سالها پیش خانوادههایی که قصد سفر جادهای را داشتند، ساعتهای ابتدای صبح را انتخاب میکردند یا در حالت پایین بودن تمام شیشهها بهحرکت ادامه میدادند. برخلاف خودروهای امروز، ۴۰ سال پیش سیستم تهویه بهصورت استاندارد در خودرو وجود نداشت و سیستمهای مدرن در طول سالها تحقیق توسعه یافتهاند. بسیاری از افراد نکتهی خاصی را در استفاده از سیستم تهویه مطبوع یا کولر خودرو درنظر نمیگیرند و هروقت که احساس نیاز باشد، کولر روشن میشود. متخصصان شرکت خودروسازی اسپانیایی سئات (SEAT) پس از بررسیهای دقیق، ۵ عادت نامناسب در استفاده از سیستم تهویهی خودرو را شناسایی کردهاند. بر اساس نتایج پژوهش متخصصان این شرکت، استفادهی نادرست از سیستم تهویه خودرو میتواند با کاهش تأثیرپذیری آن، افزایش دمای کابین را بهدنبال داشته و حتی در زمان عکسالعمل راننده و کمآبی بدن هم نقش داشته باشد.
تفاوت دمایی ۱۰ درجهی سلسیوس فضای داخلی خودرو میتواند زمان عکسالعمل انسان را تا ۲۰ درصد یا برابر حالتی که درصد الکل خون ۰.۵ درصد در دمای بالاتر از ۳۵ درجه سلسیوس است، کاهش دهد. این روزها در بیشتر کشورهای جهان، دمای هوا بیشتر از ۳۰ درجهی سلسیوس هم میرسد؛ رانندگانی که هرروز در جادهها هستند یا مسافران جادهای، هر دو در معرض خط کمآبی بدن قرار دارند. در چنین روزهای گرم تابستان، پس از پارک خودرو دمای داخلی آن به بیش از ۶۰ درجهی سلسیوس هم خواهد رسید. شاید در این شرایط اولین اقدام هر فرد روشن کردن سیستم تهویه باشد اما باید بدانیم که با اینکار، هوای گرم فضای داخلی را بهگردش درمیآوریم.
انجل سوآرز، یکی از مهندسان سئات به اینصورت رانندگان را راهنمایی میکند:
قبل از روشن کردن سیستم تهویه، بهمدت یک دقیقه درها و پنجرهها را باز کنید را دمای کابین بهصورت طبیعی پایینتر شود. در سیستم تهویه، سردی دما مدنظر نیست بلکه بیشتر جهت چرخش هوا در کابین مهم است. جهت دریچههای هوای سیستم تهویه باید بهسمت بالا باشد نه بهسمت صورت سرنشینان. در این شرایط، هوای در تمام کابین بهگردش در میآید و تمام سرنشینان (جلو و عقب) سردی دما را احساس میکنند.
جهت دریچههای هوای کولر یکی از مهمترین توصیههایی است که باید همیشه بخاطر داشته باشیم. اگر سرنشینان ردیف عقب در هنگام روشن بودن سیستم تهویه از دمای بالا شکایت میکنند، حداقل کمی از مشکل بهجهت تنظیمشدهی دریچهها مربوط است. در ادامه به ۵ اشتباه رایج در هنگام استفاده از سیستم تهویهی خودرو اشاره میکنیم.
۱- استفاده نکردن از حالت خودکار سیستم تهویه
تقریباً در سیستم تهویهی بیشتر خودروها، دکمهی حالت خودکار با نوشتهی «AUTO» تعبیه شده است. توصیه میشود برای بهرهمندی از کابین خنک و درعینحال رهایی از بخار شیشهها، حالت خودکار سیستم تهویه را فعال کنید. در تمام خودروها این حالت برای تنظیم بهترین شرایط طراحی شده است تا سرنشینان و راننده بدون دغدغه از سفر و سواری لذت ببرند. معمولاً استفاده از یک حالت سیستم تهویه و چرخش یک جهتی، بخار شیشهها و کاهش دید را بهدنبال دارد.
۲- جهت مستقیم دریچههای هوا به سرنشینان
تنظیم جهت دریچههای هوا بهخصوص در هنگام رانندگی به سمت خود هوای خنک لذتبخشی را بههمراه دارد ولی با اینکار از گردش هوای خنک در فضای داخلی خودرو جلوگیری میشود. بهترین حالت برای کاهش دمای کابین و استفادهی تمام سرنشینان از کولر خودرو، تنظیم جهت دریچههای هوا بهسمت بالا است. در این حالت گردش هوای خنک بهطور کامل در کابین انجام میپذیرد.
۳- روشن کردن کولر بهمحض نشستن پشت فرمان
یکی از بزرگترین و رایجترین اشتباهات در استفاده از سیستم تهویه، روشن کردن آن بهمحض ورود به خودرو است. در این روزها با پارک خودرو بهفاصلهی چند دقیقه، دمای کابین بالا میرود و هر فردی پس از نشستن در این خودرو، در اولین اقدام بهدنبال دکمهی روشن کردن کولر میرود. باید توجه کرد که در این شرایط، کارایی سیستم تهویه بهشدت پایین میآید و درحقیقت هوای گرمی که در هنگام پارک خودرو در کابین حبس شده بود، حالا با روشن شدن کولر در فضای داخلی گردش پیدا میکند. برای جلوگیری از این اتفاق، باید درها و پنجرهها را یک یا دو دقیقه باز کرد تا هوای کابین تعویض شود و سپس از سیستم تهویه استفاده کرد. اگر اینکار انجام نشود، سرنشینان با کمآبی بدن و اثرات دیگری مشابه شرایط مصرف الکل مواجه خواهند شد.
۴- رسیدگی نکردن منظم به سیستم تهویه
مانند روغن موتور، تایرها و روغن ترمز، اجزای سیستم تهویه هم نیازمند رسیدگی منظم هستند. توصیه شده است که پس از ۱۶ هزار تا ۲۴ هزار کیلومتر کارکرد، فیلترهای کابین تعویض شوند؛ تعویض نکردن فیلترها کارایی سیستم تهویه را بهطور قابل توجهی کاهش میدهد.
۵- روشن نکردن سیستم تهویه در صبح
با اینکه دما در فصل تابستان گرم است، اما گاهی اوقات صبحهای این فصل دمای خنکتر و قابل تحملتری دارد. معمولاً در این شرایط نیازی بهروشن کردن سیستم تهویه احساس نمیشود اما بهتر است که درصورت پیشبینی یک روز گرم، کولر در حالت خودکار فعال شود. شاید اوایل صبح هوا مطبوعتر باشد اما بهسرعت شرایط تغییر میکند و بخار شیشهها در کابین پدیدار میشود.