یکی از آپشن‌های فنی جذاب این روزها برای جوانان مالک خودرو، دیسک ترمز سوراخ‌دار است. این نوع از دیسک ترمز قیمت بالاتری نسبت به دیسک‌های معمولی دارند و برخی افراد نیز علاقه دارند تا برای دستیابی به قدرت ترمز بیشتر، دیسک ترمز سوراخ دار را برای اتومبیل خود به کار بگیرند. در این مطلب نگاهی به مزایا و معایب دیسک ترمز سوراخ دار خواهیم داشت و به شما خواهیم گفت که آیا این دیسک برای اتومبیل‌تان مناسب خواهد بود یا خیر. با ما همراه باشید.

دیسک ترمز سوراخ‌ دار، راهکاری برای بهبود سیستم ترمز

سیستم ترمز یکی از قدیمی‌ترین سامانه‌های نصب شده در وسایل نقلیه است. از زمانی که بشر موفق به اختراع درشکه‌های چرخ‌دار شد، به وسیله‌ای نیاز داشت تا سرعت این ارابه‌ها را کنترل کند. بنابراین سیستم ترمز قدمتی بسیار بیشتر از صنعت خودروسازی دارد و از قرن‌ها پیش در وسایل نقلیه مورد استفاده قرار می‌گرفته است.

با این حال توسعه خودروها و موتورسیکلت‌ها، نیاز به سیستم ترمز قوی‌تری را عیان کرد. وسایل نقلیه اکنون با سرعتی بیشتر از گذشته حرکت می‌کردند و سیستم ترمز به تلاش بیشتری برای متوقف کردن آن‌ها نیاز داشت. بدیهی بود که سیستم ترمز کاسه‌ای یا طبل شکل قادر نیست خودروهای مدرن را به راحتی متوقف کند، در نتیجه سیستم ترمز دیسکی برای استفاده در اتومبیل‌ها اختراع شد.

با وجود اینکه سیستم ترمز دیسکی در مقایسه با ترمز کاسه‌ای یک حرکت رو به جلو محسوب می‌شد اما این سیستم نیز ضعف‌هایی داشت. بزرگترین ضعف این سیستم در سواری‌های طولانی مدت ایجاد می‌شد، یعنی زمانی که خودرو یا موتورسیکلت برای مدت طولانی با سرعت بالا در حرکت است و مدام از ترمز استفاده می‌کند. داغ شدن بیش از حد دیسک ترمز که با نام خستگی ترمز شناخته می‌شود، ضعف عمده این نوع سیستم ترمز است که بر اثر استفاده طولانی مدت از ترمز ایجاد می‌شود. در چنین شرایطی قدرت ترمزها به طور کلی از دست می‌رود و ممکن است تا حادثه‌ای ناگوار برای خودرو و سرنشینان آن پیش آید.

مشکل دیگر ترمز دیسکی، ناتوانی آن در برابر کنترل شرایط خاص است. در صورتی که اتومبیل در مسیرهای کوهستانی براند یا عملکردی اسپرت داشته باشد، ترمزهای دیسکی عادی قادر به تحمل این عملکرد نخواهند بود. در نتیجه این مشکلات، نوع جدیدی از ترمزهای دیسکی موسوم به دیسک ترمز سوراخ دار معرفی شدند. این ترمزها با نام دیسک ترمز اسپرت نیز شناخته می‌شوند و به علت کارایی بیشتر، در خودروهای اسپرت و لوکس مورد استفاده قرار می‌گیرند.

مزایا و معایب دیسک ترمز سوراخ‌دار، راهکاری بهتر با هزینه بیشتر

همان‌طور که از نام دیسک ترمز سوراخ دار مشخص است، روی این دیسک شیارها یا سوراخ‌هایی وجود دارد که برای انتقال آب و مواد آلاینده از سطح دیسک کاربرد دارند. تعداد شیارها و سوراخ‌های موجود روی سطح دیسک ترمز سوراخ دار براساس فناوری ساخت آن قطعه مشخص می‌شود اما در هر صورت این شیارها آب و آلودگی وارد شده به چرخ خودرو را به بیرون انتقال می‌دهند. علاوه برآن شیارها و سوراخ‌های تعبیه شده روی دیسک ترمز موجب به جریان افتادن هوا می‌شود تا دیسک‌های ترمز در مدت کوتاهی خنک شوند و مشکلات پیشین رخ ندهد.

فناوری تولید دیسک ترمز سوراخ‌دار بالاتر از دیسک‌های ترمز عادی است، به همین دلیل برخی خودروسازان که اتومبیل‌های اسپرت تولید می‌کنند، دیسک ترمز سوراخ‌دار را نیز به طور همزمان توسعه می‌دهند.

علاوه بر شیار و سوراخ، دیسک‌های ترمز سوراخ دار از مواد متفاوتی ساخته می‌شوند. اکثر دیسک‌های سوراخ دار از آلیاژهای فلزی با توان تحمل حرارت بالا ساخته می‌شوند. همچنین برخی تولیدکنندگان مطرح همچون برمبو، شیارها را به عنوان نشانه سایش دیسک ترمز در نظر می‌گیرند و از طریق بررسی آن‌ها می‌توان متوجه شد که چه زمانی عمر این دیسک به پایان می‌رسد. هنگامی که سطح شیار از حد مشخصی کمتر شود، زمان تعویض دیسک ترمز فرا رسیده است. علاوه بر آن دیسک ترمز سوراخ‌دار در مقایسه با دیسک ترمز عادی همواره خنک‌تر است و رسوبات نیز تاثیر کمتری بر آن‌ها دارد.

