برای هر شروعی پایانی وجود دارد. هر خودروی درخشان و تمیزی که در سالن نمایشگاه ها میبینید، روزی زندگیشان در زباله دانی تمام خواهد شد، و ارزش آن بیشتر از وزن فلزی نیست که برای ساختش از آن استفاده شده است. کارخانه های خودرو سازی در آمریکای شمالی، 15.8 میلیون خودرو در سال 2005 تولید کرده اند که همه آنها روزی عمرشان در جایی به سر میرسد. یکی از مهمترین نقاط پایان که یک خودرو در آخر کارش به آن میرسد، دستگاههای پرس هستند؛ ماشین های عظیمی که تنها هدفشان فشردن خودرو ها و تبدیل آنها به صورت قطعات مکعبی یا تختال های صاف میباشد. در این مقاله ما با دستگاههای پرس و چگونگی کارشان آشنا میشویم و میفهمیم چرا برای تبدیل شدن ماشین به آجری از فولاد، زمان صرف میکنیم.
پرس خودرو، ماشینی است برای فشردن فلز باقیمانده از خودرو بعد از آنکه تمام قطعات و لوازم به درد خور آن را جدا کردند. فشرده شدن باعث صرفه جویی در فضای نگه داری و یا حمل از طریق تریلی یا قطار به مراکز بازیافت میگردد. پرس، فقط یک مرحله از مراحل فرآیند بازیافت خودرو است. دستگاههای پرس یا به صورت ثابت هستند یا متحرک. پرسهای قدیمی بیشتر ثابت بودند، آنها در گورستان های خودرو نصب و مشغول به کار میشدند. امروزه اکثر پرس ها متحرک هستند. آنها برای نصب بر روی تریلی یدک کشی، با اندازه استاندارد ساخته میشوند و امکان یدک کشیدنشان به مکان های مختلف، پرس کردن مواد متفاوت و سپس حمل به مکانی دیگر وجود دارد. این امر، به مراکز بازیافت خودرو برای صرفه جویی در هزینه ها کمک میکند. آن ها میتوانند هزینه خود را با مراکز دیگر تقسیم کنند یا هفته ای یک روز ماشین پرس کننده را اجاره کنند.
چگونه ماشین پرس کننده، پرس میکند؟
تقریبا تمام پرس های جدید از سیستم هیدرولیکی برای پرس کردن استفاده میکنند. یک موتور بزرگ به یک پمپ برای فشردن مایع هیدرولیک، به منظور به حرکت در آوردن سیلندرهای بزرگ، نیرو میدهد. با استفاده از اصل افزایش نیرو، سیستم هیدرولیک توانایی تولید فشاری معادل 2000 psi را دارد و نیروی پرس کننده 150 تنی را به توده خودرو های اسقاطی اعمال میکند. یک دستگاه پرس کننده خودرو از اجزای زیر تشکیل شده است:
. یک بستر که خودروها بر روی آن قرار میگیرند.
. یک صفحه پرس کننده که برای ایجاد فضای کافی برای خودروها، به سمت بالا حرکت میکند و سپس برای اعمال نیروی پرس کننده روی آنها سقوط میکند.
. موتور، پمپ، سوپاپ ها، واشرها و دیگر قسمت های سیستم هیدرولیک.
. پیستون راهنما که صفحه پرس کننده را به صورت مستقیم پایین میآورد و از اعمال فشار یکسان اطمینان حاصل میکند.
در ماشین های پرس تودهای، یک مجموعه مجزای دیگر از پیستون ها، یک صفحه پرس کننده را در جهت عرضی به حرکت در میآورند. وقتی که خودروها در مرحله اول صاف شدند، با پرس شدن از یک سمت، یک مکعب، مانند توده های کاه، از ماشین های فشرده درست میشود. در بعضی از ماشین های پرس خودرو، یک سیستم جمع آوری روغن موتور و دیگر مایعات تعبیه میشود تا در حین پرس کردن، مایعات اضافی را جمع آوری و مجددا بازیافت کنند.
انواع پرس های دیگر
انواع مختلفی از پرس ها وجود دارند، مانند پرس های چکشی که از صفحات عظیم یا چرخ های گردنده برای خرد کردن هر آنچه که در اختیارش قرار میگیرد، استفاده میکند. گفتنی است، این نوع چکشها اغلب در صنایعی که با سنگ کار میکنند، استفاده میشوند. بعضی از پرس های ثابت از الکترو مغناطیس در بازو های بلند کننده برای گرفتن خودروها و انداختن آنها داخل پرس استفاده میکنند. خرد کننده ها نیز از مگنت ها برای جدا کردن فولاد از مواد غیر آهنی استفاده میکنند. دستگاههای پرس خودرو باید از فولاد ضخیم و سخت ساخته شوند. این مواد باید سخت تر از موادی باشند که قرار است پرس شوند. این سختی دلیل کار کردن ماشین های پرس ساخته شده در دهه 70 تا کنون میباشد. قیمت یک ماشن پرس کننده نو چیزی بین 120 تا 150 هزار دلار است.
