اگر از افرادی هستید که به رانندگی در شب علاقه دارد و می‌خواهید بدانید که چطور می‌توان با پدیده‌ی خطرناک خوابیدن پشت فرمان مقابله کنید، مطالعه‌ی راه‌کارهای بیدارماندن هنگام رانندگی، برای شما مفید است.
خوابیدن پشت فرمان یکی از اصلی‌ترین عوامل تصادفات مرگبار در جاده‌ها است. رانندگانی که پشت فرمان خوابشان می‌برد نه تنها جان خود بلکه جان سایر افراد را نیز در جاده‌ها به خطر می‌اندازند. به خصوص در کشور ما خوابیدنم رانندگان پشت فرمان یکی از اصلی‌ترین عواملی است که به تصادفات منجر می‌شود پس این مسئله امری بسیار مهم است و در ادامه بررسی خواهیم کرد تا چگونه یک راننده می‌تواند از خوابیدن پشت فرمان پیشگیری کرده و به این ترتیب رانندگی ایمنی را در جاده تجربه کند. شاید برای بسیاری از شما نیز پیش آمده باشد که در هنگام رانندگی در جاده خواب به سراغتان بیاید پس خواندن این مطلب را به همه‌ی شما توصیه می‌کنیم.
چاره چیست؟
اگر مدت زمان زیادی را رانندگی کرده باشید کم کم خواب آلودگی به سراغ شما خواهد آمد و احساس سنگینی در چشمانتان خواهید کرد. بهترین کاری که می‌توان در هنگام خواب آلودگی پشت فرمان انجام داد این است که سعی کنید بیدار بمانید تا یک مکان امن برای پارک کردن را پیدا کنید.
معمولا در جاده‌ها در فواصل چند کیلومتری پارکینگ‌هایی برای توقف خودروها پیش‌بینی شده است که می‌توانید در این پارکینگ‌ها توقف کرده و چند دقیقه‌ای را بخوابید تا خستگیتان برطرف شود. البته این کاری است که بسیاری از رانندگان انجام نمی‌دهند ولی هرچه باشد ایمن‌ترین راه حل برای مقابله با خوابیدن پشت فرمان همین توقف و خوابیدن در ماشین است. معمولا این توقفگاه‌ها را می‌توانید از کامیون‌هایی که در آن‌ها توقف کرده‌اند نیز به راحتی شناسایی کنید چون معمولا کامیون‌ها در این پارکینگ‌ها توقف میکنند تا استراحتی داشته باشند. می‌توانید با توقف کردن در پارکینگ‌ها یک قهوه برای خود درست کرده و بنوشید و یا می‌توانید چند دقیقه‌ای را در ماشین چرت بزنید.
طبق تحقیقاتی که بنیاد AAA انجام داده است یک انسان عادی نیاز دارد تا به ازای هر ۲ ساعت رانندگی یا هر ۱۶۰ کیلومتر یک استراحت کوتاه داشته باشد. فارغ از اینکه خسته شده باشد یا نه. ممکن است بسیاری از رانندگان نیز اقدام به نوشیدن نوشابه‌های انرژی‌زا و حاوی کافئین و یا حتی قرص‌های کافئین نیز کنند تا بتوانند خود را پشت فرمان بیدار نگه دارند اما به این مسائل نیز باید توجه داشت که چنین کارهایی خود عوارض جانبی نیز به همراه دارد.
یکی از بهترین امکاناتی را که در خودروهای مدرن امروزی موجود است سیستم‌های تشخیص میزان هوشیاری راننده هستند که از این سیستم‌ها با نام درایور آلرت سیستمز یاد می‌شود. برخی خودروهای جدید به صورت استاندارد به چنین سیستم‌هایی موجود هستند. اما گاها می‌توانید این سیستم‌ها را در بازار آزاد نیز پیدا کنید و آن‌ها را خریداری کرده و روی خودروی خود نصب کنید. کارآیی سامانه‌های تشخیص هوشیاری راننده بسیار خوب است و می‌تواند کمک شایانی به پیشگیری از خواب آلودگی پشت فرمان کند.