مزایا دیسک ترمز سوراخ دار

بزرگترین مزیت دیسک ترمز سوراخ‌دار، سرعت بیشتر آن هنگام درگیر شدن سیستم ترمز است. استفاده از شیارها و سوراخ‌ها سبب می‌شود تا این نوع دیسک ضریب اصطکاک کمتری داشته باشد و به همین دلیل لنت ترمز راحت‌تر به دیسک می‌چسبد.

دیگر مزایا دیسک ترمز سوراخ دار را در قسمت‌های قبل شرح دادیم. با افزایش استفاده از ترمز و سایش بین دیسک و لنت ترمز در حالت عادی، مواد موجود روی دیسک می‌سوزند و یک لایه بین دیسک و لنت ترمز ایجاد می‌شود. با این حال دیسک‌های ترمز سوراخ‌دار به واسطه بهره‌مندی از شیارهای مختلف، این مواد را تخلیه می‌کنند و در نتیجه لایه‌ای میان دیسک و لنت ایجاد نمی‌شود.

یکی از معضلات سیستم‌های ترمز، رانندگی در باران و برف است. در این مواقع لایه‌ای از آب همچون صابون بین لنت و دیسک ترمز قرار می‌گیرد و قدرت ترمزگیری را به شدت کاهش می‌دهد. این مشکل در دیسک ترمز سوراخ دار وجود ندارد، چرا که آب وارد شده به این دیسک از طریق شیارها و سوراخ‌ها تخلیه می‌شود. بنابر آزمایش‌های انجام شده توسط شرکت ATE‌ که سازنده مشهور دیسک‌های ترمز است، استفاده از دیسک سوراخ‌دار نسبت به دیسک عادی موجب می‌شود خط ترمز خودروها در هوای بارانی به میزان دو متر کاهش یابد.

معایب دیسک ترمز سوراخ‌دار

همانند هر قطعه دیگری، دیسک ترمز سوراخ دار نیز معایب خاص خود را دارد. شایع‌ترین مورد در لیست معایب دیسک ترمز سوراخ‌دار، صدای آن‌ها است. همان‌طور که در قسمت‌های قبل اشاره کردیم، دیسک‌های ترمز سوراخ دار شامل تعدادی سوراخ و شیار هستند. بنابراین هنگامی که ترمز را فشار دهید، صدایی را از دیسک‌های ترمز خواهید شنید که حاصل پیچیدن هوا در شیارهای دیسک است.

دیگر مورد بین معایب دیسک ترمز سوراخ‌دار، فرسایش بیشتر آن نسبت به دیسک‌های عادی است. شرکت مشهور سازنده سیستم ترمز یعنی برمبو این عیب را به صورت رسمی اعلام کرده است. بنابر اعلام برمبو، سایش و نابودی دیسک‌های ترمز سوراخ دار بیشتر از دیسک‌های عادی است. این دیسک‌ها فشار و گرمای بیشتری را در مدت طولانی تحمل می‌کنند و به همین دلیل عمر آن‌ها کمتر است.

یکی دیگر از معایب دیسک ترمز سوراخ‌دار که به طور مستقیم با کارایی آن‌ها در ارتباط است، قیمت بالاتر این نوع دیسک در مقایسه با دیسک عادی است. به همین دلیل تعویض یک دیسک ترمز سوراخ دار، بیشتر از دیسک عادی برای شما هزینه به همراه خواهد داشت.

عیب دیگر دیسک ترمز سوراخ‌دار، کاهش عمر لنت‌ ترمز نصب شده روی آن‌ها است. دیسک‌های ترمز سوراخ دار شامل تعدادی شیار هستند و همانند یک رنده عمل می‌کنند. بنابراین لنت‌های ترمز طی مدت کوتاه‌تری سایش پیدا می‌کنند و هزینه نگهداری از سیستم ترمز اتومبیل شما افزایش خواهد یافت.

جمع‌بندی، دیسک ترمز سوراخ دار بخریم یا نه؟

در این مطلب مزایا و معایب دیسک ترمز سوراخ دار شرح داده شد. در پایان باید اشاره کنیم که اگر مالک یک خودرو اسپرت هستید، لازم است تا از دیسک ترمز سوراخ دار برای اتومبیل خود استفاده کنید. اتومبیل‌های اسپرت به این نوع دیسک برای سیستم ترمز خود نیاز دارند و استفاده از دیسک‌های عادی موجب به خطر افتادن سلامت شما و اتومبیل‌تان خواهد شد.

در سوی دیگر اگر مالک یک اتومبیل عادی هستید، استفاده از دیسک ترمز سوراخ‌دار تنها هزینه‌های جاری شما بابت نگهداری را افزایش می‌دهد. دیسک‌های ترمز عادی اکنون به گونه‌ای ساخته می‌شوند که قابلیت مقاومت در برابر دمای بالا را دارند. دیسک‌های ترمز مرغوب از فولاد با مقاومت بالا ساخته شده‌اند و توان تحمل دمای 1400 درجه سانتی گراد را دارند. برای آن‌که دیسک ترمز به چنین دمایی برسد، لازم است تا بارها و بارها پدال ترمز را فشار دهید. از سوی دیگر بیشترین ایرادات به وجود آمده در سیستم ترمز خودروهای عادی مربوط به بخش هیدرولیک است و به ندرت دیسک ترمز در کوتاه مدت دچار مشکل می‌شود.

بنابراین دیسک ترمز عادی برای مصارف معمولی در خودروهای استاندارد کفایت می‌کند و نیازی به دیسک ترمز سوراخ‌‌دار نخواهید داشت. علاوه برآن با استفاده از دیسک ترمز عادی در اتومبیل‌های معمولی، هزینه‌های نگهداری از خودرو در بازه زمانی طولانی مدت نیز کاهش خواهد یافت.

سوالات متداول کاربران