گروه بهمن در سال‌های ۱۳۹۶ و ۱۳۹۷ اقدام به مونتاژ بسترن B30 در کلاس سدان کامپکت کرد. این خودرو از محصولات فاو چین، با پیشرانه‌ی ۱/۶ لیتر تنفس طبیعی و گیربکس اتوماتیک در ایران حضور داشت.
گروه فا (تلفظ درست واژه‌ی FAW) در سال ۱۹۵۳ با سرمایه‌گذاری دولتی بنیان نهاده شد و امروزه نیز، بخش اصلی سهام آن در اختیار دولت چین باقی مانده است. فاو دارای دو زیرمجموعه‌ی عظیم خودروسازی است که شامل هونگ‌چی و بسترن (بستون: Bestune) می‌شود. با توجه به اینکه سابقه‌ی فاو، بیشتر بر ساخت کامیون و صنایع سنگین حمل و نقل استوار است، برند بسترن در سال ۲۰۰۶ تاسیس شد تا کارخانه‌ای مخصوص تولید خودروهای مدرن باشد. البته نباید فراموش کرد که شرکت هونگ‌چی، از سال‌های دهه‌ی ۵۰ میلادی فعال است و سواری‌های تشریفاتی کلاس لوکس، تولید می‌کند.
ظاهرا برند بسترن (Besturn) مخصوص خودروهای صادراتی است و برای داخل چین از نام تجاری بستون (Bestune) استفاده می‌شود. در سبد محصولات بسترن، انواع سدان و شاسی‌بلند وجود دارد. مدل‌های صادراتی بسترن شامل B70، T55 و X80 از نظر کیفیت فنی، نزدیک به سطح اول خودروسازی چین، مثل تولیدات جیلی و چری و چانگان هستند. اوایل دهه‌ی ۹۰ خورشیدی، بسترن B50 توسط گروه بهمن در ایران عرضه شد و نظر کارشناسان را در کلاس قیمتی خود، جلب کرد.
بسترن B30 با پلتفرم الهام گرفته از فولکس واگن جتا سال ۲۰۱۵ رونمایی شد و آخرین نسخه‌ی آن، سال ۲۰۲۰ به دست مصرف‌کننده چینی رسید. این خودرو با استقبال مناسب در چین مواجه بود و همراه نسخه‌ی تمام برقی با سعاع حرکتی ۲۰۰ کیلومتر نیز وجود داشت. مدل بنزینی با پیشرانه‌ی ۱/۶ لیتری و گیربکس اتوماتیک در بازار چین به قیمت ۹۰ هزار یوآن (معادل ۱۳ هزار دلار) فروخته شد.
طراحی ظاهری و بدنه بسترن B30
با وجود سابقه‌ی طراحی در سال ۲۰۱۵، بسترن B30 هم، مشابه برادر بزرگ‌تر (بسترن B50) ترکیب خوبی دارد که خصوصا از نمای مقابل، به سختی می‌توان از آن، ایراد گرفت.
هماهنگی جالبی بین سایز جراغ‌های اصلی و جلو پنجره دیده می‌شود؛ به طوری که این بخش، جدا از کل بدنه به نظر می‌رسد. شباهت این قسمت، با هیوندای النترا ۲۰۱۵ و آیونیک، خصوصا در نمای ۶ ضلعی جلو پنجره، غیر قابل انکار است، اما در مجموع، جوان‌پسند و اسپرت محسوب می‌شود.
فریم جلو پنجره و خطوط افقی داخل آن، از فلز براق هستند و هرچند که در قابی سیاه و پلاستیکی در کنار چراغ‌ها دیده می‌شوند، حس ارزان قیمت خودروهای چینی را، از ذهن بیننده دور می‌کند. در طراحی سپر هم، بخش اصلی فلزی و هم‌رنگ بدنه ساخته شده است، درحالیکه جایگاهی برای هدایت هوا و چراغ‌های روشنایی روز دارد. این سپر با ساختار لبه‌دار پایین، حجم‌دهی مناسبی در طرفین ارائه می‌کند که تاثیر مثبتی بر ابعاد ظاهری خودرو دارد. کاپوت جلوی بسترن B30، تا لبه‌ی چراغ‌ها و جلوپنجره کشیده شده است به طوری‌که تقریبا هیچ فضای خالی بین آنها، دیده نمی‌شود. نمای این بخش هم به سادگی رها نشده و دارای خطوط حجم‌دهنده است.
