با وجود امکان مسافرت با هواپیما، قطار و کشتی (این آخری البته شاید برای تعدادی معدود) خودروی شخصی همچنان از محبوبترین وسایل مسافرت است، بهخصوص برای آنها که هدفشان تنها رسیدن به مقصد نیست و راهی شدن با خودرو به همراه خانواده یا دوستان، خود بخشی از سفر است.
با نزدیک شدن ایام سفر نهادهای رسمی یا مطبوعات و پایگاههای اینترنتی کموبیش پیامها و مطالب مختلفی با موضوع ایمنی خودرو و یادآوری مقررات رانندگی منتشر میکنند که اغلب ساده و تکراری به نظر میرسند، اما آماری که از بروز نقص فنی در خودروها یا تصادف (به هر دو دلیل بروز نقص فنی یا رعایت نکردن مقررات رانندگی) و تلفات مالی و جانی آنها در پایان این روزها به گوش میرسد حاکی از آنند که همین نکات و اصول پیشپاافتاده در بسیاری اوقات مغفول مانده یا رعایت نشدهاند.
آنچه ممکن است در این روزهای خاص هزینه بروز یک نقص فنی یا تصادف ساده را بسیار بالا ببرد، تعدد خودرو در جادهها و بزرگراهها و ترافیک بالای این مسیرها است، ضمن آنکه اغلب خودروها بیش از دو نفر سرنشین دارند؛ بنابراین هر اتفاق سادهای ممکن است ابعادی گسترده بیابد و حتی به فاجعه تبدیل شود. پس مخلص کلام این است: با خودرویی عازم سفر شوید که از هر نظر آماده و بیعیب است. آنچه در زیر میآید برخی از همین نکات ساده است که تجربه ثابت کرده تکرارشان در آستانه تعطیلات سال نو هرگز بیفایده نیست.
1. بهترین راه برای اطمینان از سلامت خودرو آن است که از یک مکانیک بخواهید معاینه کاملی از خودرویتان به عمل بیاورد: مایعات موتور، فرمان، ترمزها، جعبهدنده، تایرها و باتری حیاتیاند و باید صددرصد سالم و آماده باشند. بر خلاف تصور عام، بهتر است این بازدید حداقل یک هفته پیش از سفر باشد؛ چراکه ممکن است برطرف کردن ایرادی چند روز زمان ببرد و در آن صورت با مراجعه دیرهنگام به مکانیک (اغلب اوقات روز قبل از سفر) تعطیلاتتان را خراب کردهاید. تمامی قطعات کهنه را عوض کنید و به وقت دیگری موکول نکنید. بازرسی چراغها و برفپاککن هم ضروری است.
2. تایرها از بخشهایی هستند که بسیار در معرض آسیباند و احتمال حادثهای مرتبط با آنها زیاد است؛ بنابراین باید آماده سفر باشند. اگر فرسوده و ساییده شدهاند حتما پیش از سفر تعویضشان کنید و باد آنها را هم تنظیم کنید. تایر یدک هم باید به خوبی اصلیها باشد. بسیاری از افراد، معمولا به کیفیت تایریدک چندان اهمیت نمیدهند، چون در صورت پنچر شدن یکی از تایرهای اصلی در شهر، فاصله تا اولین پنچرگیری احتمالا چندان زیاد نیست، اما فراموش نکنید در سفر ممکن است در نقطهای مجبور به استفاده از تایر یدک شوید که تا اولین پنچرگیری دهها کیلومتر فاصله باشد.
3. حتی اگر تمامی تمهیدات فوق را به عمل بیاورید و تمام نکات را رعایت کنید، باز هم نمیتوانید احتمال بروز حادثه را به صفر برسانید. پس متاسفانه باید گفت که «برای بدترینها آماده باشید». حتما جعبه کمکهای اولیه به همراه داشته باشید. باند و گاز، چسب زخم، مواد ضدعفونیکننده، قیچی و قرصهای مسکن حداقلهای چنین جعبهای هستند. و برای آنکه خیالتان از هر بابت راحت باشد چند بطری آب پاکیزه، نوشیدنی شیرین، خوردنیهای سبکی مانند بیسکوییت و خرما، چراغقوه و پتو را هم جایی کنار همان جعبه آماده بگذارید. در آخر به همراه داشتن سوئیچ یدک را فراموش نکنید.
4. اصل یا کپی سند گارانتی خودرو و بیمههای آن را حتما همراه داشته باشید. اینها را حتیالمقدور جایی بگذارید که در صورت تصادف از بین نروند و قابلاستناد بمانند. تلفنهای ضروری (مانند مکانیکهای سیار، اورژانس و پلیس) را جای دیگری غیر از گوشی تلفن همراهتان در دسترس بگذارید، چون ممکن است در جایی و به دلیلی نتوانید از گوشیتان استفاده کنید. به حافظه سپردن این شماره تلفنها کافی نیست، باید در دسترس همه باشند. این را هم باید گفت که پیش از راه افتادن بهتر است همگی سرنشینان باتری تلفنهایشان را کاملا شارژ کنند.
5. باقی ماجرا به خود شما بستگی دارد: از هر نظر آماده رانندگی باشید و خوابآلود یا خشمگین پشت فرمان ننشینید. پیش از سفر تا آنجا که ممکن است از مسیر و شرایط آبوهوا آگاه شوید و خود را برای شرایط خاص آماده کنید. اگر اوضاع جوی نامساعد است، حرکت را به وقت دیگری موکول کنید. تردیدی نیست که احتمال بروز حادثه در چنین وضعی بارها بیشتر است.
و آنچه به اندازه همه موارد فوق اهمیت دارد رعایت مقررات رانندگی است: عجله نکنید، حق تقدم و سرعت مجاز درجشده در نقاط مختلف مسیر را رعایت کنید و از همه مهمتر سبقت بیجا نگیرید. شما ممکن است رانندهای چیرهدست باشید، اما بدانید تصادف رانندگی فقط محصول اشتباه شما نیست و دیگران هم ممکن است خطا کنند؛ بنابراین با سرعت مطمئن برانید تا در صورت بروز چنین خطایی از راننده خودرو کناری یا روبهرویی، برای عکسالعملی موثر فرصت داشته باشید. بگذارید باقی سرنشینان در طول مسیر احساس امنیت و آرامش کنند و از همراهی با شما لذت ببرند.
رعایت این نکات احتمالا قدری هزینهبر خواهد بود، اما مطمئن باشید تبعات برخورد دو خودرو حتی با سرعت 70 کیلومتر در ساعت به احتمال بسیار بالا از کل هزینههای فوق بیشتر و در برخی واقع جبرانناپذیر خواهد بود.