مقالات خودرو : فنی : چگونه تایرها را جابجا کنیم؟

چگونه تایرها را جابجا کنیم؟

جابجا کردن تایرها اهمیت زیادی دارد و علاوه بر این که عمر آن‌ها را افزایش می‌دهد، ایمنی را نیز بالا می‌برد. در این مقاله خواهیم دید چگونه می‌توانیم این کار ساده اما تأثیرگذار را درست انجام بدهیم. چه تصمیم داشته باشید این کار را خودتان انجام بدهید و چه بخواهید آن را به دست یک مکانیک با تجربه بسپارید، بهتر است بدانید چرا این کار را انجام می‌دهیم.

تایرهای جلو و عقب یکسان فرسوده نمی‌شوند. درباره‌اش فکر کنید. هنگام پارک دوبل، هنگام عبور از پیچ‌ها و با هر چرخش فرمان، فشار زیادی به تایرهای جلو وارد می‌شود. این فرسایش در مورد خودروهای دیفرانسیل جلو بیشتر است چون تایرهای جلو نیروی پیشران خودرو را تأمین می‌کنند، اصطکاک تایر با سطح جاده نیز باعث تولید گرما می‌شود و همه این عوامل دست به دست هم می‌دهند تا تایرهای جلو زودتر از تایرهای عقب فرسوده بشوند و به همین خاطر است که لازم است در طول مدتی که تایرها عمر می‌کنند، چندین بار جای تایرهای جلو و عقب را عوض کرد تا هم میزان فرسودگی تایرها با هم برابر باشد و هم عمر آن‌ها افزایش پیدا کند. بهتر است بدانید وقتی گفته می‌شود "جابجا کردن تایرها" منظور انجام کارهایی است که در بالا گفته شد و جابجا کردن تایرهای یک محور با هم (مثلاً جابجایی تایرهای عقب با یکدیگر و یا جابجا کردن تایر سمت راننده با سمت شاگرد) کار درستی نیست. برای این کار دلایل خوبی وجود دارد. آج تایرها با گذر زمان ساییده می‌شوند و الگویشان تغییر می‌کند. بسیاری از این سایید‌گی‌ها به سیستم تعلیق و بالانس بودن یا نبودن تایرها ربط پیدا می‌کند و به همین خاطر است که بهتر است تایرهای سمت راست را در سمت راست و تایرهای سمت چپ را در سمت چپ نگه داشت.

در صورتی که اندازه رینگ‌های جلو و عقب خودرو شما متفاوت است (مانند کرایسلر Crossfire) می‌توانید تایرهای چپ و راست یک محور را با هم عوض کنید. اگر الگوی آج تایرها نا متقارن است، یعنی از داخل به سمت خارج فرق می‌کند، باید آن‌ها را جلو و عقب کنید (و نه چپ و راست). ولی هر چند وقت یکبار باید تایرها را جابجا کنید؟ در پاسخ باید گفت بستگی دارد. برای اطلاعات دقیق‌تر می‌توانید به دفترچه راهنمای خودرو نگاهی بیندازید ولی بیشتر خودروسازان توصیه می‌کنند بعد از هر 5,000 تا 10,000 مایل (8,000 تا 16,000 کیلومتر) تایرها را جابجا کنید. یکی از ابزارهای مهم برای انجام این کار، آچار بکس است. آچار بکس‌ها قیمت‌های متفاوتی دارند ولی می‌توانید یک دست آچار ارزان قیمت خریداری کنید.  در خودروهای مدرن امروزی که از رینگ‌های آلومینیومی بهره می‌برند، داشتن آچار بکس یکی از ضروریات به شمار می‌رود. البته بهترین نوع آچار بکسی که برای خودرو شما مناسب است را می‌توانید در دفترچه راهنمای خودروتان پیدا کنید. حال که اطلاعاتی کلی در این مورد به دست آوردیم، بیایید وارد جزییات بشویم.