از نمای جانبی، ابعاد کوچک B30، کاملا جلب نظر می‌کند، درحالیکه بیش از ۴.۵ متر طول دارد و از این نظر، تقریبا هم‌اندازه‌ی تویوتا کورولا ۲۰۱۵ است. این خودرو در مقایسه با بعضی سدان‌های چینی موجود در ایران مثل چری آریزو ۵، طول کمتری دارد و این موضوع، می‌تواند علاقه‌مندان چنین مدل‌هایی را به سمت نمونه‌های کشیده‌تر (مثل آریو S300 و MG 360) جذب کند. پ
یچیدگی خاصی در طراحی B30 از نمای بقل، دیده نمی‌شود، اما به سادگی نیز رها نشده و دارای خطوطی حجم‌دهنده است که مهم‌ترین آنها، از لبه‌ی چراغ جلو تا چراغ عقب وجود دارد. پایین درها و نزدیک رکاب‌ها نیز، خطی مورب وجود دارد جلوه‌ای مدرن به بسترن B30 می‌دهد. در نمونه‌های موجود در چین، رینگهای ۱۵ اینچی دیده می‌شوند، اما نسخه‌های وارد شده به کشور، با چرخ‌های اسپرت ۱۶ اینچ و طرح پنج‌پر دوگانه، همراه با آینه بغل‌های راهنمادار و هم‌رنگ بدنه هستند.
نکات مثبتی که در طراحی نمای مقابل و جانبی بسترن B30 اشاره کردیم، در پشت خودرو دیده نمی‌شود و به نوعی طراحی این بخش، جدی گرفته نشده است. سپر عقب و درب صندوق، بسیار ساده هستند، ضمن اینکه خلاقیت خاصی در چراغ‌های پشت خودرو دیده نمی‌شود. پرهیز از به کار گیری ادوات پلاستیکی در نمای عقب بسترن وجود دارد و صرفا در بخش کوچی از زیر سپر، شاهد استفاده از مواد ارزان‌قیمت هستیم. از سویی دیگر، کشیدگی شیشه‌ی عقب که باعث افزایش زیبایی خودرو در نمای جانبی شده، طول کاپوت عقب را کاهش داده است که در نتیجه‌ی آن، جابه‌جا کردن لوازم در انتهای صندوق عقب، کمی سخت است.
در مجموع، با توجه به اهمیت بسیار زیاد نمای روبرو در زیبایی یک خودرو، می‌توان از کاستی‌های عقب بسترن B30 گذشت و نمره‌ی بسیار خوبی به طراحی آن داد. ابعاد این خودرو شامل ۴۶۲۵ میلی‌متر طول، ۱۷۹۰ میلی‌متر عرض و ارتفاع سقف ۱۵۰۰ میلی‌متر است که با فاصله محورهای ۲۶۳۰ میلی‌متر ارائه می‌شود.
طراحی داخلی و کابین بسترن B30
با قرار گرفتن پشت فرمان بسترن B30، با نکته‌ی جذابی در طراحی اتاق این خودرو مواجه نمی‌شوید. هرچند که می‌توان، داشبورد و ادوات آنرا، زیباتر از محصولات وطنی مثل پژو ۴۰۵ و سمند دانست، اما نوع چیدمان تجهیزات در مقابل سرنشینان، به کامیون‌های چینی شباهت دارد و چندان جذاب نیست. مهم‌ترین نکته‌ی مثبت در کابین B30، صندلی‌های خوش‌فرم و نمایشگر لمسی ۷ اینچی هستند که حس یک خودروی مدرن به راننده میدهند. قطعات پلاستیکی در حاشیه‌ی نمایشگر اصلی و دیگر تجهیزات داشبورد، طرحی شبیه به فیبر کربن دارند که در بعضی خودروهای چینی دیده می‌شود.
