خودرو های نا امن در سرتاسر دنیا کم نیستند، در بسیاری از کشورهای جهان که قوانین سخت گیرانه ای در خصوص ایمنی خودروها وجود ندارد، تولید مدل های ارزان قیمت و قدیمی با ایمنی ناچیز رایج است.
مثال بارز این شرایط، خودروهای عرضه شده در بازار هند هستند که در نمونه های پایه (فاقد ایربگ) معمولا صفر ستاره ایمنی دریافت می کنند.
یا در نمونه دیگر، تولید فولکس واگن استیشن نسل دوم (مربوط به دهه 70 میلادی) تا سال 2014 در برزیل ادامه داشت و در نهایت با تغییر قوانین و اجباری شدن نصب ایربگ، فولکس واگن برزیل سرانجام تصمیم به توقف تولید این خودرو دوست داشتنی اما نا امن (در مقیاس امروزی) گرفت.
ماجرای پراید نیز کم و بیش به همین ترتیب است، تولید این مدل در واقع به دلیل بی رقیب بودن در بازار فروش و نبود قوانین سخت گیرانه ایمنی همچنان ادامه دارد و در دنیای تجاری امروزی نیز، کمتر شرکتی در شرایط مشابه سایپا به فکر بهبود ایمنی می افتد.
البته بخش مهندسی سایپا تاکنون یکبار نسبت به افزایش ایمنی و تقویت شاسی پراید اقدام کرده اند و نتیجه آن توقف تولید مدل اصلی پراید و ظهور مدل های موسوم به X100 از سال 1389 بوده است که بر اساس اطلاعات رسمی، نسبت به مدل قدیمی ایمن تر شده است.
با این حال کم و کیف ایمنی پراید، همچنان روشن نیست و فارغ از بحث استاندارد های CE که ظاهرا در اسپانیا مورد آزمون واقع می شوند، پراید نیز مانند سایر خودروهای تولیدی کشورمان تاکنون مورد آزمون های ایمنی فرا استاندارد سازمان های مستقلی نظیر EURO NCAP قرار نگرفته است.
در واقع به گفته سایپا و سازمان استاندارد، پراید استاندارد های ایمنی الزامی در ایران که منطبق بر استاندارد CE اروپا هستند را پاس می کند، اما این استاندارد در واقع بسیار ساده است و در اتحادیه اروپا و بسیاری کشورهای دیگر، تست های تصادف فراتر از این سطح CE و براساس موازین سازمان NCAP یا IIHS و NHTSA انجام می شود که هر چند سال یکبار مورد باز بینی و به روز رسانی قرار می گیرند.
فارغ از این مسئله، در داخل کشور نیز تنها نهاد و سازمان نگران در خصوص ایمنی خودروها، پلیس بوده است که ظرف چند سال اخیر با فشار بر خودروسازان موفق به اجباری کردن نصب ترمز ABS و ایربگ شد.
اما تاکنون شاهد نمود قانونی نگرانی ها در خصوص ایمنی خودروهای تولید در کشور نبوده ایم، آنچنان که نه تنها پراید، بلکه نیسان وانت یا کامیون های اصطلاحا خاور نیز با تکنولوژی و مشخصات ایمنی مربوط به نیم قرن پیش همچنان بر روی خط تولید قرار دارند.
بنابراین طبیعتا سخت گیری های قانونی نیز نسبت به تردد پراید و سایر خودروهای نا امن، در جاده ها بی مورد و غیر قابل اجرا به نظر می رسد.
آنهم در شرایطی که تقریبا همگان می دانند که رانندگی سریع و استفاده خارج از شهری از چنین خودروهایی منطقی و عقلانی نیست، اما از طرف دیگر نبود جایگزین مناسب و ضعف کلی سیستم حمل و نقل عمومی نیز مانع از عدم استفاده از خودروهای نا امن می شود.
بنابراین در چنین وضعیت غمناکی، هیچ جای تعجب ندارد که هر روزه شاهد تصادفات عجیب و غریبی در کشورمان باشیم، تصادفانی که گاهی در شبکه های اجتماعی به اشتراک گذاشته می شوند تا بلکه سطح اگاهی عمومی نسبت به خطرناک بودن رانندگی بی احتیاط افزایش یابد.
بر طبق شواهد، این روش ظاهرا نتایجی را نیز به دنبال داشته است، آنچنان که طی چند سال گذشته علیرغم افزایش تعداد قابل توجه رانندگان و خودروها، از آمار مرگ و میر و تلفات جاده ای در کشورمان کاسته شده است.
آنهم در شرایطی که خودروسازان متاسفانه اهمیت چندانی به مسائل ایمنی محصولات خود نمی دهند و سطح ایمنی عمده ماشین های موجود در کشور نسبت به چند سال قبل تفاوت محسوسی نداشته است.
به هر روی قصد داریم تا در ادامه این مطلب، تصاویر شماری از عجیب و غریب ترین تصادفات مربوط به خودرو پراید در چند ماه اخیر را باهم مرور کنیم.
