صرف نظر از خودرویی که دارید، سرویس های دوره ای، از اقدامات جدایی ناپذیرِ نگهداری خودرو هستند. به عبارت دیگر هیج تفاوتی ایجاد نمی کند که مالک چه خودرویی هستید، برای تداوم خط بقای خودروتان، سرویس ها باید به موقع و در زمان معین انجام شوند. سرویس، صرفا تنها تعویض روغن و فیلتر ها نیست. بگذارید اینگونه تعریف کنیم که به تعویض و بررسی هر آنچه از قطعات خودروتان که مصرفی است، در زمان مشخص آن، انجام سرویس گفته می شود. قطعات مصرفی شامل طیف وسیعی از اقلام ریز و درشت در خودرو می شوند که در ادامه قصد داریم به مهم ترین آنها بپردازید. با ما همراه باشید تا با جزئیاتی بیشتر، به دانش خودرویی خود، اطلاعات جدیدی اضافه کنید تا خودروتان همواره در سلامت بماند و از خسارات احتمالی آن جلوگیری شود.
سرویس ها شامل چه اقلامی می شوند؟
برخی از قطعات خودرو، تعویضی هستند. تعداد دیگری باید در زمان های مشخص بررسی و در بعضی موارد تنظیم و یا گاهی نیز تمیز شوند. در ادامه، به ترتیب اهمیت و میزان کاربرد، هر کدام را شرح می دهیم.
روغن موتور
روغن موتور اولین و مهم ترین چیزی است که در هر سرویس باید تعویض شود. روغن هیچگاه قابل تمیزکاری نیست. روغن موتور همانطوری که می دانید هیچگاه مصرف نمی شود، اما بر اثر استفاده و گذشت کارکرد مشخصی و یا حتی گذشتن زمان معینی، خواص خود را از دست می دهد و نیازمند تعویض است. مقدار روغن باید به صورت تداومی بازدید شود. در زمانی که سطح روغن موتور پایینتر از min بود، باید مقداری روغن به آن اضافه کنید تا سطح روغن بین دو علامت روی گیج قرار گیرد. زیاد بودن روغن هم (یعنی بیشتر از مقدار max تعیین شده بر روی آن) مشکل آفرین است. مثلا می تواند شمع ها را خیس و روغنی کند و دردسرهای این چنینی به وجود آورد. توجه داشته باشید که اگر از خودرو برای مدتی استفاده نکنید امکان فاسد شدن روغن وجود خواهد داشت و باید با توجه به توصیه های شرکت سازنده، به حداکثر زمان بین تعویض روغن موتور خودرو توجه داشت. اما همچنان معیار اصلی تعویض مرتب آن، کارکرد است که بسته به مدل خودرو، عددی بین 5000 تا 8000 کیلومتر، متغیر است. (البته استثنا هم وجود دارد.در هر صورت می توانید با پرس و جو از مقدار مشخص آن برای خودروتان آگاه شوید؛ نوع روغن هم موثر است). چند نکته لازم به یادآوری است. اما پیش از آن خاطر نشان می کنیم که کم شدن روغن (ریختن یا روغن سوزی) امری غیرعادی است که باید همواره از ثابت ماندن حجم مشخص سطح روغن اطمینان حاصل کنید. بیشتر بخوانید.
نکته اول
مسئله زمان و تاریخ انقضا روغن موتور امری پر اهمیت است که کمتر به آن توجه می شود. تصور کنید که مصرف شخصی خودروتان به شکلی است که همواره در شهر و ترافیک هستید. یا اصلا دیر به دیر از خودروتان استفاده می کنید. در چنین شرایطی عامل زمان (که منجر به فاسد شدن روغن به مرور می شود)، معیار تعیین کننده تری است تا کارکرد. به خاطر داشته باشید که روغن تازه، شفاف و روشن است؛ و پس از استفاده کم کم تیره و در نهایت سیاه می شود.
نکته دوم
هنگام تعویض روغن موتور ، حتماً به سطح کیفی API و گریدویسکوزیته روغن مطابق با فصول سال توجه کنید. ترجیحاََ روغن موتور های ذکر شده در دفترچه راهنمای خودرو را به کار ببرید. توجه داشته باشید که مثلا میزان ویسکوزیته روغن در زمستان و تابستان، بنابر اختلاف قابل توجه دمای غالب، باید متفاوت باشد.
نکته سوم
همیشه باوری وجود داشته که نوع روغن موتور مورد استفاده در یک خودرو باید ثابت بماند و از برند های متفاوتی برای یک خودرو به کار نرود. این اعتقاد کاملا درست است. چون تعویض پی در پی نوع روغن موتور به دلیل متفاوت بودن فرمولاسیون آن ها، ممکن است باعث واکنش شیمیایی و آسیب رسیدن به موتور خودرو شود.
نکته آخر
روغنی که انتخاب می کنید، از مهم ترین عوامل تعیین کننده هزینه نهایی انجام سرویس است. هزینه می تواند با انتخاب روغن موتور ارزان قیمت تا چندین برابر کاهش یابد. به یاد داشته باشید که هر آنی که خودروتان روشن است حتی بدون هیچ حرکتی، موتور در ظرفی از روغن فرایند خود را پیش می برد. درنتیجه اهمیت روغن نیازی به شرح و توضیح ندارد. در انتها اینکه اگر خیلی به روغن موتور اهمیت نمی دهید (عملی که اصلا توصیه نمی کنیم) به گرانروی یا ویسکوزیته آن بنا بر دما و محیط و نوع کارکرد خود دقت کنید. (روغن موتور های با ویسکوزیته بالا تر باعث نرم تر کار کردن و همچنین محافظت موتور می شوند. نقطه ضعف روغن با ویسکوزیته بالا این است که پس از استارت زمان بیشتری طول می کشد تا در تمام اجزای موتور گردش پیدا کند. توجه داشته باشید که روشن کردن موتور بیشتر از کارکردن در حالت عادی موتور را فرسوده می کند.)
فیلتر روغن
فیلتر روغن با توجه به توصیه سازنده با هر بار تعویض روغن یا یکبار در میان ، باید تعویض شود. این کار ضمن کاهش مصرف سوخت ، باعث افزایش شتاب و عمر موتور خودروی شما می شود. اگر روغن انتخابی تان همانطوری که در بالا گفتیم، ارزان قیمت تر است، فیلتر روغن را هر سری عوض کنید. (خساست بیشتر از این، عمر موتور خودروتان را کوتاه می کند.)
فیلتر هوا
هوایی که به محفظه احتراق موتور وارد می شود نیاز به فیلتر و قدری تمیزکاری دارد. از اثرات فیلتراسیون بد هوا می توان به نارسایی در سیستم سوخت رسانی ، تخریب رینگ های پیستون ، کاهش شتاب ، افزایش مصرف سوخت و آلایندگی اشاره کرد. بنابراین تعویض به موقع فیلتر هوا برای افزایش کارایی و بازده موتور ضروری است.