بسترن B30 از ادوات پلاستیکی با طرح چوب در نمای داخلی استفاده نکرده است، اما بعضی قطعات، مثل دستگیره‌ها و کلید‌های گردان تهویه مطبوع از فلز نفره‌ای رنگ ساخته شده‌اند تا حس بهتری به کاربر دهند. هرچند که مواد موجود در صندلی‌ها و تودری‌ها تا حدودی قابل قبول است، پلاستیک سخت داشبورد و جای‌گذاری بعضی ادوات، مثل مجرای هوا در زیر نمایشگر؛ نکات منفی در فضای داخلی B30 محسوب می‌شوند.
بر اساس تجربه‌ی نگارنده، از حضور در کابین بسیاری از خودروهای چینی موجود در بازار ایران، می‌توان گفت فضای داخلی B30 با وجود نمایشگر، سانروف و آپشن‌های مثبت، کمی کوچک‌تر از رقبای آن احساس می‌شود. این موضوع، در ردیف دوم، بیشتر جلوه می‌کند و خصوصا در فضای سر برای سرنشینی با قد بلندتر از ۱۸۰ سانتی‌متر، چندان راحت نیست.
نکته‌ی مثبتی که می‌تواند، برای خریدار بسترن B30 جذاب باشد، حجم قابل توجه صندوق عقب است. فضای این بخش، ۴۸۰ لیتر برآورد می‌شود که در مقایسه با سمند و صندوق ۵۰۰ لیتری، و L۹۰ با فضای بار ۵۱۰ لیتری، تفاوت خاصی ندارد.
پیشرانه و تجهیزات فنی بسترن B30
تنها قوای محرک نصب شده روی B30، موتور ۱/۶ لیتری تنفس طبیعی با قدرت ۱۰۷ اسب بخار و گشتاور ۱۵۵ نیوتن‌متر است. این خودرو در چین با دو نوع جعبه‌دنده‌ی دستی و اتوماتیک تولید شد اما برای بازار ایران، فقط گیربکس اتوماتیک داشت. وزن خالص نسخه‌ی مونتاژ بهمن موتور، ۱۲۷۰ کیلوگرم است.
جعبه‌دنده‌ی خودکار ۶ سرعته در B30، می‌تواند برای خریدار جذاب باشد، چراکه ساخت آیسین ژاپن است و عملکرد بهتری نسبت به دیگر سدان‌های ارزان‌قیمت چینی مجهز به گیربکس CVT دارد. با این شرایط، سرعت‌گیری صفر تا صد کیلومتر برساعت B30، حدود ۱۴ ثانیه و میانگین مصرف سوخت، تقریبا ۷ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر است. بنا به ادعای شرکت وارد کننده، بسترن B30 می‌تواند به نهایت سرعت ۱۷۰ کیلومتر بر ساعت دست یابد، هرچند که در تست‌های میدانی، بیش ۲۰ ثانیه طول کشید تا از حالت سکون به سرعت ۱۲۰ کیلومتر بر ساعت برسد.
فرمان برقی برای B30، یک آپشن فنی مهم محسوب می‌شود. در مجموعه‌ی پیشرانه هم، ادواتی مثل سرسیلندر آلومینیوم، زمان‌بندی متغییر سوپاپ‌ها (VCT)، تنظیم متناوب تراکم سوخت (IUPR)، میل بادامک دوگانه (ِ DOHC) و زنجیر به جای تسمه تایم، وجود دارند که در میان خودروهای چینی، کمتر دیده‌ایم.
تجهیزات ایمنی و امکانات رفاهی بسترن B30
ظاهر جذاب B30 و پیشرانه‌ی کاملا معمولی آن، حتی اگر با بهترین گیربکس دنیا هم ارائه شود، نمی‌توانn بدون آپشن‌های متنوع، خریدار ایرانی را متقاعد کند. با این اوصاف، می‌توان سدان کامپکت بسترن را در کلاس خودروهای اقتصادی ساخت چین، دارای امکانات راضی‌کننده و سطح متوسط توصیف کرد.
