خرید پراید دست دوم یکی از اصلی ترین گزینه های پیش روی کسانی است که با هزینه کمتر می خواهند صاحب خودرو شوند. خودروی دست دوم، جدای از مزایایی نظیر قیمت پایین تر، احتمال هزینه بیمه کمتر، کسر هزینه افت خودرو و... همیشه برای خریداران ریسک های مخصوص به خود را دارد. چرا که معلوم نیست فروشنده چطور از خودرویی که می خواهیم بخریم، نگهداری کرده است. بنابراین ممکن است عیوب پنهانی در خودرو وجود داشته باشد که هزینه های جانبی آن، همه مزایای یادشده را از بین ببرد. از آن جا که این عیوب احتمالی و خرج بردار، بیشتر در بخش فنی (و نه ظاهر) خودرو ایجاد می شود، ما در این گزارش، نکاتی را در این زمینه یادآور شده ایم تا با دید بازتری پراید دست دوم بخرید. در عین حال، خرید از مراکز معتبر نظیر فروشگاه های رسمی و استفاده از خدمات کارشناسی خودرو، هنگام خرید توصیه می شود.
کاربراتوری کره ای بخریم یا انژکتوری؟
شاید هنگام مراجعه به تبلیغات یا بازار، با پرایدهای ارزانی که به اصطلاح به آن ها کره ای می گویند، مواجه شوید. بد نیست بدانید پراید که از اوایل دهه 70، وارد ایران شد، تا حدود اوایل دهه 80، با موتورهای کاربراتوری خوب و کم مصرفی عرضه می شد که در بازار به کاربراتور کره ای معروف اند.از نیمه سال 83 نیز نسل انژکتوری این خودرو به بازار آمد که کاربراتوری ها را از میدان خارج کرد.
با این حال در شرایط کنونی، کارشناسان خرید پرایدهای کاربراتوری را هر چند هم که تمیز باشند، توصیه نمی کنند. یکی از مهم ترین خرج هایی که این خودروهای دست دوم ممکن است روی دست شما بگذارند، هزینه مربوط به رینگ های پیستون (قطعه ای داخل موتور خودرو) است، از این نظر که در صورت فابریک بودن، سال های زیادی کارکرده اند که احتمال معیوب شدن آن ها را افزایش می دهد. اما مهم تر این است که سیستم کاربراتوری (پراید) اساساً نقطه ضعفی دارد که احتمال خرابی رینگ پیستون و در نتیجه شکستن آن را افزایش می دهد. این نقطه ضعف به طور عمده خود را هنگام مسافرت و تغییرات آب و هوایی نشان می دهد. به عنوان مثال ممکن است شما قبل از مسافرت به شمال، در مشهد کاربراتور را تنظیم کرده باشید، اما بعد از مسافرت، هوای مرطوب آن جا، منجر به خام سوزی و احتراق ناقص در موتور می شود. همان عارضه ای که با دود آبی رنگ اگزوز، کم شدن روغن موتور و.. نمایان و منجر به فشار به موتور و شکستن رینگ و پیستون می شود.
با این حال، این مشکلات در سیستم انژکتوری پراید به میزان زیادی کاهش یافته است. ضمن این که پرایدهای انژکتوری، شتاب بیشتر و مصرف سوخت کمتر دارند.
جست وجوی ما در بازار نشان می دهد هم اینک تعویض رینگ و پیستون پراید حداقل حدود 500 تا 700 هزار تومان خرج دارد. اگر هم خرابی رینگ پیستون حادتر شده باشد، به تعمیر اساسی پراید نیاز است که بین یک تا دو میلیون تومان هزینه دارد.
