از سال 97 واردات خودرو ممنوع اعلام شد و پس از آن اجازه ورود خودروهای خارجی به کشور داده نشد. به دنبال آن و اعمال تحریم ها، بسیاری از نمایندگی های خودروهای خارجی از بازار ایران رفتند و صنعت خودروی کشور به دست صنعتگران ایرانی چرخید.
صنعتگران داخلی پس از آن، اقدام به داخلی سازی خودروهای داخلی کردند و کمر همت را بستند تا این صنعت سرپا بماند. سال گذشته بعد از گذشت سه سال از ممنوعیت، خبرهایی از برداشتن ممنوعیت واردات به گوش رسید.
چندی پیش مهدی دادفر دبیر انجمن واردکنندگان خودرو با اشاره به فعالیت مثبت وزیر صمت، گفت: آقای رزم حسینی نگاه بسیار دقیقی دارد و بسیار مناسب فعالیت می‌کند. اکنون دستور داده که مشکلات واردات خودرو در کمیته خودرو بررسی شود که خود این تصمیم نشان دهنده این است که دیگر با جنجال قرار نیست کار انجام شود و کار‌ها بهتر از گذشته پیش خواهد رفت.
دبیر انجمن واردکنندگان خودرو بیان کرد: نگاه وزیر صمت این است که خودرو انحصاری است و قصد دارد واردات خودرو را آزاد کند که نگاه کاملا منطقی دارد.
در زمان‌های گذشته که واردات خودرو آزاد بود و تجار به راحتی خودرو وارد می‌کردند، خودروسازان کشور دچار ضعف بودند و از این رو تولیدات داخلی به شدت ضعیف بود و تنوع محصولات هم نداشتیم. به گفته کارشناسان صنعت خودرو اگر بناست واردات خودرو آزاد شود، باید اقداماتی صورت گیرد که اول از همه ارز مورد نیاز را تامین کرد که در شرایط کنونی این کار امکان پذیر نیست.
حالا از این صحبت می توان برداشت کرد که از سال ۲۰۱۷ تاکنون هیچ وارداتی نداشتیم و به دلیل تحریم‌ها مونتاژ خودرو هم نداشتیم، به نوعی می‌توان گفت خودروسازهای چینی هم از ترس قطع شدن ارتباطشان با آمریکا ارتباط خود با کشورمان را هم قطع کردند. اما حالا این رویه گویا کمی بهتر شده است، یعنی این روز‌ها شاهد فروش فوری و پیش فروش انواع خودروهای مونتاژی در کشور هستیم.
زمانیکه در رفت و آمد در بزرگراه ها هستیم، روی بیلبورد‌های شهری تبلیغ انواع خودروهایی را مشاهده می کنیم که قطع به یقین در داخل ساخته نشده اند و به صورت مونتاژ قرار است به بازار عرضه شوند.
در این ۳ سالی که تحریم بودیم، خودروسازان در تلاش بودند صنعت خودرو را سرپا نگه دارند و به نوعی همانند بسیاری از خودروسازهای جهان به خودکفایی کامل برسیم و از مونتاژ کاری خارج شویم، اما حالا گویا قرار است با رویکرد جدید به قبل از تحریم ها برگردیم و مونتاژ در داخل کشور رونق پیدا کند!
البته که این روش آنچنان هم منطقی نیست و به گفته علی علیلو رئیس سابق کمیته تحقیق و تفحص مجلس شورای اسلامی، قطعات داخلی خودرو تولید خوبی دارد و بالغ بر ۵۰۰ هزار یورو از ارزبری فعلی را نیز می توان کاهش داد اما گویا زور راحت طلبی صنعت خودرو در مونتاژ بر تولید قطعات داخلی می چربد.
رونق خرید و فروش خودروهای چینی در بازار!
دبیر انجمن واردکنندگان خودرو با اشاره به رونق خرید و فروش خودروهای چینی در بازار، گفت: خودروهای چینی که به تازگی در بازار به فروش می رسند به صورت CKD وارد و داخل کشور تولید می شود و به هیچ عنوان خودرویی به صورت CBU وارد کشور نمی شود.
او بیان کرد: 20 درصد خودروهایی که در داخل کشور به فروش می رود ساخت داخل است و تمام قطعات آنها از چین وارد می شود. به دلیل شفاف بودن فضای واردات خودرو، هیچ گونه واردات انحصاری و قاچاقی انجام نمی‌شود.
