به ندرت فقط یک عامل تنها، برای آتش سوزی خودرو وجود دارد، حتی وقتی که یک محقق بتواند رد حادثه را تا نقطه شروع بگیرد. در بسیاری از مواقع ترکیب چند عامل باعث بروز آتش سوزی میشود: دلایل انسانی، مشکلات مکانیکی، و دلایل شیمیایی و همه این ها دست به دست هم میدهند تا یک وضعیت فوق العاده را خلق کنند. به بیان دیگر وقتی که یک ماشین آتش میگیرد، هر عامل دیگری میتواند شرایط را پیچیده تر کند. اگرچه دانستن اینکه این عوامل کدام هستند کمک بزرگی به راننده میکند، اما تضمینی برای اینکه اتفاقی نیفتد، نیستند. در این میان مهمترین جیزی که باید بدانید این است که وقتی ماشینی آتش میگیرد، مهم نیست چه چیزی باعث آن شده است، مهم این است که به سرعت هرچه تمام تر از ماشینتان خارج و از آن دور شوید. یک آتش سوزی کوچک در ماشین، کوچک باقی نخواهد ماند و با کمک عوامل دیگر این آتش سوزی بزرگتر و بدتر خواهد شد. به گفته اتحادیه ملی حفاظت از آتش (NFPA)، سهم آتش سوزی خودرو از کل آتش سوزی های گزارش شده، 20 درصد است؛ بنابراین ارزش آن را دارد که راه های کاهش ریسک آتش سوزی در خودرو را بدانیم. حال شمارش معکوسمان را در مورد 10 علت آتش سوزی در خودرو شروع میکنیم.
10: نقص در طراحی
نقص در طراحی به تنهایی نمیتواند عامل آتش گرفتن خود به خودی خودرو باشد، چون کلید روشن/ خاموشی وجود ندارد که خودرو را شعله ور کند. مشکلات طراحی شرایط را برای آتش سوزی مهیا میکنند، و گاها شرایط را به صورتی در میآورند که آتش سوزی اجتناب ناپذیر است. معمولا تولید کنندگان خودرو به این مشکلات قبل از آنکه فراگیر شوند، پی میبرند. آنها خودرو های مشکل دار را فرا میخوانند و مشکل را حل میکنند، چون هیچ خودروسازی دوست ندارد به سوزاندن مشتریانش معروف شود. مانند همه آتش سوزی های خودرو، طراحی غلط، مرحله اول شروع یک آتش سوزی است. همه اشتباهات طراحی منجر به آتش سوزی نمی شوند، اما برخی از آنها بروز آتش سوزی را محتمل تر میکنند.
9: تعمیرات ضعیف
خطای انسانی احتمالا نمیتواند دلیل مستقیم آتش سوزی خودروی شما باشد، اما اگر در مورد تعمیر ماشینتان شلخته و نامرتب باشید، ماشینتان تبدیل به وسیله ای خطرناک خواهد شد و در نتیجه ریسک آتش سوزی آن نیز آفزایش خواهد یافت. این مطلب کاملا صحیح است، فراموش کردن یا چشم پوشی کردن از تعمیر و نگهداری مناسب خودرویتان، به طور غیرمستقیم میتواند باعث یک آتش سوزی شدید شود. دلیلش این است که اگر شما قطعات شکسته، واشرها و آب بندهای چکه کننده و سیم کشی های مشکل دار را به حال خود رها کنید، خودروی شما تبدیل به محل مناسبی برای شروع یک آتش سوزی میشود. یک موتور با واشر سر سیلندر معیوب بیشتر در معرض ریخته شدن مایعات اشتعال زا بر روی آن است. سیم کشی ساییده شده بیشتر در معرض اتصال با مواد اشتعال زا است. بهتر است با بالا زدن کاپوت و انداختن نگاهی ساده به موتور از صحت عملکرد بخش های مختلف آن آگاه شوید.
