به نظر میرسد ماجرای پرچالش عرضه خودرو در بورس به فصل آخر خود نزدیک است، به طوری که علاوه بر عرضه 600 دستگاه خودرو فیدلیتی و دیگنیتی در تاریخ ۲۶ مرداد ماه، گروه خودروسازی سایپا نیز برای عرضه در همان هفته (هفته چهارم مردادماه) اعلام آمادگی کرده است.
به گزارش ایران جیب از ایسنا، مذاکره برای عرضه خودرو با خودروسازهای مختلف از سال قبل توسط بورس کالا آغاز شد و مذاکره با ایران خودرو نیز تقریبا تا مرحله آخر نیز رفت، اما تغییر مدیریت مانع این اقدام شد. البته مذاکرات با سایپا ادامه داشت و قرار شد خودرو "شاهین" در بورس کالا عرضه شود. پس از آن نیز قرار شد گروه بهمن محصولات خود را در بورس کالا عرضه کند.
طبق اعلام بورس کالا، قبل از عرضه همه قوانین بررسی شده بود و هیچ مانعی بر سر راه این عرضه‌ها وجود نداشت. به همین دلیل در نهایت فرایندهای قانونی طی شده و نخستین عرضه و معامله خودرو در بورس کالا انجام شد. بر این اساس جمعا ۱۰۳ دستگاه کارا دو کابین و کارا تک کابین در بورس کالا فروش رفت.
پس از آن قرعه به نام دو خودروی پرطرفدار رسید و قرار شد ۱۸ خردادماه ۴۳۰ دستگاه فیدلیتی و دیگنیتی در بورس کالا عرضه شود. ، اما دقیقا چند ساعت قبل از عرضه، این فرایند توسط وزارت صمت تعلیق شد. وزیر صمت پس از ان اعلام کرد که از یک ماه و نیم قبل با بورس کالا مذاکراتی در این باره صورت داده بود، اما روال را جلو بردند. نامه یک روز قبل به بورس کالا در مورد توقف عرضه خودرو نیز در واقع یک اتمام حجت بود. بورس کالا برای عرضه کالاهای بی نام و نشان (برند) مثل فولاد است من با عرضه خودرو در بورس مخالف نیستم، اگر چه این کار حرفه ای نیست. در مورد عرضه خودرو در بورس کالا رانت وجود داشت و کسانی که رانت آنها از بین رفت فضای رسانه ای را معکوس کردند.
در این راستا، معاون عملیات و نظارت بر بازار بورس کالا نیز اعلام کرد که عرضه خودرو در بورس کالا بر اساس مقررات صورت گرفته و عرضه کننده پیش از عرضه اعلام کرده بود که هیچ محدودیتی برای عرضه وجود ندارد. اما بورس کالا از سوی وزارت صمت تهدید شده و مصوبه سران قوا مبنی بر اینکه عرضه خودرو نباید صورت گیرد را ارائه کرده است. مصوبه ای که به گفته جهرمی وزارت صمت تفسیر اشتباهی از آن داشته و به همین دلیل این موضوع دوباره در شورای عالی بورس درحال بررسی است.
در نهایت این بررسی انجام و عرضه خودرو در بورس توسط این شورا تصویب شد. بر این اساس و طبق آخرین اخبار ۶۰۰ دستگاه خودرو فیدلیتی و دیگنیتی در تاریخ ۲۶ مرداد ماه در بورس کالا عرضه خواهند شد. همچنین گروه خودروسازی سایپا نیز برای عرضه در همان هفته (هفته چهارم مردادماه) اعلام آمادگی کرده است.
نحوه خرید خودرو از بورس کالا
طبق اعلام روابط عمومی بورس کالا، انطور که حمید رضا رحمنی، رئیس اداره ناظران و امور تالارهای بورس کالای ایران اعلام کرده است، متقاضیان برای خرید این خودروها در بورس کالا ابتدا باید نسبت به اخذ کد معاملات بورس کالا اقدام کنند. نحوه اخذ کد بورس کالا نیز به این شکل است که متقاضیان به یکی از کارگزاری های مجاز مراجعه و به صورت آنلاین یا حضوری کد بورس کالا را دریافت می کنند. البته پیش از آن باید در سامانه سجام ثبت نام کرده و احراز هویت شده باشند. متقاضیان پس از اخذ کد بورس کالا، باید نسبت به گشایش حساب وکالتی اقدام کنند. حساب وکالتی حسابی است که به بورس کالا این امکان را می دهد که پس از آنکه خریدار در فرآیند رقابت شرکت کرده و کالا را خریداری کرد بتواند از آن حساب برداشت کند و به این ترتیب مراحل تسویه انجام شود.
به گفته وی نکته ای که باید به آن توجه شود این است که برای خرید خودرو، باید ۳۰ درصد قیمت پایه خودرو در حساب وکالتی خریدار موجود باشد. به این ترتیب زمانی که ثبت سفارش صورت می گیرد این مبلغ تا زمان انجام فرآیند حراج در حساب وکالتی مسدود می شود.
رئیس اداره ناظران و امور تالارهای بورس کالای ایران درباره محدودیت های خرید خودرو از بورس کالا توضیح داد: در حال حاضر هر کد ملی صرفاً مجاز به ثبت سفارش روی یکی از کدهای عرضه شده است و صرفاً هم امکان خرید یک دستگاه خودرو را دارند. همچنین صدور سند و شماره گذاری نیز تنها به اسم خریدار خواهد بود. پس از انجام فرآیند حراج و نهایی شدن خریدار، یکسری هزینه های عوارض، شماره گذاری و هوشمندسازی کارت خودرو که در اطلاعیه عرضه به آن اشاره شده لحاظ می شود.
رحمنی درباره فرآیند حراج نیز عنوان کرد: پس از نهایی شدن ثبت سفارش خریداران در روزی که عرضه و فرآیند حراج صورت می گیرد، خریداران بر مبنای قیمت پایه در فرایند حراج شرکت و در صورتی که تقاضا از عرضه بیشتر باشد در رقابت شرکت خواهند کرد و همچنین مالیات بر ارزش افزوده ای که پرداخت خواهد شد بر مبنای قیمت نهایی است که خریدار در سامانه ثبت و خرید خود را نهایی کرده است.