المانیتور با اشاره به انحصاری بودن بازار خودرو در ایران نوشت: هرچند حدود ۱۰ درصد از بازار ایران در اختیار شرکت های چینی است، اما خودروسازان داخلی رقیب واقعی ندارند و همین مسئله علت اصلی کیفیت پایین و قیمت بالای خودروهای تولیدی داخل است.
کیفیت پایین و قیمت بالا پیامد انحصاری بودن بازار خودرو در ایران
به نقل از تسنیم ، بر اساس نظرسنجی های انجام شده، بخش عمده ای از مصرف کنندگان خودرو در ایران از کیفیت پایین و قیمت بالای خودروهای تولید داخل گله مندند.2 شرکت عمده تولید کننده خودرو، یعنی ایران خودرو و سایپا هر دو در سال گذشته شاهد کاهش شدید فروش بوده اند.
این وضعیت پس از آغاز کمپین سراسری نخریدن خودرو در اعتراض به کیفیت پایین خودروهای تولید داخل بدتر شد. اما در نهایت بسته حمایتی دولت برای اعطای وام به خریداران خودرو مجددا موجب افزایش فروش خودروهای تولید داخل شد، بدون اینکه قیمت ها کاهش یابد.
ایران خودرو و سایپا اخیرا در نمایشگاه خودری مشهد، محصولات جدید خود را به نمایش گذاشتند و قیمت هایی را اعلام کردند که به گفته منتقدان هنوز بالا هستند. ایران خودرو که یک قرارداد 400 میلیون یورویی برای تولید مشترک با پژو به امضا رسانده، اوایل ماه جاری قیمت پژوهای 208، 2008، 301 و 508 خود را بین 500 میلیون تا 1.8 میلیارد ریال اعلام کرد. سایپا نیز قیمت مدل های سیتروئن سی 4 ال، سی 3، سی 4 ایرکراس و سی 6 خود را بین 600 میلیون تا 1.3 میلیارد ریال اعلام کرده است.
منتقدان می گویند خودروهای جدید آنقدر گران هستند که بخش عمده ای از مشتریان ایرانی قادر به خرید آنها نخواهند بود. مهدی جباری، مهندس مکانیک و تاجر در این باره گفت: «قیمت یک خودرو به دلیل آنچه خودروسازان امکانات اضافی می نامند، ممکن است به میزان قابل توجهی افزایش یابد.» وی به نقل از مقامات ایران خودرو گفت، برای مثال قیمت مدل پژو 301 بسته به امکاناتش بین 470 تا 600 میلیون ریال باشد. «این سوء استفاده از انحصار موجود در بازار است. این امکانات اضافی در بسیاری از موارد جزو ملزومات یک خودرو هستند، مثل کیسه هوا. این شیوه پول گرفتن از مصرف کنندگان به هیچ وجه عادلانه نیست. آنها می توانند هر طور که می خواهند قیمت ها را بالا ببرند، زیرا هیچ رقیب واقعی ای ندارند.»
اما ایران خودرو و سایپا اعلام می کنند که آنها در بازار رقیب دارند. شرکت های چینی حدود 10 درصد از بازار خودروی ایران را در اختیار دارند. این خودروسازان چینی حدود 20 مدل خودرو تولید می کنند که بخش عمده ای از آنها توسط شرکت های کوچکتر در داخل ایران مونتاژ می شوند. غدیر که در یک تعمیرگاه در مرکز تهران کار می کند گفت، خودروسازان چینی در واقع رقبای جدی ای برای تولید کنندگان داخلی نیستند. «اگر بخواهیم فنی صحبت کنیم، خودروهای آنها پر از مشکل است.»
هرچند تقاضا برای خرید خودرو از زمان لغو تحریم ها در اوایل امسال رشد قابل توجه نداشته، اما بر اساس گزارش رسانه های داخلی، قیمت ها در طی یک ماه گذشته، به ازای هر خودرو تا 10 میلیون ریال افزایش داشته است. ایران تاکنون قراردادهایی را با شرکت های پژو و سیتروئن برای تولید مدل های جدید امضا کرده است. تمایل برای ایجاد یک قطب منطقه ای تولید خودرو در کشور،مقامات را به سمت مذاکره با دیگر شرکت های اروپایی نظیر رنو، فولکس واگن و فیات هم سوق داده است.
احتمال ورود این شرکت ها، خبر خوبی برای بازار خودروی ایران است که قرار است در طی یک دهه آینده یکی از پرشتاب ترین بخش ها در اقتصاد ایران باشد.
علی شاهیندوست، مدیر حسابداری یک شرکت خصوصی گفت، چرا ایرانی ها باید دو برابر پول بدهند و خودروهای اروپایی مونتاژ داخل را با کیفیتی نازل دریافت نماید. وی با اشاره به ادعاهای خودروسازان داخلی مبنی بر تاثیرات منفی تحریم ها بر کیفیت خودروهای تولیدی افزود: «تحریم ها بهانه ای برای توجیه فساد و سوء مدیریت است... ما حتی قبل از تشدید تحریم ها، سال ها با همان مشکلات مواجه بودیم.»