8: تصادف
بسته به محل ضربه، تصادف خودرو میتواند باعث جرقه زدن و شروع یک آتش سوزی شود. نقاط شکست به خوبی طراحی شده اند، به نحوی که ورق فلزی ضربه حاصل از تصادف را جذب میکند و از نقاط حساس داخلی خطرناک، مانند موتور، باتری، و حتی باک بنزین حفاظت میکنند. اما در واقع، مانع خیلی زیادی وجود ندارد، بنابراین در ضربه های بسیار شدید امکان نشت و پاشیده شدن سوخت، همچنین حرارت و دود وجود دارد. و همانطور که میدانیم حرارت بالا و سوخت نشت کرده، شرایطی ایده آل را برای آتش سوزی به وجود میآورد. چون برای سرنشینان یک خودروی صدمه دیده تشخیص میزان و شدت صدمه امکان ندارد، پس بهتر است در صورت وقوع تصادف، هرچه سریعتر خودرو را ترک کنند.
7: ایجاد حریق عمدی
چرا باید یک نفر به طور عمدی یک خودرو را آتش بزند؟ امکان دارد برای سرپوش گذاشتن بر یک سرقت باشد، یا بر شواهد یک اقدام مجرمانه دیگر. میتواند نوعی از وندالیزم باشد فقط برای اینکه چبزی را نابود کرده باشند. کلاه برداری از بیمه و خیلی موارد دیگر. پس بهتر است این را به متخصصان امور جنایی واگذار کنیم.
6: باطری خودرو های الکتریکی و هیبریدی
کمی بعد از اینکه مدل S تسلا، به طور غیر رسمی عنوان ایمن ترین خودرو را از مطبوعات دریافت کرد، یک دستگاه از این خودرو در پاییز 2013 آتش گرفت. این امر مخصوصا برای کمپانی تسلا اصلا خبر خوبی نبود؛ چرا که کمپانی سازنده به طور ضمنی اعلام کرده بود که محصولات تسلا کاملا ایمن هستند و مشکلاتی که در گذشته گریبانگیر خودروهای برقی بود، کاملا برطرف شده است. اما در این حادثه، یک دستگاه تسلا S که با سرعت بالا در حال حرکت بود، با یک قطعه بر روی جاده برخورد میکند؛ در نتیجه این اتفاق، باتری سوراخ شده و جرقه میزند. در طی سال های 2011 و 2012، زمانی که در آزمون های تصادف تعدادی از خودروها آتش گرفتند، کمپانی تسلا به تیتر اول بسیاری از روزنامه ها تبدیل شد. مقامات رسمی اعلام کردند که نشت مایع خنک کننده و تماس آن با باتری های صدمه دیده باعث آتش سوزی شده است؛ اما جنرال موتورز موفق شد از پس این مشکل بر بیاید و مقامات را راضی کند.
5: داغ شدن بیش از حد مبدل های کاتالیستی
داغ شدن بیش از حد مبدل های کاتالیستی، از جمله عوامل آتش سوزی در خودرو هستند که اغلب مورد توجه قرار نمیگیرند. اما بهتر است به آن فکر کنید: یکی از قسمت های خودرو که به صورت دائمی دمای بالایی دارد و در کل طول خودرو نیز کشیده شده است، سیستم اگزوز است. مبدل های کاتالیستی به دلیل اینکه برای سوزاندن آلودگی ها، معمولا بیش از ظرفیت تعریف شده شان کار میکنند، داغ میشوند. به عبارت دیگر، اگر موتور خودرو به صورت موثر کار نکند، مثلا به دلیل شمع های کهنه یا هر علت مخرب دیگر، سوخت را به صورت مناسب نمی سوزاند، و مقدار زیادی مواد در سیستم اگزوز انبار میشود. بنابراین مبدل مجبور است تا سخت تر کار کند که همین امر سبب داغ شدن بیش از حد آن میشود. یک مبدل کاتالیستی تحت بار زیاد به راحتی میتواند از دمای کاری عادی خود (648 تا 871 درجه سانتی گراد) به دمای 1100 درجه سانتی گراد برسد. این باعث آسیب هایی در مدت زمان طولانی نه تنها به کاتالیست بلکه به قطعات اطراف آن میشود. خودرو طوری طراحی شده است که حرارت نرمال کاتالیست را تحمل کند، اما نمی تواند به طور مداوم از پس دمایی چند صد درجه بالاتر از حد نرمال بر بیاید. داغ شدن بیش از حد مبدل کاتالیستی میتواند باعث آتش گرفتن عایق های داخل کابین و کف پوش ها درست روی لایه محافظ حرارت و صفحه فلزی کف خودرو شود.
