استاندارد دسترسی و استقرار خودروهای آتش نشانی در شهر

چرا استانداردسازی دسترسی و استقرار ضرورت دارد؟

هنگامی که حادثه و یا آتش سوزی رخ می‌دهد، زمان مهم‌ترین چیز است و تمام تلاش باید بر این باشد تا انواع خودرو آتش نشانی و نیروها در سریع‌ترین زمان به محل حادثه برسند. اما در برخی نواحی و شهرها به دلیل طراحی غیر اصولی و غیر استاندارد و یا نبود فضای کافی، این زمان به تاخیر می‌افتد که می‌تواند پیامدهای جبران ناپذیری داشته باشد.

اما استانداردسازی دسترسی و استقرار خودروهای آتش نشانی، سریع رسیدن نیروها و خودروهای امدادی را تضمین می‌کند؛ یا حداقل مدت زمان آن را به حداقل می‌رساند. اما برای رسیدن به این شرایط باید مواردی رعایت شوند که عبارت‌اند از:

• طراحی استاندارد و اصولی مسیرها و جایگاه ایستگاه‌های آتش نشانی
• دسترسی سریع و ایمن به ساختمان‌ها و مناطق حساس شهری
• اسقرار تجهیزات آتش نشانی از جمله شیرهای هیدرانت در نزدیکی محل حادثه

الزامات دسترسی خودروهای آتش نشانی

برای دسترسی راحت‌تر خودرهای اطفا حریق و امدادی نیز الزامات و مواردی وجود دارد که باید رعایت و به کار گرفته شوند، که شامل موارد زیر می‌شوند:

ابعاد مسیر

• عرض مسیر: حداقل عرض مسیر که باید برای این خودروها در نظر گرفته شود، معمولا بین 3.5 تا 6 متر است.
• ارتفاع مسیر: حداقل ارتفاع مسیر 4.5 متر است تا برای عبور خودروهای سنگین مشکلی به وجود نیاید.
• ابعاد مسیر برای چرخش: شعاع چرخش مسیرها نباید کمتر از 12 متر باشد تا خودروهای سنگین به راحتی بتوانند دور بزنند و جابه‌جا شوند.

شیب و استحکام مسیر

• شیب مجاز: میزان شیب مسیر نباید بیشتر از 10% باشد.
• استحکام سطح: مسیرها باید به نوعی طراحی و ساخته شوند که بتوانند وزن خودروهای آتش نشانی که بعضا تا چندین تن می‌رود، را تحمل کنند.

استفاده از علائم راهنمایی

• مسیرها باید به وضوح با علائم راهنمایی مناسب، مشخص شوند.
• نقاط ورود و خروج و دسترسی‌های اضطراری باید از قبل تعیین و فراهم‌سازی شوند.

الزامات استقرار خودروهای آتشنشانی

علاوه بر مسیرها، شرایط خودروها و استقرارشان باید فکر شده باشد تا دسترسی راحتی به نقاط مختلف شهر و آن محیط وجود داشته باشد؛ که این موارد عبارت‌اند از:

فضای استقرار

• فضای مناسب و استاندارد برای پارکینگ خودروها باید حداقل 30 متر از ورودی ساختمان فاصله داشته باشد.
• موقعیت استقرار باید به نوعی باشد که خودروهای امدادی خیلی سریع مستقر شوند و تجهیزات خود را پیاده کنند.

دسترسی مناسب به تجهیزات و منابع

• محل استقرار باید دسترسی راحتی به منابع آب مثل شیرهای آتش نشانی و یا مخازن ذخیره‌سازی آب داشته باشد.
• دسترسی به تجهیزات آتش نشانی داخل ساختمان نیز باید راحت و سریع باشد.

استقرار در ساختمان‌های با ارتفاع زیاد

• برای ساختمان‌های بلند که ارتفاع آن‌ها بیش از 23 متر است، خودروهای آتشنشانی باید بتوانند از دیوارهای خارجی برای نردبان‌ها و تجهیزات بالا برنده استفاده کنند.

استانداردهای بین المللی و ملی

استانداردهای مختلفی در این زمینه وجود دارد اما معتبرترین آن‌ها NFPA (انجمن ملی حفاظت از آتش سوزی) است که شامل استانداردهایی مانند NFPA 1 و NFPA 1141 که مربوط به استاندارد طراحی زیر ساخت‌های حریق است، می‌باشد.

مقررات ملی ساختمان

مقررات ملی ساختمان ایران نیز دارای قوانین و بندهایی به‌ویژه در مبحث سوم و بیست و سوم می‌باشد.

استاندارد نبودن دسترسی و  استقرار چه مشکلاتی ایجاد می‌کند؟

• طراحی نامناسب معابر در محیط‌های شهری قدیمی
• نداشتن فضای مناسب در نزدیکی ساختمان‌های متراکم و پر جمعیت
• عدم هماهنگی بین شهرداری و سازمان آتش نشانی در ساخت و سازهای شهری

راه حل رفع این مشکلات چیست؟

• اصلاح و بازسازی معابر قدیمی
• آموزش اصولی به معماران و مهندسین در زمینه استانداردهای دسترسی و استقرار
• وضع و اصلاح قوانین سخت‌گیرانه برای اجرای الزامات ایمنی در ساختمان‌ها

جمع‌بندی

استاندارد دسترسی و استقرار خودروهای آتش نشانی نقش مهمی در مدیریت ایمنی شهری دارد. طبیعتا رعایت و به کارگیری این استانداردها و موارد علاوه بر کاهش زمان واکنش در شرایط اضطراری، باعث به حداقل رسیدن خسارات جانی و مالی نیز می‌شود.

آریا حریق پاسارگاد

این مطلب توسط گروه صنعتی آریا حریق پاسارگاد،‌ تهیه شده است. این مجموعه طراح و تولید کننده انواع خودروهای آتش نشانی سبک، سنگین و قطعات خودرو آتشنشانی می‌باشد. جهت سفارش ساخت، تعمیر و استفاده از سایر خدمات این مجموعه می‌توانید به وب‌سایت آریا حریق به آدرس Aryaharigh.com مراجعه فرمایید.