افزایش سطح فناوری در صنعت خودروسازی سبب شده است تا آپشن‌های ایمنی و رفاهی خودروها نیز افزایش یابند. بسیاری از خودروهای مدرن و امروزی به سیستم‌های دستیار رانندگی یا ADAS مجهز هستند که شامل بخش‌های مختلفی همچون کروز کنترل تطبیقی، رادار نقطه کور و رادار حرکت در ترافیک می‌شود.

کروز کنترل به عنوان یک آپشن رفاهی از مدت‌ها پیش در خودروها حضور داشته است. با این حال کروز کنترل تطبیقی بیش از آن که یک آپشن رفاهی محسوب شود، آپشن ایمنی به حساب می‌آید. در این مقاله به معرفی و بررسی کروز کنترل تطبیقی یا ACC خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.

کروز کنترل تطبیقی چیست؟

به زبان ساده، کروز کنترل تطبیقی فاصله ایمن بین خودرو و سایر اتومبیل‌ها را هنگام فعالیت سیستم تثبیت سرعت حفظ می‌کند. سیستم تثبیت سرعت خودکار نوع پیشرفته‌تری از کروز کنترل است که سرعت خودرو را به صورت اتوماتیک تنظیم می‌کند.

هنگامی که شما کروز کنترل معمولی را فعال می‌کنید، سرعت خودرو در محدوده مشخصی باقی می‌ماند. برای مثال سرعت خودرو همواره روی 90 کیلومتر بر ساعت تثبیت می‌شود و در تمامی شرایط این سرعت باقی می‌ماند. با این حال اگر خودرویی جلوی شما ظاهر شود، سرعت خودرو کاهش نمی‌یابد و بایستی خودتان با استفاده از دکمه‌های کنترلی یا پدال ترمز سرعت خودرو را کاهش دهید.

در کروز کنترل تطبیقی این کار به صورت خودکار انجام می‌شود، به این معنا که سیستم ACC به صورت اتوماتیک سرعت خودرو را کاهش می‌دهد و پس از برطرف شدن مانع آن را به حد قبلی می‌رساند. سیستم ACC از سنسورها و رادارهای مختلفی برای پایش محیط اطراف خودرو استفاده می‌کند تا وضعیت اتومبیل نسبت به سایر خودروها را بررسی کند. در صورتی که فاصله یک اتومبیل با سایر خودروها بیش از حد کاهش یابد، کروز کنترل تطبیقی به صورت خودکار سرعت را کاهش می‌دهد. این سیستم‌ها در ابتدا یک پیام هشدار شبیه «ترمز کن!» را روی نمایشگر خودرو به اطلاع راننده می‌رسانند و در صورت عدم ترمز گرفتن از جانب او؛ خودرو را به صورت اتوماتیک متوقف می‌کنند.

کروز کنترل تطبیقی بیش از 20 نام متفاوت دارد و هرکدام از خودروسازان با توجه به سلیقه خود، اسمی متفاوت را برای آن برگزیده‌اند. از جمله این اسامی می‌توان به کروز کنترل پویا، کروز کنترل فعال، کروز کنترل هوشمند و کروز کنترل اتوماتیک اشاره کرد.

تاریخچه کروز کنترل تطبیقی

بسیاری از آپشن‌های رفاهی و ایمنی خودروهای امروزی نخستین بار در اتومبیل‌های آمریکایی یا آلمانی پدیدار شدند، با این حال ابتکار عمل در استفاده از سامانه ACC را ژاپنی‌ها به دست آوردند. میتسوبیشی نخستین خودروسازی بود که کروز کنترل تطبیقی را در سال 1992 معرفی کرد. این سیستم از سنسورهای لیدار استفاده می‌کرد و البته وظیفه آن تنها هشدار دادن بود. به این معنا که وظیفه ترمز گرفتن برعهده راننده قرار داشت و سامانه قادر به دخالت در کاهش یا افزایش سرعت خودرو نبود.

میتسوبیشی به سیستم تثبیت سرعت خودکار علاقمند بود و از این رو پیشرفت آن را نیز برعهده گرفت. سامانه نصب شده در میتسوبیشی دیامانته که سال 1995 به بازار عرضه شد، پیشرفته‌تر بود و شتاب گیری خودرو را از طریق دریچه گاز کنترل می‌کرد. البته همچنان وظیفه ترمز گرفتن برعهده راننده بود.

از اوایل دهه 2000، نام‌های بزرگ در صنعت خودرو به کروز کنترل تطبیقی علاقمند شدند. فعالیت آن‌ها در این حوزه منجر شد تا سرمایه‌گذاری در بخش فناوری افزایش یابد و همین مساله به پیشبرد سیستم ACC کمک کرد. امروزه هرکدام از خودروسازان سیستم کروزکنترل تطبیقی منحصر به خود را ایجاد کرده‌اند و همین مساله به رقابت فناوری بین شرکت‌های مختلف کمک کرده است. در نتیجه هر روز نسخه جدیدتر و بهتری از این سیستم روانه بازار می‌شود.