خودروتان را در محلی صاف و بدون شیب پارک کنید. اگر خودروتان دنده اتوماتیک است دنده را در حالت Park و اگر دارای گیربکس دستی است آن را توی دنده بگذارید و ترمز دستی را بکشید سپس موتور را خاموش کنید. مشخص کنید که ابتدا تصمیم دارید روی تایرهای کدام طرف از خودرو کار کنید. حال به سمت مقابل بروید و یک سنگ یا مانعی دیگر جلو یا پشت تایرهای جلو و عقب بگذارید. این کار برای محکم کاری است و باعث می‌شود وقتی مشغول کارید، خودرو حرکت نکند. جک‌های مختلفی وجود دارند که می‌توانید برای بلند کردن خودرو از آن‌ها استفاده کنید، ولی مطمئن‌ترین جک، همان جکی است که خودروساز روی خودرو گذاشته است. از طرفی این جک فقط برای استفاده‌های کوتاه مدت طراحی شده است، به همین خاطر توصیه می‌شود از دو خرک استفاده کنید و آن‌ها را زیر شاسی‌های جلو و عقب بگذارید. پس از این که جک خودرو را بالا برد، خرک‌ها را زیر شاسی و پشت هر چرخ قرار بدهید، سپس به آرامی جک را پایین بیاورید تا وزن خودرو روی خرک‌ها بیفتد. البته استفاده از جک‌های هیدرولیک کوچک یا جک سوسماری نیز می‌تواند مناسب باشد.

جک را در محلی که توسط خودروساز توصیه شده است قرار بدهید. این محل در بیشتر خودروهای که موتور آن‌ها در قسمت جلو قرار دارد، حدود 30 تا 60 سانتی‌متر پشت چرخ‌های جلو است. به یاد داشته باشید، پیش از این که جک را بالا ببرید، باید با آچار چرخ همه پیچ‌های چرخ‌های جلو و عقب را شل کنید. این کار باعث می‌شود وقتی جک را بالا می‌برید و می‌خواهید پیچ‌ها را باز کنید، چرخ‌ها نچرخند. وقتی پیچ‌ها را شل کردید، زیر خودرو جک بزنید . اگر خرک دارید، آن‌ها را سر جایشان قرار بدهید. ابتدا چرخ‌های جلو را بیرون بیاورید، بعد چرخ‌های عقب، سپس جای آن‌ها را با هم عوض کنید، یعنی تایر جلو را در قسمت عقب و تایر عقب را در قسمت جلو بیندازید. به یاد داشته باشید پیش از این که تایرها را در جای جدیدشان نصب کنید، آج آن‌ها را وارسی کنید. تایرها دارای شاخص‌هایی هستند که  اگر آن‌ها را وارسی کنید، متوجه خواهید شد چه وقت باید به فکر خرید تایرهای نو باشید. این شاخص‌ها لا به لای طرح آج و به ویژه در لبه ‌های آن مشاهده می‌شوند. اگر یکی از این شاخص‌ها را پیدا کردید، ارتفاع آن را با ارتفاع آج‌های اطرافش مقایسه کنید. اگر آج به اندازه‌ای خورده شده است که ارتفاع آن به ارتفاع شاخص نزدیک شده است، باید هرچه زودتر یک تایر نو بخرید.

حالا نوبت جا به جا کردن تایرهاست. اگر یکی از دوستان‌تان در این کار به شما کمک می‌کند، بهتر است تایرها را در دست بگیرد تا شما پیچ‌ها را ببندید. وقتی با دست همه پیچ‌ها را سفت کردید، وقت آن است که آچار بکس را بردارید و آن‌ها را بیشتر سفت کنید. پس از این مرحله می‌توانید جک را پایین بیاورید و پیچ‌ها را به اندازه‌ای که توصیه شده است سفت کنید. به یاد داشته باشید، باید پیچ‌ها به صورت ضربدری سفت کنید، یعنی به شکل یک ستاره. وقتی کارتان در یک طرف خودرو تمام شد، وقت آن است که به سراغ طرف دیگر بروید و همین مراحل را تکرار کنید. به یاد داشته باشید، همین کار ساده می‌تواند عمر تایرها را بسیار بالا ببرد، علاوه بر این چسبندگی خودرو به سطح جاده را نیز بالا می‌برد. این کار باید هر 5,000 تا 10,000 مایل (8,000 تا 16,000 کیلومتر) تکرار بشود. همانطور که دیدید این کار نیاز به یک مکانیک مجرب با ابزارآلاتی گران و پیچیده نیاز ندارد و خودتان هم می‌توانید آن را انجام بدهید.