صرفه جویی در مصرف سوخت
صرفه جویی در مصرف سوخت یکی از دغدغه‌های اصلی رانندگان ایرانی است، چرا که قیمت سوخت در ایران نسبت به درآمد متوسط جامعه گران محسوب می‌شود و علاوه برآن خودروهای ایرانی راندمان مناسبی در مصرف سوخت ندارند. فناوری به کار رفته در خودروهای ایرانی متعلق به دهه‌ها پیش است و همین مساله سبب می‌شود تا مصرف سوخت خودروهای ما نسبت به سایر کشورها بیشتر از حد میانگین باشد.
سیاست‌گذاری‌های ناکارآمد چند دهه گذشته در زمینه کاهش مصرف سوخت سبب شده است تا مالکان خودروها خودشان مجبور به اجرای راهکارهای عملی شوند. در حالی که سایر کشورها با استفاده گسترده از خودروهای هیبریدی و الکتریکی به صرفه جویی در مصرف سوخت دست یافته‌اند، مشتریان ایرانی همچنان از خودروهای متعلق به دهه 1990 میلادی استفاده می‌کنند. همین مساله سبب شده است تا برخی سودجویان با معرفی راهکارهای غیرعلمی، مشتریان ایرانی را به بهانه کاهش مصرف سوخت فریب دهند. حال آن‌که هیچ روش ساده‌ای برای نصف کردن کاهش مصرف سوخت پیشرانه‌های قدیمی وجود ندارد!
در این مطلب با راهکارهایی برای صرفه جویی در مصرف سوخت آشنا خواهیم شد که رعایت آن‌ها می‌تواند در کاهش مصرف بنزین و بهبود عملکرد خودرو شما موثر باشد. البته نباید توقع داشته باشید که مصرف بنزین اتومبیل شما به طور ناگهانی نصف شود، چرا که فناوری پیشرانه‌ها غیرقابل تغییر است.
راهکار نخست: انجام سرویس‌های دورهای به صورت منظم
نخستین و ساده‌ترین راه برای صرفه جویی در مصرف سوخت، انجام منظم سرویس‌های دورهای است. تعویض فیلترها و روانکارها نقش مهمی در حفظ سلامت و تداوم حیات قوای فنی اتومبیل شما دارد. هنگامی که قطعات موتور به خوبی روغن‌کاری شوند و دمای پیشرانه در حد مطلوبی حفظ شود، مصرف سوخت اتومبیل نیز در محدوده قابل قبولی باقی خواهد ماند.
البته تعمیرات سریع نیز جزئی از سرویس‌های دورهای محسوب می‌شوند. هرکدام از قطعات خودرو که دچار مشکل شده‌اند را در کوتاه‌ترین زمان تعمیر یا تعویض کنید. یک قطعه خراب بر سایر قطعات نیز تاثیر می‌گذارد و همین مساله سبب از بین رفتن انرژی و افزایش مصرف سوخت خودرو خواهد شد.
راهکار دوم: خودرو را سبک کنید
وزن خودرو عاملی تاثیرگذار بر راندمان آن است. هرچقدر خودرو سنگین‌تر باشد، موتور به صرف انرژی بیشتری برای به حرکت در آوردن آن نیاز خواهد داشت و در نتیجه سوخت بیشتری را می‌بلعد. بنابراین برای صرفه جویی در مصرف سوخت لازم است تا خودرو را تا حد امکان سبک کنید.
حذف برخی ملزومات غیراضافه خودرو می‌تواند در کاهش مصرف سوخت اتومبیل تاثیرگذار باشد. به عنوان مثل باربند سقف و باربند دوچرخه نباید همیشه روی خودرو نصب باشند. مواد و لوازمی که درون کابین خودرو هستند را بیرون ببرید. همچنین لوازم اضافه را از صندوق عقب خالی کنید.
راهکار سوم: فشار باد تایرها را تنظیم کنید
تایرها محل برخورد اتومبیل شما با سطح جاده هستند. در حقیقت نیروی موتور به چرخ‌ها ارسال می‌شود و خودرو با حرکت لاستیک‌ها از حالت سکون خارج می‌شود. اگر لاستیک‌های اتومبیل شما سبک باشند و به راحتی بتوانند با سطح جاده ارتباط برقرار کنند، به هدف صرفه جویی در مصرف سوخت نائل خواهید شد.