مزایا کروز کنترل تطبیقی

سیستم تثبیت سرعت خودکار به عنوان یک آپشن لوکس در حوزه ایمنی شناخته شده است و معمولا در تیپ‌های نیمه فول یا تمام فول خودروها یافت می‌شود. از این رو برای در اختیار گرفتن آن بایستی هزینه بیشتری بپردازید. در ازای پرداخت این هزینه، ایمنی بیشتر نصیب شما خواهد شد.

خودروهایی که به سیستم کروز کنترل تطبیقی مجهز هستند، ایمنی بیشتری را برای سرنشینان خود و همچنین سرنشینان سایر خودروها فراهم می‌کنند. مهم‌ترین مزیت این سیستم افزایش ایمنی خودروها است.

مزیت دیگر سیستم ACC، کمک به روان بودن جریان ترافیک است. در صورتی که اکثر خودروهای موجود در بازار به این سامانه مجهز باشند، سرعت خودروها به صورت اتوماتیک تنظیم می‌شود و در نتیجه ترافیک حتی در سنگین‌ترین حالت خود روان خواهد بود. هنگامی که کروز کنترل تطبیقی فعال است، راننده نیازی ندارد بر سرعت تمرکز کند و به جای آن می‌تواند محیط اطراف را تحت کنترل خود داشته باشد.

معایب کروز کنترل تطبیقی

سیستم تثبیت سرعت خودکار در کنار مزایا، معایبی نیز دارد. بزرگترین ایراد این سیستم گران بودن آن است. به این معنا که هنوز خودروهای اقتصادی و ارزان‌قیمت قابلیت مجهز شدن به این سیستم را ندارند. در نتیجه تا زمانی که این سیستم در اکثر خودروها نصب نشود، نمی‌توان به ایمنی جمعی حاصل از آن دست یافت.

مشکل دیگر سیستم تثبیت سرعت خودکار، عدم استقلال کامل آن است. این سیستم به همکاری راننده نیاز دارد چرا که کروز کنترل تطبیقی تنها فاصله را می‌سنجد و نسبت به شرایط آب و هوایی بی‌تفاوت است. در نتیجه راننده باید خودش کنترل خودرو را برعهده گیرد. در شرایطی همانند بارش باران و برف یا مه غلیظ نیز فعالیت سنسورهای سیستم تثبیت سرعت خودکار مختل می‌شود. از این رو لازم است تا خود راننده به صورت شخصی کنترل اتومبیل را در اختیار داشته باشد و از سامانه ACC استفاده نکند.

انواع کروز کنترل تطبیقی

همان‌طور که در بخش تاریخچه اشاره کردیم، هرکدام از خودروسازان سیستم کروز کنترل تطبیقی منحصر به فردی را مورد استفاده قرار می‌دهند. رقابت بین خودروسازان سبب شده است تا سامانه‌های مختلفی برای انجام این کار معرفی شوند. در ادامه نگاهی به چند دسته غالب از سامانه ACC خواهیم داشت که در خودروهای امروزی مورد استفاده قرار گرفته‌اند.

سیستم‌های مبتنی بر لیزر

این نوع از سامانه به جعبه سیاه بزرگی متکی است که در قسمت جلوی اتومبیل قرار دارد. وظیفه این جعبه تابش پرتو لیزر و محاسبه بازگشت آن است. از طریق این کار جعبه سیاه می‌تواند فاصله اجسام با خودرو را تشخیص دهد. سیستم‌های مبتنی بر لیزر در هوای بارانی، طوفانی و برفی به خوبی کار نمی‌کنند.

سیستم‌های بینایی کامپیوتری دوچشمی (اپتیکال)

سیستم‌های اپتیکال تثبیت سرعت در سال 2013 معرفی شد و نسبتا جدید محسوب می‌شود. این سیستم از دوربین‌های دو چشمی برای تشخیص فاصله استفاده می‌کند که پشت آینه وسط خودرو قرار دارند.

دستیارهای رانندگی

نوع غالب سیستم تثبیت سرعت خودکار در حال حاضر مربوط به دستیارهای رانندگی است. این سیستم‌ها بخشی از یک پکیج کامل هستند که با استفاده از رادارهای مختلف تشخیص فاصله میان خودرو و سایر اتومبیل‌ها را امکان پذیر می‌کنند.

سیستم‌های چند سنسوره

در این نوع از سامانه کروز کنترل تطبیقی، چندین سنسور در نقاط مختلف خودرو نصب شده‌اند و با همکاری یکدیگر محاسبه فاصله را انجام می‌دهند.  این حسگرها معمولا از داده‌های سیستم مسیریاب ماهواره‌ای یا GPS و دوربین‌ها نیز کمک می‌گیرند.

سیستم‌های پیش‌بینی

نوع جدیدی از سامانه تثبیت سرعت خودکار، سیستم‌های پیش‌بینی کننده هستند. این سامانه‌ها براساس هوش مصنوعی و یادگیری ماشین فعالیت می‌کنند. با بررسی رفتار رانندگان در طول زمان و کشف الگوهای تکراری، آن‌ها می‌توانند رفتار سایر رانندگان را پیش بینی کنند. برای مثال این سیستم حدس می‌زند که راننده روبرویی قصد تعویض خط را دارد، بنابراین سرعت خودرو را کاهش می‌دهد تا برخوردی صورت نگیرد.

سوالات متداول