با گذشت چند‌ماه از اجرای برخی قراردادهای تولید مشترک خودروهای خارجی در ایران هنوز میزان داخلی‌سازی خودروهای پیش‌بینی شده در هیچ‌یک از این قراردادها محقق نشده و این پیش‌شرط عملا به سرپوشی برای واردات ارزان‌تر قطعات و خودروها تبدیل شده است.
داخلي‌سازي 40درصدي در سال نخست اجراي قراردادهاي توليد مشترك خودرو كه در سال چهارم به 60 تا 70درصد خواهد رسيد و راهيابي قطعه‌سازان ايراني به زنجيره تأمين شركت‌هاي خودروساز خارجي ازجمله الزامات وزارت صنعت براي ورود اين شركت‌ها به بازار ايران است. الزاماتي كه در قراردادهاي ايران‌خودرو- پژو، هيوندايي- كرمان موتور، سايپا - سيتروئن، برندهاي چيني و... به پيش‌شرطي براي ورود اين خودروسازان به بازار كشورمان تبديل شده است. با وجود اين داخلي‌سازي 20درصدي پژو، كندي ساخت داخل خودروهاي چيني و داخلي‌سازي حداقلي در قرارداد كرمان‌موتور و هيوندايي موجب نارضايتي قطعه سازان كشورمان شده است.
ساخت داخل 20درصدي پژو
مديركل صنايع خودرو و نيرو محركه وزارت صنعت، معدن و تجارت به خبرنگار ما گفت: وزارت صنعت حداكثر فشار لازم براي داخلي‌سازي قطعات خودروهاي توليد مشترك را به شركاي خارجي آورده اما اينكه وزارت صنعت پذيرفته تا مثلا داخلي‌سازي پژو 2008با 20درصد آغاز شود به‌دليل زودتر شروع شدن توليد مشترك اين خودرو نسبت به برنامه زمانبندي و ميزان توانمندي قطعه‌سازان بوده و داخلي‌سازي اين خودرو در تابستان امسال به 40درصد مي‌رسد.
امير حسين قناتي با بيان اينكه صرف اين الزام به‌طور 100درصد باعث نخواهد شد تا قطعه‌سازان ايراني وارد زنجيره جهاني تأمين قطعات شركاي خارجي شوند، افزود: اين هدف زماني محقق مي‌شود كه قطعه‌سازان بتوانند قطعات باكيفيت، قيمت مناسب و در موعد مقرر مورد نياز شركاي خارجي را تأمين كنند. وي افزود: بدون شك داخلي‌سازي 40درصدي پژو 2008در ايران عملا تا تابستان امسال محقق خواهد شد، اما هنوز تيراژ توليد اين خودرو به حد مطلوب يعني توليد روزانه حداقل 32تا 40دستگاه نرسيده است.
كندي داخلي‌سازي چشم‌بادامي‌ها
با وجود صدر‌نشيني 2خودروساز كره‌اي هيوندايي و كيا در بازار خودروهاي وارداتي، اين شركت‌ها رغبت چنداني به توليد داخل محصولات خود ندارند. اكنون همكاري كيا به مونتاژ خودرو سراتو با پلت‌فرم قديمي در سايپا و مذاكره با برخي خودروسازان داخلي محدود شده و داخلي‌سازي خودروهاي آي 10 آي 20و اكسنت در قرارداد هيوندايي و كرمان‌موتور نيز توفيق چنداني نداشته و ساخت داخل خودروهاي چيني در كشورمان نيز بسيار كند است.
مديركل صنايع خودرو و نيرومحركه وزارت صنعت اعلام كرد، براساس قرارداد هيوندايي با كرمان‌موتور مقرر شده تا اين خودروساز كره‌اي با دريافت مجوز واردات 6هزار دستگاه از محصولات خود داخلي‌سازي اين خودروها و همكاري با قطعه‌سازان ايراني را آغاز كند كه تا‌كنون 4هزاردستگاه خودرو وارد كرده و مجوز واردات 2هزاردستگاه خودرو ديگر را دارد. قناتي با بيان اينكه در اين قرارداد شروع داخلي‌سازي حداقل 20درصد است كه بايد تا يك‌سال به 40درصد برسد، افزود:
اين خودروساز كره‌اي در ارائه برنامه ساخت داخل 40درصدي محصولات خود، فهرست قطعات و قراردادهاي توليد داخل را به وزارت صنعت ارائه كرده است. قناتي در مورد داخلي‌سازي خودروهاي چيني نيز گفت: اكنون حدود 37درصد قطعات خودروهاي ام وي‌ام داخلي‌سازي شده و در برخي خودروهاي ديگر چيني به بيش از 40درصد نيز مي‌رسد و اگر براي چيني‌ها صرفه اقتصادي داشته باشد از ساخت داخل 70درصدي خودروهاي خود در ايران نيز استقبال مي‌كنند.
تشكيل كميته ارزيابي داخلي‌سازي خودروهاي توليد مشترك
رئيس انجمن قطعه‌سازان از تشكيل كميته ارزيابي داخلي‌سازي محصولات قراردادهاي جديد خودرويي خبر داد و گفت: تعامل قطعه سازان براي داخلي‌سازي محصولات هيونداي در كشور كند است و هنوز داخلي‌سازي 2محصول آي 10و آي 20هيونداي به 10درصد هم نرسيده است.
رضا رضايي با بيان اينكه قرار شده انجمن قطعه‌سازان با تشكيل كميته ويژه روند داخلي‌سازي محصولات مشترك را ارزيابي كند، افزود: اين موضوع باعث مي‌شود تا ضمن حمايت فني و تكنولوژي از قطعه‌سازان، فضاي لازم براي مشاركت و توليد مشترك محصولات فراهم شود. وي در مورد داخلي‌سازي پژو 2008 نيز گفت: اكنون ميزان داخلي سازي اين خودروتقريباً 26 درصد است و در نيمه سال آينده به داخلي‌سازي 40 درصدي مي‌رسد.