عضو هیات علمی دانشکده خودرو دانشگاه علم و صنعت ایران معتقد است که اگر صنعت خودرو ایران صرفا به سمت مونتاژ برود و اما ارزش افزوده این کار بیشتر از تولید داخلی باشد، چنین اقدامی بر تولید داخلی ارجحیت دارد.
امیرحسین کاکایی در گفتوگو با اقتصادنیوز با اشاره به دور جدید همکاری ایرانخودرو با پژو گفت: ایرانخودرو میتواند در دور جدید همکاری با خودروسازان خارجی از صدهزار دلار تا یک میلیارد دلار سرمایهگذاری را آغاز کند که این میزان سرمایهگذاری و جذابیتهای بازر ایران و منطقه برای طرف خارجی تحریککننده است.
او گفت: اگر بستر لازم فراهم شود، محصول مشترکی که به تولید می رسد قابلیت صادراتی خواهد داشت اما نوع صادرات متفاوت است. زمانی صادرات یک محصول کاملا بروز جریان میگیرد اما دیگر اهمیت ندارد که تا چه میزان در تولید آن کپیکاری و ارزش افزوده ایجاد شده است. در حال حاضر مشاهده میکنیم صنعت خودروی ترکیه کاملا مونتاژکار شده اما توانسته ارزش افزوده بالا در تولیدات خود ایجاد کند. تازه به این نتیجه رسیدهاند که خودرویی ملی برای خود به تولید برسانند.
عضو هیات علمی دانشکده خودرو دانشگاه علم و صنعت ایران افزود:منظور از انتقال فناوری آن نیست که یک فناوری تماما توسط شریک خارجی وارد ایران شود بلکه مفهوم انتقال فناوری در مذاکرات به معنای ایجاد ارزش افزوده در تولید است. اگر در تولید محصولی بتوان از کپیکاری استفاده کرد و ارزشافزودهای بالا در آن ایجاد کرد، چه اشکالی دارد تولیدمان را با این سبک ارتقا دهیم؟ در حقیقت کپیکاری عیبی ندارد و مهم این است که در کپیکاری ایجاد ارزش افزوده مهم تلقی شود.
کاکایی تصریح کرد: باید دید در در مذاکره با پژو منظور از فناوری کدام فناوری است؟ چرا که تنها یک حلقه از زنجیره صنعت خودر نیاز به فناوری ندارد و غیر از ساخت، طراحی و تامین کنندگان هم به فناوریهای جدید احتیاج دارند. متاسفانه در سالهای اخیر یکی از مشکلات اساسی صنعت خودرو این بوده که تامینکنندگان با شتابی که در دهه 70 داشتند، ادامه ندادند و دست خودروساز در نوآوری و حرکتهای جدید بسته شد. به همین دلیل باید اهمیت مفهوم «انتقال فناوری» را در مذاکرات با پژو توصیف کرد.
او افزود: از سویی نباید توافق بر سر صادرات محصول مشترک، صادرات به هر قیمتی تعریف شود. چون هدف اصلی از صادرات باید ایجاد ارزش افزوده در تولید باشد و پژو جریان صادرات خودرو و سودآوری آن را ضمانت کند تا ضرر نکنیم. در حال حاضر بسیاری از سرمایهگذاریهایی که در خارج از کشور انجام شده توانسته فقط جنبه روابط سیاسیمان را تقویت کند و از نظر اقتصادی به نفعمان نبوده است. بنابراین ما صادرات خودرو را صرفا به معنای صادرات نمیخواهیم و هدفمان ایجاد ارزش افزوده و سودآوری است.
کاکایی گفت: در حالی که ایرانخودرو مطمئن است یکی از اهداف مذاکرهاش با پژو انتقال فناوری است، مشخص نیست خودروسازان ما فناوری را در چه سطحی از پژو خواستار شدهاند. این موضوع کمی مبهم است و کاش خودروسازان پیش از مذاکره با دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی تعامل میکردند تا زوایای مشخصی از فناوری مدنظر قرار میگرفت. نکته بعدی این است که آیا باید دوباره از فرانسویها انتقال تکنولوژی بخواهیم یا به آنها میتوان گفت این ظرفیتها در صنعت خودرو ایران تا الان به وجود آمده و سرمایهگذاری شما باید فقط در برخی از نیازهای استراتژیک ما باشد.
او افزود: البته سال گذشته خودروسازان این خلاها را در صنعت خودرو تا حدی شناسایی کردند اما اینکه چقدر نیازهای واقعی صنعت خودرو در زمینه فناوری برای سرمایهگذاری آنالیز شده باشد، در هالهای از ابهام است. اصلا میتوان این رویه را با دیگر شرکای خارجیمان هم داشته باشیم. اگرچه این را هم باید در نظر گرفت که پژو یا هر شرکت خارجی تامین فناوری موردنیاز ما را تا چه میزان جدی و عملی خواهد کرد.