شاید برای همگی ما اتفاق افتاده باشد: وقتی در راهبندان یا پشت چراغ قرمز ایستادهاید، ممکن است صدایی به گوشتان برسد و از خودتان بپرسید این چه صدایی است؟ از کجا میآید؟ آیا از خودرو من است؟ آیا مربوط به موتور است؟ آیا از سیستم تهویه مطبوع است؟ شاید هم صدا از خودرو دیگری باشد؟ هنگامی که موتور عیب و ایرادی پیدا میکند، ممکن است صدا یا بویی بشنوید یا حس ناخوشایندی به شما دست بدهد. با هر صدایی که به گوش میرسد، با هر بویی که به مشام میرسد و با هر چراغی که روی داشبورد روشن میشود، حس ناخوشایندی هم به همراه آن میرسد و به فکر هزینههای تعمیر و بر طرف نمودن عیب و ایرادها میافتید. در این مقاله به چند نشانه از خرابی موتور اشاره خواهد شد که تقریباً به اقدام فوری نیاز دارند ولی لازم نیست بترسید و دستپاچه بشوید.
روشن شدن چراغهای هشدار دهنده
وقتی خودروتان را روشن میکنید، ممکن است همه یا تعدادی از چراغهای روی داشبورد روشن بشوند که جای نگرانی نیست، کامپیوتر خودرو مشغول چک کردن همه سیستمها است، یک به یک، و پس از این که چک کردن هر قسمت به اتمام رسید، چراغ مربوط به آن خاموش میشود و خودرو شما آماده حرکت است. البته اگر این چراغها خاموش نشدند باید بدانید نشانه خوبی نیست و بسته به این که کدام چراغ روشن مانده باشد، باید به فکر برطرف کردن ایراد آن قسمت باشید. بهتر است بدانید این چراغها به سنسورهایی متصل هستند که بر عملکرد همه قسمتهای خودرو نظارت میکنند. اگر قسمتی از خودرو کار خودش را درست انجام ندهد، کامپیوتر خودرو چراغ مربوط به آن قسمت را روشن میکند تا به شما اطلاع بدهد. چراغهایی که باید بیشتر به آنها توجه بکنید، عبارتند از: چراغ روغن، چراغ فشار روغن و چراغ چک موتور. در این میان، شاید چراغ چک موتور از همه چراغها مهمتر باشد چون روشن شدن آن میتواند معانی زیادی داشته باشد. حتی اگر درب باک را درست نبسته باشید یا پیستونها درست کار نکنند نیز ممکن است این چراغ روشن شود. شاید بهترین و سادهترین راه برای آن که بفهمید چرا این چراغ روشن شده است، این است که دیاگ بزنید. دستگاه دیاگ شبیه یک ماشین حساب بزرگ است که به درگاه مخصوصی متصل میشود. دستگاه دیاگ با کامپیوتر خودرو اتصال برقرار میکند و تشخیص میدهد چراغ چک دقیقاً به چه علت روشن شده است.
لرزش خودرو
هنگامی که رانندگی میکنید، خودرو نباید هیچگونه لرزشی داشته باشد، بلکه باید نرم و آرام کار کند. اگر خودرو لرزش داشته باشد، نشانه وجود مشکلی جدی در موتور است. شاید شمعها خوب کار نمیکنند، لولههای بنزین گرفتهاند، فیلتر بنزین کثیف شده است و چندین و چند علت دیگر. وقتی هنگام درجا کار کردن یا در حال حرکت، خودرو لرزش پیدا میکند، بهتر است به یک تعمیرگاه مراجعه کنید تا ایراد موتور تشخیص داده بشود. برای پیشگیری از بروز این مشکل، بهتر است مرتب تعویض روغن کنید و تسمهها را نیز هر وقت که لازم است تعویض نمایید.