صدای اضافه ای که رفع آن تا 300 هزار تومان آب می خورد
اما مشکل احتمالی دیگر که هنگام خرید پراید دست دوم، امکان دارد با آن مواجه شوید، صدای به اصطلاح لق لقی است که هنگام گاز دادن و در اثر کارکرد زیاد خودرو ممکن است ایجاد شده باشد. این صدا ممکن است مربوط به ایجاد عیب در قطعاتی از قبیل یاتاقان و میل سوپاپ باشد. هم اکنون رفع این ایراد (میل سوپاپ) در مراحل اولیه حدود 150 هزار تومان هزینه دارد. اما در صورتی که به آن بی توجهی شود، ممکن است تا 300 هزار تومان برایتان آب بخورد. اما این همه ماجرا نیست. در صورتی که صدا مربوط به قطعاتی نظیر یاتاقان و میل لنگ معیوب باشد، کار به تعمیر اساسی می کشد و همان طور که گفته شد، بین یک تا دو میلیون تومان هزینه خواهد داشت. خلاصه این که کارشناسان تاکید می کنند به صداهای اضافی موتور، حساس باشید و در صورت مواجه شدن با آن، موضوع را حتماً با یک مکانیک در میان بگذارید.
بد جاخوردن دنده ها ممکن است تا 300 هزار تومان خرج بردارد
مشکل دیگری که هنگام خرید پراید دست دوم ممکن است با آن مواجه شوید، ایراداتی در گیربکس آن است. سفت جاخوردن دنده ها، جا خوردن دنده ها همراه با صدای اضافه، حرکت خودرو از حالت سکون با دنده دو بدون نیاز به گرفتن کلاج، شتاب پایین خودرو با وجود گاز زیاد و... بیانگر این است که پرایدی که شما می خواهید بخرید، نیاز به تعویض قطعه ای از سیستم انتقال قدرت خودرو به نام دیسک و صفحه کلاج دارد. هم اکنون اجرت تعمیر گیربکس بین 80 تا 120 هزار تومان است. قیمت قطعات آن نیز بسته به نوع ایراد و به ویژه متفاوت بودن درجه کیفی قطعه ای که تعمیرکار استفاده می کند، متغیر است اما ممکن است تا حدود بیش از 100 هزار تومان هم آب بخورد. در مجموع نیز می توان گفت تعمیر صفر تا صد گیربکس حدود 300 هزار تومان هزینه خواهد داشت. عبداللهی کارشناس سایپا در این زمینه، با توجه به وجود برندهای کم کیفیت، توصیه می کند دیسک و صفحه کلاج با مارک دایکن، دارای عمر و کیفیت بیشتری نسبت به دیگر برندهاست.
به کارکرد تسمه تایم حساس باشید
اگر چه تعویض تسمه تایم مربوط به رسیدگی های دوره ای (70 هزار کیلومتر) است، اما آن قدر مهم هست که هنگام خرید پراید دست دوم به آن حساس باشید. به ویژه در پرایدهای با موتورهای یورو 4به دلایل فنی، اگر تسمه تایم پاره شود، باعث می شود سوپاپ سر پیستون گیر کند و خرج زیادی روی دست شما بگذارد.به این موضوع توجه داشته باشید که با توجه به لزوم تعویض تسمه تایم موتور در هر 70 هزار کیلومتر، نشان دادن تسمه تایم به تنهایی به کارشناس، دردی را دوا نمی کند. چرا که ممکن است این قطعه با وجود طی 70 هزار کیلومتر، از نظر ظاهر، مشکل چندانی نداشته باشد. بنابراین بهترین راه این است که از فروشنده خودرو، کیلومتر تعویض تسمه تایم را سوال کنید. اگر هم اکنون بیش از 70 هزار کیلومتر از آن گذشته باشد و یا به هر دلیل نتوانستید به سخنان او اطمینان کنید، ریسک نکنید و این قطعه را عوض کنید. هم اکنون، تسمه تایم پراید حدود 25 هزار تومان قیمت دارد که با اجرت تعویض 40 هزار تومانی، باید گفت هزینه شما در این قسمت حدود 65 هزار تومان می شود.
