمنی، و تشویق به سوداگری و دلالی به‌دلیل اختلاف قیمت کارخانه و بازار، از دیگر پیامدهای منفی این سیاست بر بازار خودرو ایران بوده است.

استدلال موافقان تداوم قیمت‌گذاری دستوری

 

در مقابل، برخی نمایندگان مجلس و مسئولان دولتی بر این باورند که حذف یک‌باره قیمت‌گذاری دستوری در شرایط اقتصادی کنونی، می‌تواند موجب جهش شدید قیمت‌ها و افزایش فشار بر طبقات متوسط و ضعیف شود. آن‌ها تأکید دارند که بازار خودرو ایران هنوز از بلوغ کافی برخوردار نیست و نبود رقابت، انحصار تولید و ممنوعیت واردات، مانع از آزادسازی قیمت‌ها شده است.

از دیدگاه این گروه، هرگونه اصلاح باید تدریجی باشد و همراه با سیاست‌های مکمل نظیر عرضه در بورس کالا، واردات کنترل‌شده، افزایش تولید، و حمایت هدفمند از خریداران کم‌درآمد از طریق وام خرید خودرو صورت گیرد.

سناریوهای احتمالی برای آینده قیمت‌گذاری خودرو

با توجه به شرایط کنونی، سه سناریوی اصلی برای آینده سیاست قیمت‌گذاری خودرو مطرح است؛

- حذف کامل قیمت‌گذاری دستوری: در این مدل، بازار تعیین‌کننده قیمت خواهد بود و دولت تنها نقش ناظر رقابت را ایفا می‌کند. این سناریو نیازمند آزادسازی واردات، تقویت رقابت و اجرای سیاست‌های حمایتی است.

- مدل ترکیبی یا نیمه‌دستوری: قیمت پایه توسط شورای رقابت مشخص شده و خودروسازان مجاز به تغییر قیمت در بازه‌ای محدود (مثلاً ±۱۰ درصد) هستند.

- تداوم سیاست فعلی: در این سناریو، روند فعلی ادامه یافته و نرخ‌گذاری توسط نهادهای دولتی دنبال می‌شود. این مدل بیشترین انتقاد را از سوی فعالان صنعت خودرو به دنبال داشته است.

به گزارش مهر، سیاست قیمت‌گذاری دستوری خودرو، اگرچه با نیت حمایت از مردم آغاز شد، اما در عمل با ایجاد رانت، کاهش کیفیت تولید، افزایش زیان انباشته و تشدید نارضایتی عمومی، به عاملی مخرب در بازار خودرو ایران بدل شده است. اکنون، در آستانه تابستان ۱۴۰۴، نگاه‌ها به تصمیم وزارت صمت دوخته شده تا شاید گامی مؤثر در مسیر اصلاح تدریجی این سیاست برداشته شود.

بازار خودرو ایران بیش از هر زمان، نیازمند شفافیت، رقابت‌پذیری و ثبات است. حذف تدریجی سیاست‌های مداخله‌گرایانه، می‌تواند آغازگر راهی نو برای احیای صنعت خودرو و بازگشت اعتماد به مصرف‌کنندگان باشد.

منبع

ایران جیب

 

برچسب : خودرو , وان کار , قیمت‌گذاری‌دستوری , خودرو , وزارت‌صمت , اصلاحات , بازار , خودروسازان , مصرف‌کننده , شفافیت , رانت , تورم , نرخ‌ارز , هزینه‌تولید , واردات , بورس‌کالا , عرضه‌وتقاضا , سیاست‌گذاری , اقتصاد , تصمیم‌گیری






مرتب سازی :

نظرات کاربردی همه نظرات

0 نظر

1
صفحه 1 از 1

ارسال نظر
نظر شما بعد از تایید در سایت قرار داده می شود. نظرات با محتوای غیر مرتبط، نامحترمانه و فارسی با نوشتار انگلیسی تایید نخواهند شد.
نام    
نظر شما  
 