تصاویری که شاید در نگاه اول عجیب و حتی جالب به نظر برسند اما متاسفانه با درد و اندوه عظیمی همراه هستند و در عمده موارد به فوت یا جرح هموطنانمان منجر شده اند.
بسیاری افراد، ایمنی پراید را برای رانندگی در شهر کافی می دانند، اما آنطور که در این تصویر مشخص است در شهر نیز تصادفات هولناکی اتفاق می افتد که خودروهای ایمن را می طلبد.
وجود کپسول آتشن نشانی در خودرو، یکی از نکات ایمنی غیر اجباری اما بسیار مفید فایده است که می تواند در شرایط بحرانی از بروز خسارات مادی و حتی جانی جلوگیری کند.
در توضیح این حادثه، علت از دست رفتن کنترل خودرو نه بی احتیاطی راننده بلکه ترکیدن چرخ عنوان شده بود، اتفاقی که می تواند برای هر خودرویی رخ دهد اما هر خودرویی در صورت ترکیدن چرخ، نصف نمی شود!
میزان آسیب وارده به خودروهای نا امن در سرعت های کمتر از 100 کیلومتر، در بسیاری موارد با تصادفات مربوط به سرعت های بیش از 250 کیلومتر خودروهای ایمن قابل قیاس است.
تصویر دیگری از تصادف های منجر به دو نیم شدن پراید.
مینی بوس برخلاف کامیون های موجود در کشورمان، ارتفاع چندان زیادی ندارد اما نتیجه تصادف پراید و مینی بوس شبیه تصادف سایر خودروها با کامیون است.
نتیجه تصادف پراید و کامیون شبیه تصادف هیچ خودرو دیگری با کامیون نیست، خودرو تقریبا به حالت ورق فلزی در آمده است و کامیون به کلی از روی آن رد شده.
مقاومت ستون های سقف در برابر نیرو و و شرایط واژگونی، یکی دیگر از تفاوت های بسیار مهم خودروهای ایمنی و غیر ایمن است که متاسفانه این مورد در استانداردهای حداقلی مورد توجه قرار نمی گیرد.
معمولا در طراحی شاسی و بدنه خودروهای مدرن، نقاط شکست برای جذب ضربات تصادفات و جلوگیری از تغییر شکل کابین لحاظ می شود، اما در خصوص پراید علیرغم جذب وسیع ضربه (به دلیل تغییر شکل قابل توجه بدنه و شاسی) کابین سرنشینان نیز به راحتی دچار تغییر شکل و آسیب های بسیار شدید می شود.
ضربه از گوشه سمت چپ که منجر به از بین رفتن صندوق و دفرمه شدن سقف، ستون C ، درب عقب، اکسل عقب، رکاب و حتی درب راننده شده است و جالب آنکه راننده خوش خیال و جان بر کف همچنان مشغول رانندگی با این خودرو در اتوبان است.
شدت آسیب دیدگی بدنه به شکلی است که در عقب تقریبا یک متر به سمت جلو حرکت کرده و مسیر در سمت شاگرد را مسدود کرده است، در مقابل، مقاومت قالپاق که حتی از جای خود خارج نشده، در چنین تصادفی سنگینی جای تعجب دارد.
تغییر شکل وحشتناک سقف و مقاومت عجیب شیشه لچکی عقب (بر روی ستون سی) که در مدل های جدید پراید حذف شده است.
ضعف رکاب و محل اتصال ستون های A به سقف منجر به چنین شرایطی شده است، این تصویر موسوم به “پراید سر به زیر (خجالت زده)” در شبکه های اجتماعی بازتاب وسیعی پیدا کرد.
نمونه ای دیگر از تصادف شهری عجیب و غریب.
ایمنی پژو 206 فرانسوی در زمان تولید 3 ستاره ایمنی یورو ان کپ بوده است، اما تصادف گوشه به گوشه این خودرو با پراید مدل بالا (با پلت فرم X100) حکایت از آسیب دیدگی تقریبا مشابه دو خودرو دارد. این تصویر به تنهایی می تواند دلیلی بر افزایش ایمنی پراید های جدید و ضعف ایمنی پژو 206 باشد. خودروهایی که به هرحال کاربرد شهری دارند و در تصادفات خارج شهری می توانند خطر آفرین شوند.
بر طبق اطلاعات رسمی، در ایران علاوه بر مرگ سالانه 17 هزار نفر بر اثر حوادث رانندگی، بیش از 150 هزار نفر از هموطنانمان نیز دچار معلولیت و نقص عضو می شوند، همچنین هزینه مادی تصادفات رانندگی با جنگ تحمیلی هشت ساله قابل قیاس است.
از این رو تلاش برای تولید خودروهای ایمن، بهبود شرایط راه ها، افزایش فرهنگ رانندگی و هر اقدام دیگری در راستای کاهش این آمار و ارقام وحشتناک، تلاش برای بهبود شرایط اجتماعی و اقتصادی و نمود عینی تحقق اقتصاد مقاومتی خواهد بود و امیدواریم روزی صنعت گران و قانون گذاران کشورمان نیز با جدیت بیشتری در راستای بهبود شرایط ایمنی و کاستن از تلفات رانندگی گام بردارند.