علی قاسمیان کارشناس صنعت خودرو در گفت و گو با باشگاه خبرنگاران جوان، در مورد موضوع واردات خودرو، گفت: اصولا یکی از موضوعاتی که آحاد جامعه بر روی آن اتفاق نظر دارند داشتن یک خودروی با کیفیت و در عین حال شیک و زیبا و همچنین برخورداری از حق انتخاب و تنوع بالا حین خرید خودرو است. یکی از ابزار‌هایی که می تواند در تحقق این هدف اثرگذار باشد اتصال به بازار‌های خودروی جهانی و تولید کنندگان متنوع با رویکرد‌ها و دیدگاه‌های مختلف در توسعه خودرو است.
او ادامه داد: در نتیجه ایران نیز از این موضوع مستثنی نیست؛ بنابراین در حالت معمولی یعنی در صورتیکه شرایط کشور ما نیز مانند دیگر کشور‌های دنیا باشد، واردات خودرو به کشور ما نیز می تواند مثبت و مفید باشد. اما نکته آنجاست که به خصوص در سال‌های اخیر، شرایط کشور ما با دیگر نقاط دنیا متفاوت است؛ بنابراین اگر واردات خودرو به کشور ما تحت شرایطی که به برخی از آنها در ادامه اشاره می گردد صورت نگیرد نه تنها مفید نخواهد بود که آسیب‌های جبران ناپذیری را ممکن است موجب شود.
این کارشناس صنعت خودرو بیان کرد: در ابتدا باید توجه داشت در صورتی که قرار است واردات خودرو صورت بگیرد، این کار باید طی یک برنامه ریزی طولانی مدت و اطلاع قبلی خودروساز صورت بگیرد، بدین معنی که به عنوان مثال یک مدت ده ساله به خودروساز بدهیم و او را مطلع کنیم که ده سال دیگر واردات خودرو به کشور تحت یک برنامه مشخص صورت خواهد گرفت.
قاسمیان ادامه داد: در اینجا خودروساز باید مطلع باشد که قرار است با چه کلاس خودرویی رقابت کند؟ آیا خودروهای دست دوم نیز شامل واردات می شوند یا فقط خودروهای نو قرار است وارد شود؟ یا مثلا وضعیت گمرکی چه خواهد بود؟ آیا قرار است مالیات گمرکی صفر شود یا صرفا درصد آن کم شود؟ اگر قرار است کم شود چند درصد قرار است کم شود؟ یا بعنوان مثال قرار است با چه شیبی طی چند سال بعد به صفر درصد برسد. به هر حال وضع مالیات گمرکی در همه جای دنیا یک راهکار پذیرفته شده برای رونق تولید داخل و اشتغالزایی است.
این کارشناس صنعت خودرو گفت: موضوع دیگری که باید مد نظر قرار گیرد این است که اگر دولت می خواهد واردات خودرو از یک کشور خارجی را آزاد کند، آیا این توانمندی را نیز دارد که ارتباط خودروساز را با قطعه سازان، موسسات آزمون و مجموعه‌های علمی و تحقیقاتی همان کشور آزاد کند؟
این کارشناس صنعت خودرو ادامه داد: اینکه ما به خودروساز مهلت بدهیم که طی یک بازه چندساله کارشناسی شده، خود را به سطح کیفی یک سری خودروهای هدف وارداتی برساند در صورتی منصفانه خواهد بود که طی این چند سال شرایط و زیرساخت‌هایی را فراهم کنیم که خودروساز بتواند به راحتی، بدون فوت زمان و پرداخت هزینه‌های چندبرابری و مشکلات ناشی از تحریم، برخی از نیاز‌های خود که در داخل کشور امکان تامین آن وجود ندارد را با شرکت‌ها و موسسات مرتبط درجه یک خارجی مرتفع کند.
ورود خودرو خارجی به کشور ممنوع است
ابوالفضل خلخالی کارشناس صنعت خودرو در گفت وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، گفت: ورود خودرو به کشور ممنوع است، در نتیجه برخی از شرکت های خودروساز خود اقدام به مونتاژ خودرو می کنند و اینگونه عوارض ورود هم نمی دهند. کشور ما صنعت خودروسازی ندارد و بهتر است بگوییم ما صنعت مونتاژکاری داریم.
این کارشناس صنعت خودرو با تاکید بر اینکه در دو سه دهه اخیر صد درصد خودروسازان مونتاژ کار بوده اند، گفت: متاسفانه در صنعت خودروی کشور شاهد افزایش کیفیت خودروها نیستیم و در مقابل شاهد این هستیم که قیمت تمام شده در آنها بسیار بالاست.
در دنیا این تجربه ثابت شده که هیچ کشوری نمی‌تواند درهای خود را به سمت اقتصاد جهانی ببندد، اما بازگشایی درهای تجارت باید با هدف ایجاد رقابت و افزایش توان داخلی باشد تا کالای ایرانی با کیفیت، اولین انتخاب هموطنان باشد.