هر چقدر که لاستیک‌های شما کم بادتر شوند، سنگین‌تر خواهند بود و به نیروی بیشتری برای چرخش نیاز دارند. در نتیجه فشار بیشتری بر موتور وارد می‌شود و به سوزاندن بنزین بیشتری نیاز پیدا خواهد کرد. چک کردن دائم فشار باد تایرها عملی ساده است که تاثیر مثبتی بر کاهش مصرف سوخت خواهد داشت.
راهکار چهارم: باک سوخت را به اندازه نیاز پر کنید
در قسمت‌های قبل اشاره کردیم که بایستی در وزن خودرو صرفه جویی شود. یکی از راه‌های صرفه جویی در مصرف سوخت از طریق کاهش وزن، پر کردن باک خودرو به اندازه لازم است. پر کردن باک خودرو به میزان بیش از حد موجب خواهد شد که وزن بیشتری به خودرو تحمیل شود. بنابراین اگر در فواصل کوتاه تردد دارید، لازم نیست تا باک خودرو کاملا پر باشد. برخی خودروها همچون شاسی بلندهای اندازه بزرگ باک حجیمی دارند و پر کردن تمامی آن موجب سنگین شدن خودرو خواهد شد.
راهکار پنجم: رانندگی آرامی داشته باشید
عادت رانندگی سهم بزرگی در کاهش یا افزایش مصرف سوخت اتومبیل شما دارد. رانندگی پرهیجان، تعویض زیاد دنده‌ها و شتاب گیری‌های متعدد باعث افزایش مصرف سوخت خودرو شما خواهد شد. در سوی دیگر رانندگی آرام و به دور از هیجان همانند یک رویه ثابت، مصرف سوخت اتومبیل شما را کاهش خواهد داد. در این وضعیت موتور با تغییر شرایط ناگهانی و پی در پی روبرو نیست و به همین دلیل براساس یک روند ثابت با نرخ آرام فعالیت می‌کند.
راهکار ششم: خودرو را در حالت درجا روشن نگه ندارید
موتورهای درون‌سوز برای فعالیت به سوزاندن مخلوطی از هوا و سوخت نیاز خواهند داشت. بدترین حالت ترکیب هوا و سوخت، زمانی است که موتور خودرو در حالت درجا مشغول به کار است. در این وضعیت هوای اندکی وارد موتور می‌شود و سوخت به صورت ناقص می‌سوزد. بنابراین توصیه می‌شود تا از بیکار ماندن خودرو تا حد امکان پرهیز کنید. البته روشن/خاموش کردن مکرر موتور افزایش استهلاک آن را در پی خواهد داشت اما روشن ماندن خودرو در وضعیت بلا استفاده نیز سبب افزایش مصرف سوخت می‌شود. متخصصان تخمین می‌زنند که به ازای هر یک ساعت روشن ماندن خودرو، یک گالن سوخت (حدود 4 لیتر) مصرف می‌شد.
راهکار هفتم: از سیستم تهویه مطبوع کمتر استفاده کنید
سیستم تهویه مطبوع چه در حالت گرمایش و چه در حالت سرمایش، نیاز به انرژی موتور شما دارد. هنگامی که سیستم تهویه مطبوع خودرو فعال است، موتور بایستی انرژی بیشتری را تولید کند چرا که سیستم تهویه برای کار به نیرو نیاز دارد. بنابراین توصیه می‌شود تنها هنگامی که واقعا به تهویه نیاز دارید، این سیستم را روشن کنید.
متخصصان حوزه خودرو توصیه می‌کنند برای رانندگی در مسیرهای درون شهری سیستم تهویه را تا حد امکان خاموش کنید و پنجره‌ها را پایین بدهید. این توصیه هنگام حرکت در اتوبان‌ها و جاده‌ها برعکس است، چرا که پایین دادن شیشه‌ها در این حالت تاثیر منفی بر آیرودینامیک خودرو می‌گذارد و مصرف سوخت اتومبیل شما را افزایش می‌دهد. بنابراین هنگام حرکت در اتوبان‌ها و جاده‌ها بهتر است تا شیشه‌ها را ببندید و سیستم تهویه مطبوع را فعال کنید.
