یکی از گیجکنندهترین بخشهای خرید یا مالکیت یک خودروی برقی، انواع مختلف درگاههای شارژ این دستگاهها است. خودروهای برقی برخلاف همتایان احتراق داخلی خود که همگی از یک ورودی و نازل مشخص برای دریافت سوخت استفاده میکنند، حداقل پنج نوع درگاه شارژ مختلف دارند. برخی سازندگان این خودروها حتی برای یک مدل مشخص نیز از دو یا سه درگاه مختلف استفاده کردهاند. همانطور که در ادامه مطالعه خواهید کرد، این دستهبندی از آنچه که تصورش را بکنید سادهتر است. در آینده احتمال سادهتر شدن دستهبندی و انواع درگاههای شارژ نیز وجود دارد.
درگاه نوع ۱
این اتصال که از پنج پین تشکیل شده است غالبا در آمریکای شمالی مورد استفاده قرار میگیرد. در اروپا و انگلستان، بهجای این درگاه از درگاه نوع ۲ استفاده میشود. با این وجود، در خودروهای برقی قدیمی همچنان میتوان این نوع درگاه را پیدا کرد؛ خودروهایی چون نسل نخست نیسان لیف برقی یا کیا سول برقی. خودروهای بهروزتری نظیر میتسوبیشی اوتلندر PHEV نیز همچنان از این درگاه برای شارژ باتری خود استفاده میکنند.
این سیستم تنها برای شارژ معمولی و سریع ازطریق جریان برق AC (جریان متناوب) طراحی شده است. این یعنی درگاه نوع ۱ پذیرای شارژرهایی از ۳ تا ۷ کیلووات است. خودروهای برقی مجهز به این درگاه، عموما با یک آداپتور شارژ عرضه میشوند که به کاربر اجازه میدهد تا خودروشان را به شارژرهای عمومی بدون سیم نیز متصل کنند؛ چراکه یافتن ایستگاه شارژ مجهز به شارژرهای نوع ۱ باسیم (بهطوری که کابل شارژ بهصورت دائمی به شارژر متصل باشد) چندان ممکن نیست.
درگاه نوع ۲
درگاه نوع ۲ با اختلاف زیادی نسبتبه دیگر ورودیهای شارژ، رایجترین درگاه شارژ در اروپا به شمار میرود. غالبا از این درگاه بهعنوان درگاه «مِنِکیس» نیز یاد میکنند. براساس قوانین جدید اتحادیه اروپا، خودروسازان مجبور هستند تا برای خودروهای جدید خود از این درگاه که به هفت پین مجهز است، استفاده کنند. درنتیجه تقریبا تمام پایگاههای سیمی شارژ عمومی در این قاره از درگاه نوع ۲ هستند.
این سیستم نیز مانند درگاه نوع ۱ بهگونهای طراحی شده است که از شارژ سریع و معمولی یکپارچه با شارژرهای خود پشتیبانی کند و در کنار آن، با تغذیه سه فازی ۲۲ کیلوواتی نیز سازگاری دارد؛ البته اگر خودرو کاربر از چنین نرخ شارژی پشتیبانی کند. آخرین نسل رنو زویی میتواند با استفاده از یک درگاه نوع ۲، نرخ شارژ ۴۳ کیلوواتی و پایگاه شارژ سریع تناوبی (که نسبتا کمیاب است) شارژ شود. خودروهایی چون تسلا مدل S و X از نوع پیشرفته درگاه نوع ۲ بهرهمند شدهاند تا کاربران بتوانند از شبکه سوپرشارژر تسلا و شارژرهای خانگی برای شارژ این خودروها استفاده کنند.
درگاه نوع ۲ برخلاف نوع ۱، میتواند به خودرو قفل شود و کاربر را از امنیت آن مطمئن سازد؛ بهاینصورت، دیگر کسی نمیتواند هنگام شارژ، آن را از خودرو جدا کرده و در روند شارژ وقفهای ایجاد کند.