طبق معمول خودروهای چینی وارد شده به ایران، بسترن B30 هم دارای ۵ ستاره‌ی ایمنی از بنیاد تست تصادفات چین (C-NCAP) است. این موضوع، با توجه به حضور پلتفرم فولکس جتا در ساختار مدل B30، تا حدودی قابل قبول به نظر می‌رسد، هرچند که تلاش ما برای یافتن فیلم مربوط به تست تصادف این خودرو، بی‌نتیجه بود.
آپشن‌های مربوط به سیستم ایمنی B30، مثل امکانات رفاهی آن، برابر با حداقل‌های یک خودروی مدرن در سطح جهانی است، به طوری که، ترمزهای ضد قفل (ABS)، توزیع الکترونیکی فشار ترمز (EBD)، ترمز کمکی (BA)، فناوری کنترل پایداری (ESP)، سیستم کنترل کشش (TCS) و سامانه‌ی نگهدارنده‌ی خودرو در شیب (HHC)، در سدان کامپکت سترن، در نظر گرفته شده است. نسخه‌ای از بسترن B30 که به ایران خواهد آمد، دارای دو کیسه‌ی هوا برای راننده وسرنشین کناری، خواهد بود.
در فضای داخلی B30 مونتاژ بهمن موتور، سانروف، کروز کنترل، فرمان تلسکوپی، نمایشگر لمسی، دوربین و سنسور پارک، ناوبری ماهواره‌ای به زبان فارسی همراه با توانایی مسیریابی، قابلیت اتصال تلفن همراه به پخش‌کننده‌ی چند رسانه‌ای از طریق USB، AUX و بلوتوث، وجود دارد. بسترن B30، علاوه بر رینگهای اسپرت ۱۶ اینچ آلومینیوم، دارای چراغ‌های رشنایی روز، آینه بغل‌های راهنمادارا، چراغ عقب‌های LED و سیستم خاموش و روشن شدن خودکار چراغ‌های اصلی است.
کیفیت رانندگی، قیمت در بازار و مقایسه با رقبا
بسترن B30 دست دوم مدل ۱۳۹۷ با کارکرد کمتر از ۶۰ هزار کیلومتر و شرایط بدنه‌ی فاقد تصادف، حدود ۴۵۰ تا ۵۰۰ میلیون تومان قیمت دارد. مهم‌ترین رقیب این خودرو، چری آریزو ۵ توربو اتوماتیک است که در نسخه‌ی مدل ۱۳۹۷، تقریبا ۵۵۰ میلیون تومان قیمت‌گذاری شده است. با این شرایط، قطعا چری آریزو ۵ توربو اتوماتیک، ارزش خرید بالاتری نسبت به B30 دارد و ۱۰ درصد قیمت بیشتر را توجیه می‌کند.
تجربه‌ی رانندگی با سدان کامپکت بسترن، نکات مثبت و منفی جالبی دارد. شتاب‌گیری و مصرف سوخت خودرو، اگر نگوئیم ناامید کننده، مشابه دیگر خودروهای دارای پیشرانه‌ی ۱.۶ لیتری بازار ایران (نظیر ۲۰۶ صندوق‌دار و سایپا آریو S300) عمل می‌کند. درحالیکه شرکت وارد‌کننده مانور زیادی روی جعبه‌دنده‌ی ژاپنی B30 داده است، اما این موضوع در عمل تاثیر زیادی بر شتاب خودرو ندارد و صرفا می‌توان از نرمی تعویض دنده‌ها تعریف کرد. سر و صدای پیشرانه، تا حدودی در کابین شنیده می‌شود که البته با توجه به کلاس قیمتی بسترن، قابل قبول است.
نکته‌ای که نباید فراموش شود، امکانات فنی B30 است. سیستم‌های ترمز ABS و EBD همراه با فناوری کنترل لغزش ESP به‌ندرت در سدان‌های اقتصادی ساخت چین دیده می‌شود. این تجهیزات، نقش زیادی بر کنترل خودرو در جاده‌های لغزنده و ترمز‌گیری‌های حساس پیش از تصادف دارند که البته توسط خودروسازان ایرانی کم‌اهمیت به نظر می‌رسند. بخش اصلی قطعات در ساختار ترمز و فناوری‌های وابسته به آن در بسترن B30، ساخت بوش آلمان است.