دور پراید شاسی خورده خط بگیرید
پراید در قسمت شاسی ضعیف است و چون در اصل شاسی ندارد، تمام سیستم تعلیق آن، روی اتاق نصب می شود. به همین خاطر با کوچک ترین ضربه ای دچار مشکل می شود. در هر حال در بازار خودروهای دست دوم، ممکن است با عبارت شاسی خورده یا شاسی جوش خورده مواجه شوید. با توجه به موارد فوق، توجه داشته باشید که حتی اگر ضرب خوردگی شاسی جدی باشد و با تعمیر و به اصطلاح کشیدن یا جوش دادن پارگی آن اصلاح شده باشد، احتمال کمی وجود دارد که در آینده برای شما مشکل ساز نشود. یکی از مشکلات احتمالی آتی، پارگی مجدد شاسی آن است. در نتیجه با توجه به جمیع این موارد، کارشناسان اکیداً توصیه می کنند پراید شاسی خورده یا شاسی جوش خورده نخرید. مگر این که ایراد شاسی خیلی جزئی و در قسمت سرشاسی که سپر روی آن نصب است باشد که در آن صورت می توان از آن چشم پوشید. در هر حال اگر باز پراید مد نظر را با وجود مشکل فوق، می پسندید، باید بدانید که قیمت یک شاسی در بازار، هم اینک حداقل 500 هزار تومان است.
واقعاً رنگ دار بودن یا نبودن مهم است؟
پراید بدنه نسبتاً ضعیفی دارد و احتمال خوردگی های بدنه در آن زیاد است. با این وجود در برخی شهرها مثل تهران، معروف است که صاحبان خودرو، به مرتب بودن آن اهمیت می دهند و برایشان رنگ دار بودن یا رنگ دار نبودن خودرو اهمیت زیادی ندارد. به همین دلیل در صورت تصادف یا خوردگی، آن را با صافکاری یا تعویض قطعات بدنه مانند در، کاپوت و.. جبران می کنند و این موضوعات در فروش دوباره خودرو تاثیر ندارد.
اما متاسفانه در شهری مثل مشهد، خریداران و فروشندگان خودرو بیش از حد، به این موضوع اهمیت می دهند. به عنوان مثال (و با کمی اغراق)، ممکن است خودرویی پر موج، کنده کاری، سرقلم (رنگ نصف و نیمه)، آفتاب سوختگی و کچلی! باشد، اما بی رنگ باشد. با لحاظ کردن این که این موارد، جز با کاهش لذت داشتن خودرو، تاثیر فنی زیادی در کارکرد خودرو ندارد، کارشناسان توصیه می کنند زیاد به این موارد در خرید خودروی دست دوم اهمیت ندهید. در نهایت امر، اگر از پراید دست دومی خوشتان آمد که تنها ایراد آن، نقص جدی یکی از قطعات بدنه بود، باید بدانید هزینه تعویض سپر برای پراید، بین 17 تا 50 هزار تومان است.تعویض کاپوت به طور میانگین 160 هزار تومان، گلگیرها تقریباً 40 هزار تومان و درها هم تقریباً هر کدام 160 هزار تومان خواهد بود.
خلاصه کلام
موارد یادشده، تقریباً اهم هزینه های احتمالی ای بود که خرید یک پراید دست دوم ممکن است داشته باشد. در هر حال جست وجوی ما در بازار نشان می دهد در صورتی که پراید دست دوم را با مدل حدود سال 85 به بعد و از فردی که به رسیدگی و نگهداری از خودرو اهمیت می داده و مراقب بوده بخرید، تا حد زیادی ریسک های یادشده را نخواهید داشت. بدین ترتیب و به عنوان مثال می توان گفت با هزینه ای حدود 10 میلیون تومان هم می توانید صاحب یک پراید نسبتاً قابل قبول (از مدل های سال 87) شوید.