درگاه ترکیبی (سیستم شارژ ترکیبی یا CCS)
سیستمهای شارژ ترکیبی که بهصورت عمومی به آنها CCS نیز گفته میشود، محبوبترین و رایجترین اتصال برای شارژ سریع ازطریق جریان مستقیم (DC) است. بیشتر خودروهای تمام برقی جدید مجهز به این درگاه هستند که به کاربر خود اجازه میدهد تا هم از پایگاههای شارژ مستقیم عمومی و هم از پایه شارژ جریان متناوب خانه استفاده کنند. شرکت تسلا برای حضور در بازار اروپا، خودروهایش را به این درگاه مجهز ساخته است و بهصورت استاندارد در مدل ۳ از آن استفاده میکند. این شرکت برای دارندگان مدلهای S و X نیز آداپتور شارژ CCS را نیز ساخته است تا مالکان این دستگاهها بتوانند درصورت لزوم از این پایههای شارژ نیز استفاده کنند.
سیستم ترکیبی درحقیقت با ترکیب درگاه DC دو پین با درگاه هفت پین نوع ۲ (CCS Combo 2) یا درگاه پنج پین نوع ۱ ساخته شده که شامل یک اتصال DC در زیر درگاه AC نیز میشود. اگر بخواهید از پایگاههای شارژ سریع استفاده کنید (که غالبا از هر دو نوع اتصال CCS پشتیبانی میکنند)، میتوانید بهراحتی کابل درگاه CCS را به خودرو وصل کنید و بسته به خودرو و درگاه شارژ موردنظر، میتوانید خودروتان را تا ۳۵۰ کیلووات شارژ کنید. با وجود اینکه برای اتصال درگاه CCS باید هر دو درگاه دو پین و پنچ یا هفت پین را به خودرو متصل کرد، اما این تنها درگاه دو پین است که به انتقال برق به باتری میپردازد. برای شارژ خودرو مجهز به CCS در خانه نیز تنها کافی است از نیمه بالای شارژر (بخش ۷ پین) برای اتصال استفاده کنید.
درگاه CHAdeMO
CHAdeMO درحقیقت مخفف عبارت نسبتا معماگونه «Charge de Move» است که بهعنوان یکی از نخستین سیستمهای شارژ سریع DC شناخته میشود. این سیستم که در سال ۲۰۱۰ و در کشور ژاپن توسعه یافت، درگاه موردعلاقه شرکتهای ژاپنی چون هوندا، میتسوبیشی، نیسان، سوبارو و تویوتا به شمار میرود. از CHAdeMO همانند CCS، برای شارژ سریع استفاده میکند و میتواند تا ۴۰۰ کیلووات را شارژ کند. شرکتهای چینی اخیرا درحال توسعه این شارژر برای شارژ تا ۹۰۰ کیلووات هستند.
CHAdeMO برخلاف رقبای CCS به خودرویی با دو درگاه جداگانه برای شارژ معمولی و سریع نیاز دارد (یکی درگاه سریع CHAdeMO و دیگری یک درگاه نوع ۱ یا ۲). با وجود اینکه این شکل از سوکتگذاری باعث بزرگترشدن پکیج شارژ میشود اما در نحوه کاربری آن تاثیری ندارد. CHAdeMO که نسبتبه CCS از محبوبیت کمتری در قاره اروپا برخوردار است یک مزیت پنهان دارد؛ این درگاه جریان برق را در دو جهت متفاوت انتقال میدهد که بهصورت تئوری به خودرو اجازه میدهد تا انرژی موجود در خودرو را بازگرداند.
این فناوری در روزهای ابتدایی حیات خود به کاربر اجازه میداد تا از خودروی خود بهعنوان پایگاه شارژ استفاده کرده و خانهتان را تا حدی روشن کنید و حتی بخشی از انرژی استفاده نشده در خودروی خود را به شبکه برق ملی بفروشید.