سر و صدای زیاد
اگر از موتور سر و صدا به گوش میرسد باید بدانید که مشکل جدی است. این احتمال وجود دارد که عمل احتراق سوخت زودتر از موعد صورت میگیرد. این اتفاق زمانی میافتد که پیستون آسیب جدی دیده باشد. اگر هنگامی که سعی میکنید خودرو را روشن بکنید، این صدای ناهنجاری به گوش میرسد، ممکن است استارت نیاز به تنظیم یا تعویض داشته باشد. اگر هنگام تعویض دنده صدای ساییدگی میشنوید، شاید وقت آن باشد که قطعاتی از گیربکس را تعویض کنید. در بیشتر موارد، شنیدن صدای تق تق خفیف ممکن است عادی باشد. برای مثال، موتورهایی که از سوپاپ غلتکی استفاده میکنند یا موتورهایی که دارای سیستم پاشش سوخت مستقیم هستند، به طور عادی کمی صدای تق تق تولید میکنند. اگر در این مورد تردید دارید، به دقت به صدای موتور گوش بدهید و سعی کنید منطقه تولید صدا را پیدا کنید. این کار به شما کمک میکند هنگام مراجعه به تعمیرکار، بهتر بتوانید او را برای پیدا کردن مشکل راهنمایی کنید.
بوی ناخوشایند
خودروها به ندرت بوی خوشایندی دارند. آنها بنزین یا گازوییل میسوزانند و قطعات فلزی موجود در زیر کاپوت نیز ریاد داغ میشوند، ولی اگر این بوی ناخوشایند وارد کابین بشود، نشان دهنده وجود مشکل است. بوی بد ممکن است نشانهای از این باشد روغن یا مایع خنک کنندهای که درون رادیاتور قرار دارد نشت میکند، شاید هم گازهای خطرناک اگزوز، راهشان را به داخل کابین پیدا کردهاند. گازهایی که از اگزوز خودروها خارج میشوند، حاوی موادی سمی نظیر منواکسید کربن هستند، بنابراین اگر در داخل کابین، بوی دود اگزوز به مشام میرسد، بهتر است پیاده شوید و ایراد را برطرف کنید. در صورتی که گاز سمی منواکسید کربن وارد کابین شده باشد، ممکن است خوابآلوده به نظر برسید و دوست داشته باشید چرت کوتاهی بزنید. در این صورت، بهتر است شیشهها را پایین بکشید و به طرف تعمیرگاه برانید. بوی لاستیک سوخته میتواند به این معنا باشد که تایرها به شدت بکسواد کردهاند یا تسمههای موتور شل یا پاره شدهاند. شاید شلنگهای لاستیکی که مایعات ضروری موتور را جابجا میکنند، در تماس با یک قسمت داغ از موتور قرار گرفتهاند و در حال آب شدن هستند. در هر صورت، بهتر است هر چه زودتر به فکر چاره باشید، چون این بوهای بد ممکن است ناشی از یک مشکل جدی باشند و هزینه زیادی روی دستتان بگذارند.
دودهای هشدار دهنده
ممکن است از قسمت جلو یا عقب خودرو دود خارج شود که در هر دو صورت نشانه خوبی نیست. در این گونه موارد، معمولاً اگزوز دودهایی رنگی متساعد میکند تا شما را متوجه وجود یک مشکل بکند. در این قسمت به معنای دودهای رنگی اشاره میشود:
دود آبی: معنای دود آبی این است که روغن از مسیر معین خودش در داخل موتور خارج شده است و به همراه بنزین در حال سوختن است. البته میتوانید مرتب روغن سر ریز کنید تا واشر سرسیلندر نسوزد (و این خطر وجود خواهد داشت که خساراتی جدی به موتور وارد شود) ولی عاقلانهترین کار این است که اتصالات فرسوده یا قطع شده را تشخیص بدهید و آنها را تعمیر کنید.
دود سفید: دود سفید نشانه این است که آب یا ضد یخ موجود در رادیاتور با بنزین مخلوط شده است. در این مورد هم میتوانید باز اضافه کردن آب یا ضد یخ به رادیاتور، از جوش آوردن موتور جلوگیری کنید ولی عاقلانهترین کار این است که در اسرع وقت به تعمیرگاه بروید. اگر دود از زیر کاپوت خارج میشود، به معنای این است که به خروج دود سفید از اگزوز بیتوجهی کردهاید و حالا موتور جوش آورده است.