4: داغ شدن موتور
موتوری که بیش از حد داغ کرده و باعث آتش گرفتن ماشین شده است، مثال خوبی از اینکه چگونه یک مشکل باعث بروز مشکل دیگر میشود است. موتور ماشین احتمالا خود به خود به اندازه ای که باعث آتش گرفتن ماشن شود، داغ نمی شود. اما چه چیزی میتواند باعث شود که موتور آنقدر داغ شود که مایعات داخلی، مانند روغن و خنک کننده به دمای خطرناک برسند و شروع به نشست کردن از منطقه طراحی شده شان کنند. وقتی این اتفاق رخ بدهد، این مایعات شروع به قطره قطره ریختن یا پاشیده شدن در محفظه موتور و سیستم اگزوز میکنند و در نتیجه به راحتی شعله ور شده و گسترش مییابد. عموما موتوری که داغ میکند نیاز به بررسی مکانیکی دارد. اغلب یک واشر یا آب بند معیوب یا رادیاتوری که خوب کار نمی کند، یا هر مورد دیگری میتواند عامل داغ کردن موتور باشد.
3: نشت مایعات موتور
یک ماشین یا وانت متوسط تعدادی از مایعات اشتعال زا و بسیار خطرناک را در زیر کاپوت خود دارد: بنزین یا گازوییل، روغن موتور، روغن گیربکس، روغن هیدرولیک، روغن ترمز و مایع خنک کننده. هرکدام از این مایعات وقتی که موتور ماشین روشن است در حال جریان هستند و همه آنها به آسانی میتوانند آتش بگیرند، اگر مسیرشان، شلنگ شان یا مخزن شان ضربه بخورد. بنابراین حتی اگر یکی از این مایعات حیاتی به طور غیر محتمل بخواهد نشت کند در واقع عامل دیگری باعث شروع این نشت بوده است و این مایعات آتش زا به همراه آن عامل مانند تصادف خودرو یا خراب شدن یک قطعه باعث بروز آتش سوزی میشوند. چنین آتشی از محفظه موتور شروع میشود که تمام این مواد خطرناک در آن جمع شده اند و به یاد داشته باشید که سوخت و روغن ترمز در سرتاسر خودرو در جریان هستند.
2: ایراد در سیستم الکتریکی
ایراد در سیستم برقی دومین عامل آتش سوزی در خودروها میباشد. باتری خودروها مشکل ساز هستند، نه فقط باتری خودروهای برقی یا هیبریدی (که قبلا بحث شد) بلکه باتری خوردوهای معمولی نیز مستعد ایجاد مشکلات فراوانی میباشند. سیکل شارژ شدن باتری باعث تجمیع گاز انفجاری هیدروژن در محفظه موتور میشود، و جریان الکتریکی که باتری تولید میکند (از طریق اتصال شل یا معیوب) باعث ایجاد جرقه میشود که منجر به شعله ور شدن آب باتری سر ریز شده یا گاز جمع شده میشود. خطر سیستم الکتریکی محدود به محفظه موتور نمیشود. سیمکشی خودرو در سرتاسر خودرو گسترش یافته است، داخل درب ها، زیر کف پوش، داخل صندلی های برقی و گرم شونده، فقط نام چند جا را بردیم که بدانید یک سیم کشی پوسیده میتواند ویرانگر باشد.
1: نشت در سیستم سوخت
نشت در سیستم سوخت رسانی خودرو شایع ترین دلیل آتش سوزی در خودروها است. همانطور که قبلا دیدیم، چندین عامل پیچیده میتوانند باعث نشت سوخت شوند، اما این ها بسیار پیچیده هستند و نشت سوخت میتواند خود به خود و با حداقل هشدار باشد. نشت سیستم سوخت واقعا خطرناک است. همانطور که قبلا گفتیم اکثر مایعات خودرو سمی، خورنده و اشتعال زا هستند، اما بنزین در بین آنها بدترین است. بنزین در دمای 7 درجه سانتی گراد به بالا با یک جرقه آتش میگیرد. و در دمای 257 درجه سانتی گراد خود به خود آتش میگیرد. بهترین راه برای کاهش شانس آتش سوزی سیستم سوخت رسانی، مطمئن بودن از تعمیر و نگهداری به موقع خودرو است. و اگر شما بوی بنزین داخل یا اطراف ماشین احساس کردید سریعا نسبت به رفع عیب و حل مشکل اقدام کنید.