وضعیت بازار خودرو نشان می‌دهد که خریداران واقعی به‌دلیل نگرانی از نوسانات ارزی و تأخیر در تحویل خودروها از ورود به بازار خودداری می‌کنند. کاهش جذابیت سرمایه‌گذاری روی خودرو و محدودشدن تقاضای مصرف‌کننده، رکود فعلی را پایدار کرده است.
به گزارش تسنیم، بازار خودرو در ماه‌های اخیر با تغییرات قابل توجه و شرایط غیرقابل پیش‌بینی روبه‌رو بوده است. با وجود افزایش نرخ دلار و انتظارها برای رشد قیمت خودرو، قیمت‌ها در بازار حتی کاهش یافته یا حداقل در سطح ثابتی باقی مانده‌است، این وضعیت، مجموعه‌ای از عوامل اقتصادی، روانی و عملیاتی را شامل می‌شود که در مجموع باعث شده است بازار خودرو به رکود نسبی یا حتی رکود کامل نزدیک شود.
یکی از مهم‌ترین عوامل این شرایط، کندی ترخیص خودروهای وارداتی از گمرک و تأخیر طولانی شرکت‌های واردکننده در تحویل خودروهاست. مصرف‌کنندگان، به‌ویژه آن‌هایی که به‌قصد استفاده شخصی خودرو خریداری می‌کنند، به‌دلیل عدم اطمینان نسبت به زمان تحویل، از ورود به بازار خودداری می‌کنند.
کنار این، برخی نمایندگی‌ها با تبلیغ موجودی خودرو و دریافت پیش‌پرداخت از مشتریان، بدون تحویل واقعی، اعتماد مردم را بیش از پیش کاهش داده‌اند، این موضوع باعث شده است بسیاری از خریداران بالقوه از خرید منصرف شوند یا تصمیم خود را به آینده موکول کنند.
در بخش خودروهای داخلی نیز تغییرات قابل‌توجهی رخ نداده است. کاهش شکاف قیمتی بین قیمت کارخانه و بازار آزاد باعث شده است خودرو دیگر یک کالای سرمایه‌ای جذاب نباشد.
*قیمت‌ها کاهش یافت، اما خریداری نیست
در گذشته، بسیاری از معاملات خودرو با انگیزه سرمایه‌گذاری انجام می‌شد؛ به این معنا که افراد خودرو را خریداری می‌کردند تا در کوتاه‌مدت از افزایش قیمت سود ببرند، اما با کاهش این شکاف و کاهش جذابیت سرمایه‌گذاری، خرید خودرو بیشتر جنبه مصرفی پیدا کرده و همین امر حجم تقاضای واقعی را کاهش داده است، در نتیجه، اکنون تنها تقاضای موجود مربوط به مصرف‌کنندگان واقعی است که برای رفع نیاز روزمره خود یا جایگزینی خودروهای فرسوده اقدام می‌کنند، و حجم این تقاضا بسیار محدود است.
در شرایط فعلی نوسانات شدید نرخ ارز و شرایط اقتصادی کشور باعث شده است تصمیم‌گیری برای خرید خودرو دشوار شود، خریدار نمی‌تواند اطمینان داشته باشد که با خرید خودرو در نرخ فعلی متضرر نخواهد شد و فروشنده نیز به کاهش قیمت رضایت ندارد، زیرا آینده قیمت‌ها برای او نامطمئن است، این بی‌ثباتی باعث شده است معاملات به‌شکل چشمگیری کاهش یابد و حتی کسانی که قصد فروش خودروی شخصی برای استفاده خود دارند، با مشکل مواجه شوند.
یکی دیگر از عوامل مؤثر، کاهش قدرت خرید مصرف‌کنندگان است. قیمت بالای خودرو و محدود شدن درآمد خانوارها باعث شده است بسیاری از افراد حتی اگر قصد جایگزینی خودروی فرسوده خود را داشته باشند، خرید خود را به تعویق بیندازند، در چنین شرایطی، حتی تقاضای مصرف‌کننده واقعی نیز به‌شدت محدود می‌شود و بازار به‌سمت رکود عمیق حرکت می‌کند.
براساس اظهارات اسد کرمی، رئیس اتحادیه صنف نمایشگاه‌داران و فروشندگان خودروی تهران، بازار خودرو این روزها در رکود مطلق قرار دارد و خریدار واقعی تقریباً وجود ندارد، حتی فروشندگان شخصی نیز برای فروش خودروهای خود با مشکل مواجه‌اند و حجم معاملات روزانه به‌میزان چشمگیری کاهش یافته است.
وی به تسنیم گفت: تأثیرات روانی ناشی از شرایط اقتصادی و سیاسی نیز بر بازار خودرو قابل توجه است. نوسانات نرخ ارز، عدم ثبات اقتصادی و پیش‌بینی‌های نامطمئن از آینده باعث شده است خریداران با احتیاط عمل کنند و فروشندگان نیز از کاهش قیمت‌ها خودداری کنند، این چرخه باعث شده است معاملات متوقف شود و فضای بازار به‌سمت رکود کامل پیش رود.
به‌گفته کرمی، پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد تا زمانی که ثبات اقتصادی و ثبات نرخ ارز ایجاد نشود و تأخیرهای تحویل خودروها کاهش نیابد، بازار خودرو وضعیت رکود خود را حفظ خواهد کرد. بازگرداندن اعتماد مصرف‌کننده از طریق شفافیت در عرضه خودرو و تحویل به‌موقع، همراه با نظارت دقیق بر عملکرد نمایندگی‌ها، می‌تواند بهبود نسبی بازار را فراهم کند.
در نهایت، بازار خودروی ایران در شرایط فعلی با ترکیبی از رکود، بی‌اعتمادی، کاهش قدرت خرید و نوسانات ارزی روبه‌روست. خودرو دیگر کالای سرمایه‌ای جذاب نیست و تقاضای محدود مصرف‌کننده واقعی نیز به‌دلیل قیمت‌های بالا و نامطمئن بودن شرایط، کاهش یافته است. تا زمان ایجاد ثبات در اقتصاد، انتظار بهبود قابل‌توجهی در این بازار وجود ندارد و روند رکود ادامه خواهد داشت.