همانطور كه می‌دانيد زمانی‌كه پزشكان می‌خواهند بيماری را تشخيص دهند، يكی از راه‌های ساده اما موثر، گرفتن آزمايش خون از بيمار است؛ در خودرو نيز، علاوه بر دستگاه‌ها و تجهيزات پيشترفته‌ای كه روغن موتور يا آب رادياتور را مورد تحليل قرار می‌دهند، دود اگزوز نيز به عنوان در دسترس‌ترين سيال مورد آزمايش قرار می‌گيرد. به طور كلی در شرايط غير نرمال ممكن است شما با سه نوع دود متفاوت شامل سفيد، سياه و آبی مواجه شويد. در ادامه به بررسی عومل مهم در ايجاد اين مشكلات خواهیم پرداخت.
دود سفيد حتی در حد خيلی كم، هميشه علامت خوبی نمی‌تواند باشد و ممكن است نشان‌دهنده وجود مشكلی باشد. دود سفيد در هنگام صبح و زمانی كه خودرو در شرايط سرد كار می‌كند، طبيعی است و حالت بخار دارد؛ دليل آن هم اين است كه وقتی شما شب تا صبح خودرو را در گاراژ پارك می‌كنيد، عمل تقطير در محفظه احتراق شكل گرفته است و زمانی كه شما استارت می‌زنيد، بخارات از اگزوز خارج می‌شوند؛ اما اگر پس از گذشت زمانی كه موتور گرم شده همچنان اين سفيدی وجود داشت، احتمال وجود خرابی در واشر سرسيلندر شما است، زيرا كار اين واشر ايجاد آب‌بندی ميان راهگاه‌های آب و محفظه سرسيلندر است و در صورت خرابی و پارگی روزنه‌هايی بين دو محفظه به وجود می‌آيد كه آب از آنها عبور كرده و سعی می‌كند كه با مخلوط سوخت و هوای در حال سوختن به محصولات خروجی اگزوز بپيوندد؛ البته از طرفی ديگر ممكن است آب موتور بسيار زيادتر از معمول در راهگاه‌های آب وجود داشته باشد، برای اين منظور از ميزان سطح آب موتور آگاهی پيدا كنيد زيرا ممكن است كه آب زيادی باعث فشار بيش از حد به واشرها شده باشد و حتی ممكن است روغن موتور به مجراهای آب، راه پيدا كرده باشد و باعث بروز اين مشكل شده باشد. زمانی كه آب و روغن با يكديگر ارتباط پيدا كرده باشند، از عوامل اوليه بروز اين مشكل داغ كردن موتور به دليل افزايش فشار در سرسیلندر موتور می‌تواند باشد.
اين رنگ كه بيشتر در خودروهايی با كاركرد كيلومتر بالاتر ديده می‌شود تا خودروهای نو، بيشتر اوقات بخاطر نشتی روغن در مخلوط سوخت و هوا در اگزوز ظاهر می‌شود. فقط چند قطره روغن می‌تواند دود خروجی را به اين رنگ در بياورد. اگر روغن سوزی موتور همراه با كم شدن توان باشد و مخصوصاً در سربالايي ها، دليل آن می‌تواند از رينگ‌های ضعيف شده موتور باشد. اما به راستی اين روغن ريزی از كجا شروع می‌شود؟ همانطور كه می‌دانيد در موتور خودرو تعداد زيادی واشر آب بندی و اورينگ وجود دارد و كارشان جلوگيری از ورود روغن به محفظه‌های احتراق است و اگر ورود اين روغن به محفظه بسيار زياد باشد می‌تواند شمع جرقه را نيز فراگرفته و باعث از دست رفتن احتراق شود كه در اين صورت شمع هم بايد تعويض يا تميز شود؛ البته اضافه كردن بعضی از افزودنی‌ها می‌تواند به جلوگيری از نشتی روغن كمك كند. يكی از نشتی‌های شايع عدم آب‌بند گايدها يا راهنماهای سوپاپ‌های دود و هوا است كه در صورت گاز دادن و شتاب دادن به موتور ميزان دود آبی را به طور چشمگير افزايش پيدا می‌كند. در خودروهای دارای توربوشارژر هم اگر روغن سوزی وجود داشت، دليلش می‌تواند به خاطر خرابی در واشر پره‌های توربو باشد كه به اگزوز راه پيدا كرده و به دلیل دمای زياد همان‌جا بخار می‌شوند.
شايد تا به حال بسياری با اين نوع دود مواجه شده باشند كه از دلايل مهم آن می‌تواند عدم مخلوط سوخت و هوای كافی باشد كه يا سوخت در آن بيش از حد است و يا هوا به مقدار كافی وجود ندارد. مشكلات مختلفی ممكن است در قلب موتور اتفاق افتاده باشد، از جمله اين موارد وجود گرفتگی در فيلتر هوا و يا راه ورودی هوا به موتور می‌تواند باشد كه هوای كافی را به مخلوط احتراق نمی‌رساند. اگر خودرویتان انژکتوری است، بدانيد كه اجزای اين سيستم می‌توانند تاثير بسزايی در تعيين و مقدار نسبت سوخت داشته باشند؛ سنسورهايی از قبيل فشار هوای ورودی، جرم هوای ورودی، اكسيژن و دمای آب عامل تعيين كننده مقدار سوختی هستند كه قرار است توسط انژكتورها در محفظه احتراق پاشيده شوند، البته خود انژكتور هم در صورت نشتی می‌تواند باعث دود سياه شود؛ اما اگر خودرویتان کاربراتوری است، در صورت تنظيم نبودن مدارهای شتاب و يا دور آرام و يا دريچه ساسات می‌تواند مشكوک به ايجاد مشكل باشند. دودهای خروجی خودرو از نظر راننده می‌توانند بسيار مهم باشند و هشداری برای تعويض قطعات مصرفی كه در صورت بی توجهی می‌توانند تعميرات سنگين‌تری را به دنبال داشته باشند. از ديدگاه يک تكنسين يا مكانيک نيز تشخيص و عيب‌يابی به واسطه دود بسيار کاربردی است.
این مقاله توسط نویسنده افتخاری سایت، جناب آقای مهندس سینا سیدنا، کارشناس خودرو، نوشته شده است.
شما هم می توانید به جمع نویسندگان افتخاری سایت 1Car.ir بپیوندید.