مقالات برتر
wait
پربحث ترین خودروی
wait
کاربران برتر سایت طی ماه گذشته
آخرین نظرات اخبار و مقالات
شهین : تو اینجا چیکار میکنی ؟
تارا v4 تیرماه : نرگس و تارا که براشون تیک حمل خورده.قسمت پلاک نوشته نصب شده و مابقی آیتما مثه بیمه نامه و سند کمپانی کامل شده؟
تارا v4 تیرماه : منم زاهدانم.هنوز هیچ تغییری نداشتم و همش هم سایتو چک میکنم.دیگه خسته شدم.از ۳۱ اردیبهشت فاکتورم.۲ خرداد هم پلاک شدم
علی سلیمی : ایران خودرو مدیران بدون تخصص که به قانون هم احترام نمیگذارند از سال 87به من که پرسنل ایران خودرو هستم واز سال 87تقریبا یک ماه حقوق طبق قانون به من بدهکارند ولی هر مدیرعامل اومده پول منو پرداخت نکرده یکی زیر حکم دادگاه نوشته بود موافقت نمیشود الان هم مدیر عامل پرونده منو داده به آقای توکلی در شرکت چرخشگر ایشون هم میگه سرمان شلوغه بعدش هم میگه هماهنگ میشیم بله از سال 87 نتونستن هماهنگ بشن فعلا من به پولم نرسیدم
ساسان : سلام دوستان..کیلومتر 11..بزرگراه شهید لشکری(جاده مخصوص کرج)دفتر فروش وبازاریابی شرکت سایپا...
حسین : بنام خودم نیست و نمی دونم پیام میاد یا نه و هنوز پلاک نشده معمولا یک یا چند روز بعد پلاک میشه از قسمت پیگیری سایپا با شماره درخواست و شماره پذیرش و کد ملی و شماره شناسنامه میشه استعلام گرفت اگه پلاک بشه شماره پلاک درج میشه و نکته دیگه طبق تجربه گذشته ام اینکه وقتی گزینه تحویل خودرو روشن میشه یعنی ماشین بارگیری شده و بسته به مسافت یک تا سه روز بعد تحویل مشتری میشه
شاهین من کو : سلام خوب گفتی 👏👏👏👌👌
ایکس۵ : من زنگ زدم گفتن تحویل حضوری ندارن شما چطوری گرفتیپ
مبینا : طبق شایعات کانالهای خودرویی 🚨طمع افزایش قیمت مجدد و حداکثری محصول شاهینG سایپا صبر مشتریان 25 ماهه شاهین را محک می‌زند؟!؟ پی نوشت: تمامی تعهدات شاهین از اردیبهشت 402 ثبت نام کرده اند! به همه نوبت زمستان 403 داده بودند! دقیقا همزمان با نوبت آنها در زمستان 403 قیمت را افزایش دادند! نوبتها را اجبارا تغییر دادند و بعضیها را تا اسفند 404 به تعویق انداختند. و اکنون بدون تحویل حتی یک عدد شاهین G ، بار دیگر سودای افزایش قیمت دارند.
اچنگان خانعلی : خانعلی هستم فامیلیمم اچنگان ساکن زابل
آخرین نظرات اطلاعات خودرو
مصطفی : سلام برای فروش دارید پژو 504
فرهاد : به نظر شما کدام شرکت است که محبوب دل هر انسان است و تمام افرادبرای آن شرکت احترام ویژه قائل هستند آفرین بر شما جواب همین است شرکت محترم و عزیز مدیران خودرو
سورن هفده خرداد : سلام دوستان ماشین من دیروز حمل به نمایندگی شد،به نظرتون کی میرسه دستم؟شیرازم
فرهاد : شرکت محترم مدیران خودرو یکی از بزرگترین شرکت هایی است که فقط به منافع مشتریان خود فکر می کند و ابدا تنها به منافع خود فکر نکرده و نمی کند درود بر این شرکت عزیز و بزرگوار. با مدیران خودرو ایمن برانید
صادق 207خرداد : سلام دوستان من دیروز ظهر ماشینم بارگیری شده به شیراز به نظرتون چن روزه میرسه شیراز؟
207 مشکی تحویل فروردین : 13فروردین کسی هست که فاکتور نشده باشه
207 مشکی : تحویل 13 فروردین هستم کسی مثل من هست که فاکتور نشده باشه
بشیر : آقا این درست نیست که چون طرف نزدیکه به شرکت سایپا ازش انتظار داشته باشی! اگه راست میگید پول بدید وکیل بگیرید حق تون رو بگیره ویا براتون بره تجمع والله نه یکی که مثل شماست بره حق شمارو بگیره ، ما همه باید یاد بگیریم خودمون از حقمون دفاع کنیم، شما اگر برات مهم بود از شهرستان می آمدی ولی برات مهم نیست و منتظری یکی بره برات تلاش کنه خیلی خنده داره بخدا، اینقدر مسئله مهمیه برو خودت، من رفتم و بعدش آمد اینجا گفتم هیچ کس نیومده در کمال پرویی یه عده برگشتن گفتند تو رفتی چیکار کردی؟ الان یرمم به کسی نمیگم ازکسی هم توقع آمدن ندارم و از هر نقطه ای باشه، تمام
207 مشکی : تحویل 13 فروردین هنوز فاکتور نشده کسی مثل من هست
6دنده : خانوم عزیز پیگیر بشید چون هم ماهی شما همه فاکتور شدن فردا زنگ بزن ایران خودرو