رپورتاژ-سیستم برق رسانی خودرو از قطعات مختلفی تشکیل شده که از مهمترین این قطعات، باتری است. وظیفه باتری خودرو تامین انرژی مورد نیاز برای روشن شدن خودرو و برق رسانی به بخش های مختلف آن است. اگر می‌خواهید درباره انواع باتری ماشین و قطعات تشکیل دهنده و نحوه کار آن آشنا شوید با ما همراه باشید.

اجزای تشکیل دهنده باتری خودرو

باتری ماشین از 7 قسمت جعبه باتری، صفحات باطری، بست های اتصال، مایع الکترولیت، ترمینال منفی و مثبت، درپوش و هواکش و نشانگر وضعیت الکترولیت یا هیدرومتر ساخته شده است. در ادامه با هر یک از این اجزا بیشتر آشنا می‌شویم.

جعبه باتری: جنس این جعبه ها از پلاستیک مصنوعی فشرده و یا پلیمر ساخته می‌شوند، چرا که باید بتوانند در مقابل گرمای موتور و حرارت ناشی از فعل و انفعالات شیمیایی و خورندگی الکترولیت و همینطور ضربه و ارتعاش ناشی از حرکت خودرو مقاوم باشند. بالای این جعبه 6 درب تعبیه شده که در داخل هر کدام از آنها 2 ولت برق تولید می‌شود که با حساب 6 درب، هر باتری جمعا 12 ولت برق تولید می‌کند. البته این درب ها در باتری های اتمی وجود ندارند.

صفحات باطری: خانه های هر باتری از سه صفحه مثبت، منفی و عایق تشکیل می‌شود. صفحات منفی همیشه یکی بیشتر از صفحات مثبت بوده و در هر دو طرف صفحه مثبت قرار می‌گیرند. صفحه عایق نیز برای جلوگیری از اتصال مثبت و منفی بین این صفحات قرار می‌گیرد. جنس هر دو صفحه مثبت و منفی از سرب می‌باشد.

بست های الکترود: خودروی در حال حرکت تکان هایی دارد که ممکن است باعث جدا شدن کابل از باطری شود؛ بست الکترود باتری یا همان سرباتری برای اتصال کابل به باتری و محکم نگه داشتن آن مورد استفاده قرار می‌گیرد.

مایع الکترولیت: این مایع از 65 درصد آب مقطر و 35 درصد اسید تشکیل شده و وظیفه آن انتقال جریان الکتریکی بین صفحات باتری است.

ترمینال منفی و مثبت: ترمینال ها، رابط بین باتری با سیستم های الکتریکی خودرو هستند.

درپوش و هواکش: درپوش باتری همانطور که از اسمش پیداست، دربی است که در بالای باطری قرار دارد. گازهای شیمیایی داخل باتری از سوراخ هایی که روی درب آن وجود دارد خارج می‌شوند.

نشانگر وضعیت الکترولیت یا هیدرومتر: این بخش در برخی باتری ها وجود داشته و در برخی باتری ها وجود ندارد، و به آن چشمی باتری نیز می‌گویند. هیدرومتر در واقع اسید موجود در مایع باتری را سنجیده و با سه رنگ سبز، مشکی و سفید، وضعیت شارژ بودن، ضعیف بودن و یا خرابی باتری خودرو را نشان می‌دهد.

باتری خودرو چطور کار می‌کند؟

عملکرد باتری به وسیله دو عمل شارژ و دشارژ انجام می‌گیرد. عمل شارژ شدن یعنی اینکه وقتی خودرو روشن و در حال کار کردن است، باتری به وسیله دینام شارژ می‌شود. اما دشارژ شدن یعنی اینکه زمانی که خودرو نیاز به تامین انرژی داشته باشد، برق ذخیره شده در باتری مصرف و خالی می‌شود که به آن دشارژ شدن می‌گویند.

موتور خودرو، چراغ ها، سیستم صوتی، سیستم گرمایشی و سرمایشی (کولر)، جی پی اس، ساعت و بسیاری دیگر از اجزای الکتریکی خودرو برای کار کردن نیازمند تامین انرژی توسط باتری هستند. این تامین انرژی در زمانی که خودرو خاموش است از طریق باتری و در زمانی که روشن است از طریق دینام با تبدیل انرژی مکانیکی به الکتریکی تامین می‌شود.

انواع باتری خودرو

باتری های خودرو به دو نوع سیلد و غیر سیلد تقسیم می‌شوند. باتری های غیر سیلد که به باتری های اسیدی معروف هستند، نسل قدیمی تر باتری های خودرو به حساب می‌آیند که هنوز هم بر روی بسیاری از خودرو ها نصب می‌شوند. اما باتری های سیلد یا اتمی و یا به تعبیری دیگر باتری های خشک، نسل جدید باتری های خودرو با تکنولوژی جدیدتر هستند. در ادامه با این باتری ها بیشتر آشنا می‌شویم.

باتری های اسیدی

باتری سرب اسیدی قدیمی ترین نوع «باتری قابل شارژ» بوده و در سال 1859 ساخته شد. این نوع باتری ها تا قبل از آنکه سر و کله باتری های اتمی پیدا شود، به طور گسترده روی خودروها استفاده می‌شدند.

مشخصه ظاهری باتری های غیر سیلد یا اسیدی، وجود 6 درب پیچی در بالای آن برای بررسی محلول اسید و آب مقطر است. ویژگی مهم باتری های اسیدی این است که اینگونه محصولات نیاز به نگهداری دارند، و سطح الکترولیت آنها باید به صورت دوره ای چک شود.

باتری های اسیدی رفته رفته ضعیف می‌شوند و می‌توان پایان عمرشان را پیش بینی کرد.

باتری های غیر اسیدی یا اتمی

این باتری ها برخلاف اسمشان هم اسید دارند و هم خشک نیستند. امروزه باتری های اسیدی به خاطر کیفیت بالاتر باتری های اتمی (خشک)، جای خود را به اینگونه باتری ها داده اند و اکثر باتری هایی که در بازار عرضه می‌شوند از نوع اتمی یا سیلد هستند. باتری های اتمی قدرت استارت بالایی در مناطق آب و هوایی سرد نسبت به باطری های غیر سیلد دارند.

جنس صفحات داخل باتری های سیلد به گونه ای است که نیاز به اضافه کردن آب مقطر و در نتیجه نگهداری ندارد، و به همین خاطر روی آنها (MF (maintenance free یعنی «بدون نیاز به نگهداری» نوشته شده است.

این نوع باتری ها عمر طولانی تری نسبت به باتری های نوع اسیدی دارند. آلودگی کمتر و مقاومت بالا در برابر شارژ بیش از حد و همین طور دشارژ شدن از دیگر مزایای باتری های خشک است.

نتیجه

انواع باتری ماشین، اجزای کامل و نحوه کار آن را با هم خواندیم. سالانه میلیونها باتری خودرو در داخل کشور برای انواع ماشین های ایرانی و خارجی تولید می‌شوند. همانطور که گفته شد این باتری ها در دو نوع اتمی و اسیدی عرضه می‌شوند. یکی از بیشترین ماشین هایی که در سطح کشور تردد دارد، ماشین پراید است. اگر قصد خرید باتری این خودرو را دارید، می‌توانید بر روی لینک خرید باتری پراید کلیک کنید.