کارکردن با ماشین پرس
اصول پایه کارکرد ماشین های پرس از زمان اختراعشان در دهه 70 میلادی تا کنون تغییر زیادی نکرده است. بهبودها در طراحی این ماشین ها در دو ناحیه متمرکز شدهاند: سادگی استفاده، راه اندازی و سرعت کارکردن. ماشین های پرس قدیمی به بیش از یک اپراتور نیاز داشتند، و برپا کردن و جمع کردن ماشین های قابل حمل، زمان بسیار زیادی را میگرفت. ماشین های پرس جدید بیشتر به صورت اتوماتیک کار میکنند و به راحتی توسط یک اپراتور کنترل میشوند. پرس سریعتر به معنی ماشین پرس شده بیشتر در دقیقه، و در نتیجه درآمد بیشتر برای صاحب دستگاه پرس است. به محض اینکه یک خودرو وارد کارخانه اسقاط میشود، از چندین مرحله عبور میکند تا اینکه به قطعات کوچک فلز قراضه تبدیل شود:
1. تمام قطعاتی که کار میکنند از خودرو باز میشوند. به عنوان مثال شاید یک خودرو بلوک سر سیلندر موتور شکستهای داشته باشد، اما گیربکس آن سالم باشد. کارکنان قسمت بازیابی، قطعه سالم را برای فروش مجدد از خودرو خارج میکنند.
2. مواد خطرناک از خودرو خارج میشوند. باتری خارج میشود و مواد شیمیایی داخل سیستم تهویه مطبوع تخلیه میشوند. مخزن سوخت از خودرو جدا شده و محتویاتش تخلیه میشود.
3. خودرو در محوطه اسقاط قرار میگیرد تا اینکه نوبت پرس شدنش برسد. این زمان انتظار میتواند بین چند ساعت تا چند ماه، بسته به تعداد خودروهای انباشته شده، متغیر باشد.
4. اپراتور دستگاه پرس را به محوطه اسقاط میآورد و آن را برپا و راه اندازی میکند (اگر پرس متحرک باشد).
5. خودروها توسط لیفتراک، بولدوزر با چنگالی بزرگ یا آهن ربا بر روی بستر پرس بارگیری میشوند. بعضی از پرسها دارای جرثقیل با چنگال بلند کننده یا آهن رباهای جای داده شده در داخل خود پرس هستند.
6. اپراتور سیستم هیدرولیک را فعال میکند، و تا آنجایی که امکان دارد خودروها را صاف میکند. خودروهای پرس شده تقریبا نصف فضایی که در حالت عادی نیاز دارند، اشغال میکنند، و در برخی مواقع این فضا به 10 درصد هم میرسد. مقدار صاف شدن خودروها به پرس و نوع خودرو یستگی دارد.
7. احتمالا یک مرحله انبار کردن دیگر، قبل از اینکه خودرو به مرحله خورد شدن برود، نیاز میباشد.
8. خودرو ها بار کامیون ها یا قطار میشوند و به مراکز بازیافت ارسال میشوند، جایی که خرد شده و تبدیل به تکه های فلز اسقاطی میشوند. اغلب، مراحل جداکردن قطعات و بازیابی ذکر شده در بالا حذف میشوند، تمام خودرو، تایرها و همه چیز بار پرس میشوند، سپس به دستگاه خردکن منتقل میشوند، و قطعات ریز شده جدا میشوند.
چرا خودرو ها را پرس میکنیم؟
دلیل اینکه به پرس کردن خودروها نیاز داریم چیست؟ خوب، واضح ترین پاسخ این است که فضای کمتری را اشغال خواهند کرد. اما چرا خودروها را اسقاط و خرد میکنیم و به دور میاندازیم؟ بازیافت خودرو، کسب و کاری پر منفعت است و به سود محیط زیست نیز میباشد. فروش قطعات بازیافت شده قابل استفاده از خودرو های قدیمی، فقط قسمت کوچکی از صنعت بازیافت خودرو است. حدود 65 درصد از خودروهای اسقاطی از فولاد ساخته شده است. قیمت هر تن فولاد قراضه در حدود 250 دلار است. با وجود اقتصادهای در حال رشد در آسیا، تقاضا برای قراضه فولاد در حال تقویت کردن بازار در کل جهان است. با 14 میلیون تن فولاد حاصل از خودروهای اسقاطی، میتوان دید که صنعت بازیافت خودرو، صنعتی چند میلیارد دلاری است. فلزات بازیافتی 74 درصد انرژی کمتری نسبت به تولید فولاد جدید مصرف میکنند. همچنین بازیافت فولاد از تولید آن ارزان تر است . امروزه، فولاد تولیدی محتوی حداقل 25 درصد فولاد بازیافتی میباشد، و بعضی تولیدات کاملا از فولاد بازیافتی ساخته شده اند. بنابراین علاوه بر مزیت های اقتصادی و زیست محیطی، خودروهای بازیافتی نقش حیاتی در شکوفایی اقتصادی دارند.