این سیستم‌ها با نام‌های مختلفی نیز در بازار موجود هستند برای مثال فورد سیستم تشخیص خواب آلودگی خود را با نام Driver Alert و مرسدس بنز این سامانه را با نام مرسدس Attention Assist به بازار عرضه می‌کند. بنابراین در آینده اگر می‌خواهید یک مرسدس یا فورد خریداری کنید بهتر است توجه کنید که خودروی شما به چنین سیستمی مجهز باشد. نحوه‌ی کارکرد سیستم‌های تشخیص هوشیاری راننده یکسان نیست و این سیستم‌ها به روش‌های مختلفی می‌توانند تشخیص دهند که آیا راننده دچار خواب آلودگی شده است یا نه.
این سامانه‌های ایمنی می‌توانند از چند طریق متوجه سطح هوشیاری راننده شوند برای مثال برخی از این سیستم‌ها زاویه‌ی سر شما را تحت نظر دارند و اگر تشخیص دهند که راننده به خواب رفته و سر او رو به پایین است هشدار می‌دهند. برخی از این سیستم‌ها نیز مسیر حرکت خودرو را زیر نظر دارند و در صورتی که خودرو شروع به منحرف شدن از خط کند به راننده هشدار می‌دهد.
معمولا سیستم‌های تشخیص هوشیاری راننده در صورتی که خواب آلودگی را تشخیص دهند یک آلارم نیز در پشت آمپرها روشن میکنند که به شما پیشنهاد می‌کند ماشین را کنار زده و در را باز کنید. در این هنگام باید چند دقیقه‌ای ماشین را متوقف کرده و با در باز صبر کنید تا این آلارم به طور اتوماتیک ریست شود.
سیستم‌های تشخیص هوشیار یرانندگی امروزه در اکثر خودروهای مدرن موجود هستند و در پکیج‌های سامانه های کمکی رانندگی روی خودروهای جدید نصب می‌شوند که این پکیج‌ها سیستم های ایمنی مفید زیاد دیگری نیز در بر می‌گیرند.
اگر خودروی شما به سیستم‌های هشدار هوشیاری راننده مجهز نیست و یا در بازار نتوانستید چنین سیستم‌هایی برای نصب در خودروی خود پیدا کنید می‌توانید به سراغ دستگاه‌های ضد خواب ساده‌ی موجود در بازار بروید. این دستگاه‌ها را بیشتر رانندگان کامیون و اتوبوس استفاده میکنند. دستگاه هشدار خواب یک قطعه‌ی کوچک است که آن را روی گوش خود نصب می‌کنید و می‌تواند زاویه‌ی سر را بسنجد بنابراین هنگامی که به خواب بروید و سرتان به پایین متمایل شود این دستگاه با یک سوت بلند شما را از خواب بیدار خواهد کرد.
کافئین و نوشیدن قهوه می‌تواند به شما کمک کند تا مدت زمان بیشتری را بیدار بمانید. همچنین نمی‌توان به سادگی از عملکرد مثبت و اهمیت بالای سامانه‌های تشخیص هوشیاری راننده نیز چشم پوشی کرد. با این وجود اما هیچ یک از این روش‌ها نمی‌تواند جایگزین یک توقف و خوابیدن چند دقیقه‌ای در خودرو شود. پیشنهاد می‌کنیم که هیچگاه سعی نکنید که به زور خود را در پشت فرمان بیدار نگه دارید چون امکان ندارد به خواب رفتن خود پشت فرمان را متوجه شوید و این مسئله بسیار خطرناک است. بعضی از رانندگان نیز به روش‌های ناکارآمد و عجیب و غریب رجوع میکنند برای مثال سعی میکنند با زیاد کردن صدای موزیک، پایین دادن شیشه‌ها و یا جویدن آدامس خود را بیدار نگه دارند که اینها روش‌های جالب و کارآمدی نیست. پس در انتها پیشنهاد می‌کنیم که هر وقت پشت فرمان احساس خواب آلودگی کردید ماشین را کنار زده و چند دقیقه‌ای بخوابید سپس می‌توانید با نوشیدن یک فنجان قهوه با ایمنی کامل به مسیر خود ادامه دهید.