راهکار هشتم: سفرهای خود را پشت سرهم انجام دهید
در قسمت‌های قبل اشاره کردیم که روشن/خاموش کردن مکرر پیشرانه بر سلامت آن تاثیر منفی دارد و همچنین موجب افزایش مصرف سوخت می‌شود. توصیه می‌شود تا کارهای خود را به صورت هماهنگ انجام دهید و سفرهای درون‌شهری را به صورت پشت سرهم انجام دهید. هنگامی که موتور خودرو گرم می‌شود، سوخت کمتری نسبت به حالتی که موتور سرد است سوزانده می‌شود و بنابراین در مصرف انرژی صرفه جویی خواهد شد. از این رو بهتر است تا به جای گرم و سرد شدن مکرر موتور، کارهای خود را پشت سرهم و تا زمانی که موتور هنوز گرم است انجام دهید.
راهکار نهم: از سلامت درب باک مطمئن شوید
درب باک‌های خودرو معمولا از جنس پلاستیک ساخته شده‌اند و بر اثر فرسایش دچار خوردگی می‌شوند. اگر مالک یک خودرو با سن بالا هستید، درب باک خودرو را چک کنید. در صورتی که درب باک خودرو دچار روزنه باشد، میزان تبخیر بنزین افزایش می‌یابد.
راهکار دهم: دور موتور را پایین نگه دارید
پایین نگه داشتن دور موتور هنگام رانندگی نیز می‌تواند صرفه جویی در مصرف سوخت را برای شما به همراه داشته باشد. توصیه می‌شود تا هنگام رانندگی در جاده‌های صاف و یکنواخت، دور موتور را در محدوده 2000 الی 3000 دور بر دقیقه تنظیم کنید. برای این کار لازم است تا دنده‌ها به سرعت سبک شوند تا موتور با دورهای پایین کار کند و سوخت کمتری بسوزاند.
جمع‌بندی
صرفه جویی در مصرف سوخت یک الزام اساسی برای رانندگان امروزی محسوب می‌شود، به خصوص در کشور ما که همچنان خودروهای متعلق به دهه‌ها پیش همچون پژو 405، پژو 206 یا پراید در خیابان‌ها تردد دارند. بهبود عادات رانندگی تاثیر قابل توجهی بر کاهش مصرف بنزین در اتومبیل‌های ما خواهد داشت و علاوه برآن عمر قطعات دیگر اتومبیل را نیز افزایش می‌دهد. در کنار موارد گفته شده، رانندگی آرام موجب بهبود سلامت روان شما نیز خواهد شد.
سوالات متداول
چگونه در مصرف سوخت صرفه جویی کنیم؟
انجام سرویس‌های دورهای به صورت منظم. خودرو را سبک کنید.فشار باد تایرها را تنظیم کنید. باک سوخت را به اندازه نیاز پر کنید. رانندگی آرامی داشته باشید. خودرو را در حالت درجا روشن نگه ندارید. از سیستم تهویه مطبوع کمتر استفاده کنید. سفرهای خود را پشت سرهم انجام دهید. از سلامت درب باک مطمئن شوید. دور موتور را پایین نگه دارید.
چرا استفاده سیستم تهویه سبب افزایش مصرف سوخت می‌شود؟
سیستم تهویه مطبوع چه در حالت گرمایش و چه در حالت سرمایش، نیاز به انرژی موتور شما دارد. هنگامی که سیستم تهویه مطبوع خودرو فعال است، موتور بایستی انرژی بیشتری را تولید کند چرا که سیستم تهویه برای کار به نیرو نیاز دارد. بنابراین توصیه می‌شود تنها هنگامی که واقعا به تهویه نیاز دارید، این سیستم را روشن کنید.
چگونه لاستیک کم‌باد سبب افزایش مصرف سوخت می‌شود؟
هر چقدر که لاستیک‌های شما کم بادتر شوند، سنگین‌تر خواهند بود و به نیروی بیشتری برای چرخش نیاز دارند. در نتیجه فشار بیشتری بر موتور وارد می‌شود و به سوزاندن بنزین بیشتری نیاز پیدا خواهد کرد. چک کردن دائم فشار باد تایرها عملی ساده است که تاثیر مثبتی بر کاهش مصرف سوخت خواهد داشت.